Dionizy Królikowski
 Dionizy Królikowski (1928) | |
| Data i miejsce urodzenia |
3 kwietnia 1862 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
28 lutego 1936 |
| Zawód, zajęcie |
dziennikarz, literat, pedagog |
| Odznaczenia | |
| |
Dionizy Królikowski (ur. 3 kwietnia 1862 w Magnuszewicach[1], zm. 28 lutego 1936 w Poznaniu[2][3]) – polski dziennikarz, literat, tłumacz, pedagog, organizator chórów.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Wywodził się z rodziny nauczycielskiej[4]. Uzyskał wykształcenie nauczycielskie i do 1899 pracował w szkołach pruskich. Po przeniesieniu się na Śląsk, w latach 1893–1894, w czasie aresztowania przez Niemców Jana Karola Maćkowskiego, współredagował (razem z Wacławem Rzepeckim i Ignacym Rostkiem) Nowiny Raciborskie[5]. W 1893 był korespondentem prasowym w Wiedniu, od 1894 przebywał w Galicji, najpierw w Krakowie, a następnie we Lwowie, gdzie pracował jako nauczyciel (m.in. w 4 klasowej szkole św. Elżbiety) i dziennikarz – regularnie publikował wówczas artykuły na łamach lwowskiej „Szkoły”. W 1896 był wydawcą lwowskiego „Czasopisma Pedagogicznego” (był wówczas praktykantem w lwowskiej szkole im. A. Mickiewicza, do Lwowa przybył z Krakowa przed 1894)[6]. Po przeprowadzce (po 1897) do Poznania brał udział w życiu artystycznym i politycznym miasta[7]. Był współzałożycielem i działaczem władz Towarzystwa Dziennikarzy i Literatów Polskich na Rzeszę Niemiecką[8], a także redaktorem „Gazety Poznańskiej”[9].
Przed wybuchem II wojny światowej był redaktorem Gazety Toruńskiej, a w 1898 pierwszym dyrygentem toruńskiego chóru Lutnia[10][11][12] (przygotował wówczas m.in. bogaty program uroczystości z okazji setnej rocznicy urodzin Adama Mickiewicza[13]). Jako dziennikarz i literat współpracował m.in. z „Gwiazdką Cieszyńską”, „Wieńcem”, „Pszczółką”, krakowskim „Kurierem Polskim” i lwowskim „Przeglądem”. Był ponadto korespondentem „Słowa”. Po powrocie do Wielkopolski redagował „Orędownika” i „Kurier Poznański”[14]. Był też wydawcą i redaktorem naczelnym czasopisma „Śpiewnik”. Pisał powieści, nowele, utwory sceniczne oraz uprawiał poezję. Był działaczem ruchu słowianofilskiego i tłumaczem prozy oraz poezji z innych języków słowiańskich[4]. Był żonaty od ok. 1880[2].
Został pochowany na cmentarzu przy ul. Bukowskiej w Poznaniu (nieistniejący).
Publikacje pedagogiczne
[edytuj | edytuj kod]W październiku 1894 zamieścił w czasopiśmie „Szkoła” artykuł o szkolnictwie skandynawskim. Od 5 stycznia do początków listopada 1895 ukazały się w „Szkole” inne jego artykuły: Nowe poglądy na sprawę wychowania narodowego (dotyczący wychowania narodowego we Włoszech), Nowe prądy pedagogiczne za granicą (o szkolnictwie włoskim), Seminaria nauczycielskie we Francji, Szkolnictwo ludowe we Francji, Nadzór szkół w Serbii, Dzieci głuchonieme i szkoła ludowa oraz Statystyka porównawcza nauki elementarnej w krajach ucywilizowanych (na podstawie pracy Francuza E. Levasseura)[6].
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (10 listopada 1928)[15]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ 03 kwiecień – Kalendarium Południowej Wielkopolski [online], www.d-w.pl [dostęp 2020-09-23] (pol.).
- ↑ a b Dionizy Królikowski [online], Sejm-Wielki.pl [dostęp 2020-09-23].
- ↑ Wielkopolskie Towarzystwo Genealogiczne „Gniazdo” – Wyszukiwarka nekrologów [online], www.wtg-gniazdo.org [dostęp 2020-09-23].
- ↑ a b Anna Kopras-Fijołek, Magnusze wczoraj i dziś. Wszystko jest... Nic nie ma Gazeta Jarocińska, dodatek: Magazyn Gazety Jarocińskiej, nr 28(57)/11 lipca 2008, s. VIII ISSN 1896-8104
- ↑ Jan Karol Maćkowski [online], www.ipsb.nina.gov.pl [dostęp 2020-09-23] (pol.).
- ↑ a b Józef Wojtal, Lwowskie „Czasopismo Pedagogiczne” z 1896 r. – propagator pedagogiki narodowej Rozprawy z Dziejów Oświaty, nr 27/1984, s. 93
- ↑ Izolda Kiec, Bard wielkopolskiej wolności, s. 21.
- ↑ Witold Molik, Towarzystwo Dziennikarzy i Literatów Polskich na Rzeszę Niemiecką 1905–1918 Kwartalnik Historii Prasy Polskiej, nr 21/3–4/1982, s. 45, 51–53.
- ↑ biogram Piotra Krzyżankiewicza w Słowniku Pracowników Książki Polskiej. Suplement III, s. 158.
- ↑ Dionizy Królikowski [online], archiwummuzyczne.pl [dostęp 2020-09-23].
- ↑ Twórcy Kultury Torunia [online], icimss.edu.pl [dostęp 2020-09-23].
- ↑ Koncert Jubileuszowy Chóru Lutnia [online], Dwór Artusa [dostęp 2020-09-23] (pol.).
- ↑ 107 lat toruńskiego chóru „Lutnia” [online], niedziela.pl [dostęp 2020-09-23] (pol.).
- ↑ Zawodowe peregrynacje redaktorów prasy polskiej Pomorza Gdańskiego (do 1914 roku) – PDF Free Download [online], docplayer.pl [dostęp 2020-09-23].
- ↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 632 „za długoletnią pracę na stanowisku dziennikarza, publicysty, pedagoga i propagatora idei polskiej wśród narodów słowiańskich”.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Publikacje Dionizego Królikowskiego w bibliotece Polona