Dwór w Wodzieradach
 nr rej. 72-IV-20 z 20.02.1947; 53 z 24.07.1967
| |
 Dwór w Wodzieradach, elewacja północno-wschodnia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Typ budynku | |
| Fundator |
Franciszek Bajer |
| Kondygnacje |
2 |
| Powierzchnia użytkowa |
136 m² |
| Ukończenie budowy |
1825 |
| Pierwszy właściciel |
Bajerowie |
| Kolejni właściciele |
Parczewscy, Kulczyccy, Pikard z Rygi, gmina Wodzierady, właściciel prywatny |
Położenie na mapie gminy Wodzierady  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa łódzkiego  | |
Położenie na mapie powiatu łaskiego  | |
 51°43′07,80″N 19°08′56,67″E/51,718833 19,149075
| |
Dwór w Wodzieradach – modrzewiowy dwór z przełomu XVIII/XIX wieku w centrum wsi Wodzierady.
Opis[edytuj | edytuj kod]
Dwór drewniany, o konstrukcji sumikowo-łątkowej, wzniesiony w stylu barokowego klasycyzmu[1]. Łamany polski dach przykryty jest gontem. Północną elewację zdobi murowany portyk wsparty na czterech kolumnach. Wewnątrz dworu pomieszczenia ułożone są dwutraktowo z salonem i sienią na osi. Dwór otoczony jest pozostałościami parku z przełomu XVIII i XIX wieku, przez który do dworu prowadzi aleja dojazdowa.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Dwór został wzniesiony w około 1825 roku przez rodzinę Bajerów, na wcześniejszych fundamentach. W 1840 roku stał się własnością Hipolita Parczewskiego herbu Nałęcz, który wsławił się założeniem szkoły elementarnej dla dzieci chłopskich (działającej do 1864 r.) oraz uwłaszczeniem chłopów w 1861 roku. W 1849 roku urodził się we dworze jego syn, znany prawnik, naukowiec i działacz społecznościowy Alfons Parczewski. Podczas powstania styczniowego w dworze udzielano schronienia partyzantom i funkcjonował szpital polowy dla rannych z bitwy pod Dobrą. Za co po powstaniu został aresztowany Hipolit Parczewski i by się uwolnić, zmuszony był sprzedać posiadłość. Ta przeszła w posiadanie Kulczyckich, którzy mieszkali w dworze aż do 1939 roku, kiedy to posiadłość zabrali hitlerowcy, oddając ją w zarząd Pikardowi z Rygi. Po II wojnie światowej dwór stał się własnością Prezydium Gromadzkiej Rady Narodowej, w którym działała przedszkole, szkoła i biblioteka. W 1982 roku stał się własnością prywatną, obecnie jest w generalnym remoncie. Dwór położony w parku, w którym znajduje się kilka drzew pomników przyrody, od frontu znajduje się staw[2].
Dwór w kulturze[edytuj | edytuj kod]
Dwór był i jest tematem prac malarskich: pierwszy zachowany rysunek dworu, obecnie znajdujący się zbiorach gabinetu rycin Muzeum Narodowego w Warszawie datowany jest na przełom XIX i XX wieku i wykonany został przez Jana Małachowskiego. Następni artyści inspirowani tym dworem to: Andrzej Novak-Zempliński, Jan Kocik, Józef Wasiołek, Władysław Kościelniak[3][4]. Dwór Wodzierady był także miejscem wielu planów filmowych, takich jak Komediantka, Wilczyca, Noce i dnie czy Między ustami a brzegiem pucharu.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Łoziński J., Miłobędzki A.,Atlas Zabytków Architektury w Polsce, 1967 r.
- ↑ CRFOP - Wyszukiwanie [online], gdos.gov.pl [dostęp 2024-04-23].
- ↑ https://artinfo.pl/dzielo/dwor-w-wodzieradach-1983
- ↑ https://bazhum.muzhp.pl/media/files/Biuletyn_Szadkowski/Biuletyn_Szadkowski-r2006-t6/Biuletyn_Szadkowski-r2006-t6-s7-42/Biuletyn_Szadkowski-r2006-t6-s7-42.pdf
Literatura[edytuj | edytuj kod]
- Łoziński J., Miłobędzki A., Atlas Zabytków Architektury w Polsce, 1967 r.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- https://archive.ph/20140729073331/http://wodzierady.pl/cms/7216/dworek_w_wodzieradach
- https://archive.ph/20140729073326/http://wodzierady.pl/cms/7179/historia_gminy
- https://archive.ph/20140729073332/http://www.eksploratorzy.com.pl/viewtopic.php?f=102&t=13862
- https://web.archive.org/web/20140728164649/http://www.dworypalace.travel.pl/?p=654
- https://www.fotopolska.eu/1361855,foto.html