Dom Księży Mansjonarzy w Krakowie
nr rej. A-259 z 5 kwietnia 1966[1] | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Miejscowość | |
Adres | |
Architekt | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego | |
Położenie na mapie Krakowa | |
Położenie na mapie Starego Miasta w Krakowie | |
50°03′40,51″N 19°56′22,07″E/50,061253 19,939464 |
Dom Księży Mansjonarzy (Dom Parafialny im. Ks. Infułata Ferdynanda Machaya) – zabytkowa kamienica znajdująca się w Krakowie, w dzielnicy I przy placu Mariackim 7, na Starym Mieście.
Historia
[edytuj | edytuj kod]W XIV wieku wzniesiono w miejscu obecnej kamienicy oficynę Domu Mansjonarzy, której tylna elewacja wychodziła na cmentarz przy Kościele Mariackim. Po likwidacji nekropolii przystąpiono do porządkowania placu Mariackiego. Około 1905 oficynę wyburzono i zdecydowano o budowie w jej miejscu nowej, reprezentacyjnej kamienicy. Pierwszy projekt, wykonany przez architekta Kazimierza Brzezińskiego, został odrzucony przez Radę Artystyczną, ciało doradcze Rady Miasta. Wówczas jeden z jej członków, Franciszek Klein, zwrócił się z prośbą o zaprojektowanie budynku do Adolfa Szyszko-Bohusza. Architekt wykonał projekt w ciągu kilku dni, nie pobierając za niego wynagrodzenia. Został on, po długiej dyskusji, zaakceptowany przez Radę Artystyczną. Budową kamienicy kierował autor pierwszego projektu Kazimierz Brzeziński. Została ona ukończona w 1912[2][3].
Fasada nowej kamienicy została wykonana w duchu powściągliwego modernizmu, z dominującą wysoką attyką o zgeometryzowanych formach, złagodzonych subtelnymi reliefami. W trakcie budowy kamienicy Brzeziński samowolnie zmienił niektóre elementy projektu, m.in. w zakresie okien i elementów attyki, co zostało skrytykowano publicznie przez Jerzego Warchałowskiego, redaktora naczelnego pisma "Architekt", w opublikowanym w sierpniu 1912 tekście pt. „Zeszpecenie pięknej fasady”[2].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024 [dostęp 2020-11-16] .
- ↑ a b Krzysztof Jakubowski: Kraków na starych widokówkach. Jak się zmieniał Plac Mariacki. krakow.wyborcza.pl. [dostęp 2018-03-13].
- ↑ Plac Mariacki – Przewodnik Kraków. krakow-przewodnik.com.pl. [dostęp 2018-03-11].