Durian właściwy

Durian właściwy
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	ślazowce
Rodzina	ślazowate
Rodzaj	durian
Gatunek	durian właściwy
	Nazwa systematyczna
	Durio zibethinus Murray; Syst. veg. ed. 13:581. 1774
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Durian właściwy (Durio zibethinus Murray) – gatunek rośliny z rodziny ślazowatych Malvaceae, umieszczany w różnych systemach także w wełniakowatych (Bombacaceae) i Durionaceae. Pochodzi z Indonezji, ale uprawiany jest także w większości krajów Azji Południowo-Wschodniej.

Morfologia

Pokrój: Drzewo o wysokości 30–40 m.
Liście: Eliptycznolancetowate, całobrzegie.
Kwiaty: Zebrane w 3–30-kwiatowe dość duże kwiatostany. Mają niezbyt przyjemny zapach. Składają się z kieliszka pękającego na 2–4 łatki, 4–6-działkowego, dzwonkowatego kielicha, białej lub żółtawej, 4–5-płatkowej korony, 1 słupka i licznych pręcików dołem zrośniętych w rurkę, wyżej zaś tworzących kilka wiązek.
Owoc: Zwany durianem. Ma kształt owalny, do 40 cm długości i wadze do 4 kg, pokryty zieloną grubą skórką z kolcami. Charakterystyczny jest niezwykle intensywny (nieprzyjemny) zapach i wykwintny smak. Nazwa owocu pochodzi od malajskiego słowa duri oznaczającego kolec. Wewnątrz zielonego owocu, czasem przechodzącego w czerwień, znajduje się kremowy jasny miąższ. Owoc rośnie na wysokich drzewach osiągających nawet do 40 m. Spadający kolczasty owoc może zranić lub nawet zabić, dlatego uważany jest za „najniebezpieczniejszy owoc świata”.

Zastosowanie

Sztuka kulinarna: Durian wykorzystywany jest przede wszystkim w kuchni, gdzie oprócz spożywania na surowo jest również gotowany i smażony. Przyrządza się z niego pastę, lody, a także rodzaj koktajlu przygotowywanego na bazie mleczka kokosowego. Mimo nieprzyjemnego zapachu w krajach Azji uchodzi za wyjątkowy przysmak. Jego smak można określić jako mieszaninę smażonego czosnku czy cebuli, śmietankowego sera i migdałów. Sprzedawany jest na ulicznych bazarach, gdzie jest również najczęściej na miejscu zjadany. W przypadku pobrudzenia ubrania jego ostry, odurzający zapach utrzymuje się jeszcze przez wiele godzin i z tego powodu nie wolno go spożywać w pomieszczeniach publicznych czy środkach komunikacji miejskiej. Nie wolno także przechowywać go w niektórych hotelach i zabierać na pokład samolotów niektórych linii lotniczych.

Biorąc pod uwagę jego wielkość, a przede wszystkim wyjątkowy smak, nazywany jest także „królem owoców”.

Roślina lecznicza: W tradycyjnej medycynie sok z liści duriana jest wykorzystywany przeciwko gorączce.
Surowiec drzewny: Drewno z drzewa duriana ostatnio zyskuje na popularności w meblarstwie oraz w produkcji egzotycznych podłóg. Drewno to jest stosunkowo lekkie, wytrzymałe i ma duże walory dekoracyjne.

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-02-19] (ang.).

Bibliografia

Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-02-19] (ang.).

[1]

[2]