Cmentarz Mariacki

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Cmentarz Mariacki
Ilustracja
Znicze zapalone 2 listopada zgodnie z tradycją na cześć zmarłych tu niegdyś pochowanych
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Miejscowość

Kraków

Typ cmentarza

parafialny

Wyznanie

Rzymskokatolickie

Stan cmentarza

zlikwidowany

Data otwarcia

1222

Data likwidacji

1796

Położenie na mapie Starego Miasta w Krakowie
Mapa konturowa Starego Miasta w Krakowie, blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „Cmentarz Mariacki”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Cmentarz Mariacki”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Cmentarz Mariacki”
Położenie na mapie Krakowa
Mapa konturowa Krakowa, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Cmentarz Mariacki”
Ziemia50°03′41,0″N 19°56′21,5″E/50,061389 19,939306

Cmentarz Mariacki – dawny cmentarz przykościelny przy kościele Mariackim na Starym Mieście w Krakowie. Został założony w 1222 r. w tym samym czasie co kościół, a zlikwidowany w 1796 r.[1] ze względu na biskupi zakaz grzebania zmarłych w obrębie murów z 1795 r. oraz w wyniku wprowadzenia w 1797 r. przez Austriaków nowych przepisów sanitarnych zakazujących pochówków w granicach miasta.

W 1338 r. z fundacji Mikołaja Wierzynka powstała kaplica cmentarna św. Barbary, powiększona i sklepiona w latach 1394–1399 (obecnie kościół św. Barbary). W końcu XV wieku wzniesiono przy niej kaplicę Ogrojcową z plastycznym wyobrażeniem Chrystusa w Ogrojcu, ufundowaną przez ród Szwarców. Kościół i kaplica obrastały sukcesywnie w przybudówki gotyckie, renesansowe i manierystyczne. Przybywało epitafiów. Jedno z nich zdobiła płaskorzeźba Wita Stwosza Chrystus w Ogrojcu.

Cmentarz Mariacki obwiedziony był murem, który ciągnął się od kamienicy Czynciela („Na Bartschowym”) i dalej wzdłuż północnej ściany kościoła Mariackiego w stronę ul. Mikołajskiej aż do Wikarówki. Na terenie cmentarza odbywali karę kuny drobni przestępcy, jawnogrzesznice, opilcy i bluźniercy. Kuna była umieszczona przy wychodzących na cmentarz drzwiach kościoła Mariackiego (zachowana). W kościelnej kruchcie znajdowała się również niewielka cela więzienna, której zakratowane okienko wychodziło na cmentarz. Miało to wywołać skruchę u przebywających w niej więźniów skazanych za niewielkie wykroczenia. Na terenie cmentarza wznosiła się też latarnia umarłych, czyli kolumna, na szczycie której w nocy płonęło światło[2].

Aktualnie[kiedy?] na miejscu cmentarza znajduje się plac Mariacki z fontanną, która stanowi kopię jednej z postaci z Ołtarza Mariackiego. Posąg Matki Boskiej Łaskawej, zdobiący bramę cmentarza, przeniesiono na ul. Kapucyńską, gdzie go osadzono na kolumnie. Obecnie[kiedy?] posąg znajduje się na Plantach w ogrodzie Uniwersytet przy ulicy Karola Olszewskiego.

Galeria[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. M. Rożek, Przewodnik po zabytkach Krakowa, WAM, Kraków 2010, s. 448.
  2. Marek Żukow-Karczewski, Cmentarze dawnego Krakowa, „Echo Krakowa”, 31 X – 1 XI 1989 r., nr 212 (13021).