Dobków (województwo dolnośląskie)
50°59′16″N 15°57′06″E/50,987778 15,951667| wieś | |
.JPG) Kościół św. Idziego | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Wysokość |
300-420 m n.p.m. |
| Liczba ludności (III 2011) |
493[2] |
| Strefa numeracyjna |
75 |
| Kod pocztowy |
59-540[3] |
| Tablice rejestracyjne |
DZL |
| SIMC |
0192689 |
Położenie na mapie gminy Świerzawa  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu złotoryjskiego  | |
| 50°59′16″N 15°57′06″E/50,987778 15,951667[1]
| |
Dobków (niem. Klein Helmsdorf) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie złotoryjskim, w gminie Świerzawa, na pograniczu Pogórza Kaczawskiego i Gór Kaczawskich w Sudetach.
Podział administracyjny[edytuj | edytuj kod]
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa jeleniogórskiego.
Położenie[edytuj | edytuj kod]
Dobków to długa wieś łańcuchowa ciągnąca się około 3,5 km wzdłuż rzeki Bukownicy, prawobrzeżnego dopływu Kaczawy, położona około 20 km na południe od Złotoryi. Geograficznie wieś ulokowana jest w Rowie Świerzawy, u północnego podnóża Pogórza Wojcieszowskiego, stanowiącego jednocześnie północną granicę Grzbietu Wschodniego Gór Kaczawskich. Doliną Bukownicy poprowadzona jest granica pomiędzy Górami Kaczawskimi a Pogórzem Kaczawskim. W takim ujęciu lewobrzeżną (południową) część Dobkowa należy zaliczyć do Gór Kaczawskich, a część prawobrzeżną (północną) już do Pogórza Kaczawskiego.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Jest to wieś bardzo stara i o nietypowej jak na ten teren historii, co jest widoczne między innymi w jej zabudowie. Henryk I Brodaty ofiarował klasztorowi w Lubiążu 500 dużych frankońskich łanów i wówczas na tym obszarze powstała, wymieniona w 1203 (lub 1206[4]) roku, nowa miejscowość założona przez osadników z Frankonii. Nazwana została ona od imienia Helmricha - pierwszego dziedzicznego sołtysa wsi - Helmrichesdorf. Po wielu zmianach nazwa ta ustaliła się ostatecznie pod koniec XIX wieku w formie Klein Helmsdorf.
Do 1819 roku wieś pozostawała własnością klasztoru w Lubiążu. Rozwojowi rolnictwa sprzyjały względnie urodzajne gleby i korzystne na tle regionu warunki klimatyczne. Ponadto prowadzono tu na niewielką skalę wydobycie wapieni; na południe od wsi zachowały się ruiny wapienników. W XIX w. i w początkach XX w. we wsi powstały duże gospodarstwa rolne o charakterystycznym czworobocznym układzie budynków. W jednym z takich gospodarstw, z końca XIX w., 29 sierpnia 2015 otwarto Sudecką Zagrodę Edukacyjną. Ponadto we wsi funkcjonuje ekomuzeum, składające się z 5 pasiek, 4 pracowni ceramicznych i pracowni bibułkarstwa. Corocznie odbywają się tu Kaczawskie Warsztaty Artystyczne - plenerowe zajęcia ceramiczne, bibułkarstwa czy tradycyjnego koronkarstwa[5].
W roku 1945 wieś została włączona w granice Polski. Jej dotychczasową ludność wysiedlono do Niemiec. Polscy osadnicy początkowo nazywali miejscowość Chełmno, jednak w roku 1946 ustalono urzędowo obecną nazwę Dobków.
Demografia[edytuj | edytuj kod]
W XIX w. wieś zamieszkiwało ponad 1000 osób, w pierwszej połowie XX w. liczba ta spadła do 900–950, natomiast współcześnie Dobków ma około 500 mieszkańców. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) ich liczba wynosiła 493 osoby[2]. Obecnie jest szóstą co do wielkości miejscowością gminy Świerzawa.
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[6]:
- kościół parafialny pw. św. Idziego, z końca XIV w., XVIII w. wewnątrz barokowy ołtarz główny i chrzcielnica.
- cmentarz ewangelicki, przy kościele, obecnie nieczynny, z XVIII-XIX w.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 14 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 24615
- ↑ a b GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 229 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Janusz Czerwiński, Ryszard Chanas, Dolny Śląsk - przewodnik, Warszawa: Wyd. Sport i Turystyka, 1977, s. 394.
- ↑ Nowy ośrodek edukacji przyrodniczo-krajoznawczej w Dobkowie w Krainie Wygasłych Wulkanów, „Sudety” nr 4/160 lipiec-sierpień 2015
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 264. [dostęp 2012-11-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-27)].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Pogórze Kaczawskie, Słownik geografii turystycznej Sudetów, tom 7, pod red. M. Staffy, Wydawnictwo I-BiS, Wrocław 2002, ISBN 83-85773-47-9
- Góry i Pogórze Kaczawskie. Skala 1:40.000. Jelenia Góra: Wydawnictwo Turystyczne Plan, 2004. wyd. II. ISBN 83-88049-02-X.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
| Miasto | |
|---|---|
| Wsie | |
| Integralne części wsi |
|
