Donato Ndongo-Bidyogo

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Donato Ndongo-Bidyogo (ur. 12 grudnia 1950[1]) – pisarz, dziennikarz, historyk i polityk z Gwinei Równikowej.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Należy do grupy etnicznej Fang[2]. Urodził się w Alén w dystrykcie Niefang, w okresie hiszpańskich rządów kolonialnych[3]. Podstawową edukację zdobywał w rodzinnej miejscowości, następnie zaś w Bacie. W 1965 wyjechał do Hiszpanii, w której ostatecznie osiadł na wiele lat[4]. Do kraju powrócił po zamachu stanu z sierpnia 1979. Z powodów politycznych ponownie udał się na uchodźstwo w 1994[5]. Był współzałożycielem, wraz z Severo Motą, Partido del Progreso de Guinea Ecuatorial (PPGE)[6]. Głęboko krytyczny wobec prezydenta Obianga Nguemy Mbasogo, w jednym z wywiadów nazwał Gwineę Równikową pod jego rządami kolosalnym więzieniem[7]. Wchodził w skład rządu Gwinei Równikowej na uchodźstwie, utworzonego przy wsparciu części środowisk opozycyjnych w 2003. Pełnił w nim funkcje ministra spraw zagranicznych i rzecznika prasowego[8]. Odszedł z tego gremium w 2012, w wyniku konfliktu z uchodźczym premierem. W 2013 został wybrany nowym przewodniczącym PPGE[9].

Zawodowo związany głównie z mediami. Był korespondentem agencji EFE w Afryce Środkowej (1987-1995)[10], współpracował w zakresie tematyki afrykańskiej chociażby z El Pais, Cadena SER, Mundo Negro, Diario 16, czy ABC[11]. Był redaktorem naczelnym pism Africa 2000 i Palabras[12]. Pracował również w szkolnictwie wyższym, był zastępcą dyrektora Colegio Mayor Universitario Nuestra Señora de África w Madrycie, analogiczną funkcję pełnił w Centro Cultural Hispano- Guineano w Malabo (1985-1992). Kierował Centrum Studiów Afrykanistycznych Uniwersytetu Murcji[13], wykładał także na Uniwersytecie Missouri[14].

W 1983 założył Hiszpańskie Towarzystwo Afrykanistyczne, organizował sympozja i dni afrykanistyczne na hiszpańskich uniwersytetach. Związany z działalnością Międzynarodowego Centrum Badań nad Cywilizacją Ludów Bantu (CICIBA) w Libreville w Gabonie, pracował dla tej instytucji w latach 1987-1995[15].

Odegrał kluczową rolę w kształtowaniu się środowiska literackiego ojczystego kraju, bywa niekiedy określany mianem ojca gwinejskiej literatury pisanej[16]. Był inicjatorem wydania wpływowej Antología de la literatura guineana (1984). Pozycja ta uznawana jest za jeden z katalizatorów wykształcenia się odrębnego, swoistego głosu Gwinei pośród innych literatur języka hiszpańskiego[17][18]. Jej rozszerzona wersja, Literatura de Guinea Ecuatorial, uzupełniona o sylwetki autorów, którzy zadebiutowali w latach 90., ukazała się w 2000[19].

Podkreśla znaczenie języka hiszpańskiego w zrozumieniu tożsamości Gwinei Równikowej. Mówi o jej dwoistej naturze, równocześnie wyrastającej z dziedzictwa kulturowego ludów Bantu i z przynależności do świata hiszpańskojęzycznego[20].

Uznawany za jednego z najpłodniejszych pisarzy gwinejskich, jego twórczość była obiektem licznych analiz i tekstów krytycznoliterackich[21]. Zaliczany do tak zwanej generacji ciszy, grupy twórców, której literackie początki były naznaczone dyktatorskimi rządami Macíasa Nguemy[22]. Opublikował między innymi Historia y tragedia de Guinea Ecuatorial (1977) i España en Guinea Construcción del desencuentro: 1778–1968 (1998)[23][24], zbiory opowiadań El sueño i La travesía oraz trylogię, na którą złożyły się powieści Las tinieblas de tu memoria negra (1987), Los poderes de la tempestad (1997) i El Metro (2007)[25][26]. Jego twórczość była tłumaczona na angielski, portugalski, francuski i włoski[27]. Laureat nagród literackich, otrzymał między innymi I Nagrodę Amadou Ndoye (2015)[28]. Był jednym z gwinejskich literatów uchwyconych w filmie dokumentalnym Subvaloradas sin ser vistas. Voces literarias de Guinea Ecuatorial w reżyserii Mischy G. Hendla (2009)[29][30].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ DONATO NDONGO BIDYOGO, escritor, periodista, promotor cultural y gran referente de la literatura africana en español. africapiensa.com. [dostęp 2020-09-16]. (hiszp.).
  2. ↑ OPINIÓN La solución no depende de los guineanos. angelfire.com. [dostęp 2020-09-16]. (hiszp.).
  3. ↑ Donato Ndongo-Bidyogo. Escritor, historiador y periodista de Guinea Ecuatorial (Murcia, España). degruyter.com. [dostęp 2020-09-16]. (hiszp.).
  4. ↑ «Escritores Africanos» - Entrevista 2 - Donato Ndongo Bidyogo. Universidad de Oviedo. 30 minutos 16 segundos.. asodeguesegundaetapa.org. [dostęp 2020-09-16]. (hiszp.).
  5. ↑ Figuras destacadas de las letras hispanoafricanas reflexionan en la UCA sobre creación literaria y exilio. uca.es. [dostęp 2020-09-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-09-17)]. (hiszp.).
  6. ↑ EL ESCRITOR Y POLÍTICO ECUATOGUINEANO DONATO NDONGO-BIDYOGO HABLA EN LA CASA DE COLÓN DE LA HISTORIA Y EL LEGADO DE LA DESCOLONIZACIÓN ESPAÑOLA DE GUINEA. creativacanaria.com. [dostęp 2020-09-16]. (hiszp.).
  7. ↑ ENTREVISTA: Guiné Equatorial é "prisão gigantesca" sem "qualquer liberdade" - escritor exilado. dn.pt. [dostęp 2020-09-16]. (port.).
  8. ↑ ENTREVISTA A DONATO NDONGO BIDYOGO. MINISTRO DE EXTERIORES Y PORTAVOZ DEL GOBIERNO DE GUINEA ECUATORIAL EN EL EXILIO. guinea-ecuatorial.net. [dostęp 2020-09-16]. (hiszp.).
  9. ↑ DONATO NDONGO-BIDYOGO NUEVO PRESIDENTE DEL PPGE. diariorombe.es. [dostęp 2020-09-16]. (hiszp.).
  10. ↑ Donato Ndongo. thecorner.eu. [dostęp 2020-09-16]. (hiszp.).
  11. ↑ El más lúcido escritor africano en lengua española visita Antas. diariodealmeria.es. [dostęp 2020-09-16]. (hiszp.).
  12. ↑ Afryka Numer 44/2016 Warszawa . ptafr.org.pl. s. 154. [dostęp 2020-09-16]. (pol.).
  13. ↑ Historia y tragedia de Guinea Ecuatorial. viruseditorial.net. [dostęp 2020-09-16]. (hiszp.).
  14. ↑ Donato Ndongo-Bidyogo. cccb.org. [dostęp 2020-09-16]. (ang.).
  15. ↑ Afryka Numer 44/2016 Warszawa . ptafr.org.pl. s. 154. [dostęp 2020-09-17]. (pol.).
  16. ↑ Entrevista a Donato Ndongo-Bidyogo. e-monsite.com. s. 2. [dostęp 2020-09-16]. (hiszp.).
  17. ↑ Donato Ndongo. casafrica.es. [dostęp 2020-09-16]. (hiszp.).
  18. ↑ Studia Iberystyczne 17 2018 VARIEDAD DE CULTURAS – VARIEDAD DE INTERPRETACIONES PLURALITY OF CULTURES – PLURALITY OF INTERPRETATIONS WIELOŚĆ KULTUR – WIELOŚĆ ZNACZEŃ . uj.edu.pl. s. 103-104. [dostęp 2020-09-15]. (hiszp.).
  19. ↑ Studia Iberystyczne 17 2018 VARIEDAD DE CULTURAS – VARIEDAD DE INTERPRETACIONES PLURALITY OF CULTURES – PLURALITY OF INTERPRETATIONS WIELOŚĆ KULTUR – WIELOŚĆ ZNACZEŃ . uj.edu.pl. s. 104. [dostęp 2020-09-15]. (hiszp.).
  20. ↑ Guinea no será Filipinas. almendron.com. [dostęp 2020-09-17]. (hiszp.).
  21. ↑ Studia Iberystyczne 17 2018 VARIEDAD DE CULTURAS – VARIEDAD DE INTERPRETACIONES PLURALITY OF CULTURES – PLURALITY OF INTERPRETATIONS WIELOŚĆ KULTUR – WIELOŚĆ ZNACZEŃ . uj.edu.pl. s. 106. [dostęp 2020-09-15]. (hiszp.).
  22. ↑ Antonio Eneme Asumu: Guinea Ecuatorial y la literatura. periodistas-es.com. [dostęp 2020-09-16]. (hiszp.).
  23. ↑ Studia Iberystyczne 17 2018 VARIEDAD DE CULTURAS – VARIEDAD DE INTERPRETACIONES PLURALITY OF CULTURES – PLURALITY OF INTERPRETATIONS WIELOŚĆ KULTUR – WIELOŚĆ ZNACZEŃ . uj.edu.pl. s. 107. [dostęp 2020-09-15]. (hiszp.).
  24. ↑ Piotr Kruze: KONCEPCJE USTROJU POLITYCZNEGO W KOLONIALNEJ GWINEI HISZPAŃSKIEJ I W NIEPODLEGŁEJ GWINEI RÓWNIKOWEJ. s. 20.
  25. ↑ DONATO NDONGO-BIDYOGO. tabakalera.eu. [dostęp 2020-09-16]. (hiszp.).
  26. ↑ Los poderes de la tempestad, de Donato Ndongo-Bidyogo Recital literario. cervantes.es. [dostęp 2020-09-16]. (hiszp.).
  27. ↑ Donato Ndongo. ua.es. [dostęp 2020-09-16]. (hiszp.).
  28. ↑ Afryka Numer 44/2016 Warszawa . ptafr.org.pl. s. 153. [dostęp 2020-09-16]. (pol.).
  29. ↑ Las voces literarias de Guinea Ecuatorial reclaman nuestra atención. literafrica.wordpress.com. [dostęp 2020-09-15]. (hiszp.).
  30. ↑ «Escribir para ser leído. La literatura de Guinea Ecuatorial», de Mischa G. Hendel y P. Rudich. afribuku.com. [dostęp 2020-09-15]. (hiszp.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Donato_Ndongo-Bidyogo&oldid=72433804”