Dialekt zachodniosłowacki

západoslovenské nárečia

Obszar	Słowacja (rejony: trnawski, nitrzański, trenczyński, myjawski)
Klasyfikacja genetyczna
Języki indoeuropejskie Języki bałtosłowiańskie Języki słowiańskie Języki zachodniosłowiańskie Języki czesko-słowackie Język słowacki Dialekt zachodniosłowacki
Kody języka
Linguist List	slk-wsl
W Wikipedii
Zobacz też: język, języki świata
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.

Dialekt zachodniosłowacki, gwary zachodniosłowackie (słow. západoslovenské nárečia) – regionalne formy języka słowackiego, obejmujące zasięgiem rejon trnawski, nitrzański, trenczyński, myjawski oraz inne.

Charakterystyka

Do charakterystycznych cech gwar zachodniosłowackich należą:

• akcent na pierwszą sylabę słowa
• sylaby ro-, lo- na początku słów typu rovní, rola, vloni itp.
• samogłoska e w słowach ocet, ďeň, buben, pes, oves, ven, bečka, deska, zdechnúť, kotel, sen oraz w słowach vieter, blázen, švager, cuker
• samogłoska a (w sylabach krótkich) względnie á (w sylabach długich) w miejscu nosowego e (np. masso, hovado, hrádeľ, zajác); przy czym w gwarach zahorskich zamiast nosowego e występuje ja lub je (np. hovjadzí, pjet)
• występowanie podwójnych spółgłosek różnego pochodzenia (poza gwarami zahorskimi), np. occa, precca, masso, frejjér, stuňňa
• grupa spółgłoskowa šč w miejsce literackiego šť (ešče itp.)
• nie funkcjonuje zasada rytmiczna
• mianownik liczby pojedynczej rzeczowników rodzaju nijakiego częściej przybiera końcówkę -o (vajco)
• rzeczowniki rodzaju męskego i nijakiego zakończone na -r, -l, -z, -s przy odmianie przechodzą od wzorców twardych do miękkich (np. na Zobori)
• miejscownik liczby pojedynczej przymiotników rodzaju męskiego i żenskiego przyjmuje końcówkę -ém (vysokém)
• narzędnik liczby pojedynczej przymiotników rodzaju żenskiego przyjmuje końcówkę -ú (dobrú)
• czasowniki z bezokolicznikiem typu -iť (robiť, piť) przyjmują w czasie przeszłym końcówkę -el (robel, pel)
• charakterystyczne elementy leksykalne, po części tożsame ze słownictwem środkowosłowackim; do wyrazów zachodniosłowackich należą m.in.: širák, ručník, strecha, hodi, kočka, sinokvet, hrebíček, egreš

Podział wewnętrzny

Według Encyklopédii jazykovedy i Encyklopédii Slovenska

• severná podskupina západoslovenských nárečí
  • hornotrenčianske nárečia
  • kysucké nárečia
  • dolnotrenčianske nárečia
• južná podskupina západoslovenských nárečí
  • považské nárečia
    • podjavorinské nárečia
    • myjavské nárečia
    • [inne]
  • trnavské nárečia
  • nitrianske nárečia
• záhorská podskupina západoslovenských nárečí
  • skalické nárečia
  • inne

Według portalu slovake.eu

• gwary górnotrenczańskie
• gwary dolnotrenczańskie
• gwary poważskie
• gwary średnionitrzańskie
• gwary dolnonitrzańskie
• gwary regionu trnawskiego
• gwary zahorskie