Dzieje Polski (cykl książek Andrzeja Nowaka)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Dzieje Polski
Ilustracja
Prof. Andrzej Nowak z czwartym tomem Dziejów Polski (2019)
Autor

Andrzej Nowak

Tematyka

historia

Wydanie oryginalne
Miejsce wydania

Kraków

Język

polski

Data wydania

2014

Wydawca

Biały Kruk

Dzieje Polski – seria książek historycznych autorstwa Andrzeja Nowaka opisująca historię Polski.

Seria ukazuje się nakładem krakowskiego wydawnictwa Biały Kruk. Pierwszy tom pt. Dzieje Polski. Skąd nasz ród ukazał się w maju 2014 roku[1]. Opisuje on okres polskiej historii od zarania do roku 1202. Tom 1 otrzymał wiele nagród (m.in. nagrodę Książki Roku 2014 Magazynu Literackiego Książki i Biblioteki Narodowej, oraz Nagrodę Literacką im. Józefa Mackiewicza[2]) i był omawiany w mediach.

Drugi tom serii ukazał się w grudniu 2015, z podtytułem Od rozbicia do nowej Polski i opisuje historię kraju w latach 1202–1340. Przy okazji premiery tego dzieła autor Andrzej Nowak zdradził, że odszedł od pierwotnej koncepcji dzieła 6-tomowego i planuje napisać 10 lub 11 części Dziejów Polski[3].

Trzeci tom ukazał się 24 marca 2017 i nosi podtytuł Królestwo zwycięskiego orła. Opisuje on lata 1340–1468, od rządów króla Kazimierza Wielkiego do panowania Kazimierza Jagiellończyka, kiedy to odbywa się pierwszy regularny Sejm, w którym udział wzięło po dwóch przedstawicieli wszystkich ziem (powiatów)[4][5][6].

Czwarty tom ukazał się 25 listopada 2019 i nosi podtytuł Trudny złoty wiek[7]. Skupia się na latach 1468–1572, czyli na okresie utrwalenia pozycji i wpływów Rzeczypospolitej na arenie międzynarodowej oraz procesie, który zwieńczy Unia Lubelska w 1569 roku. W opisanych w IV tomie Dziejów Polski ponad stu latach rozwój kraju jest wszechstronny. Gospodarczemu wzrostowi towarzyszy wciąż udoskonalana polska sztuka wojenna, a choć maleje znaczenie pospolitego ruszenia, to powstaje husaria, specyficznie polska formacja jazdy ciężkiej. Rozwija się Uniwersytet Krakowski, którego wychowankiem jest Mikołaj Kopernik. Rozwijają się miasta; już nie tylko Kraków i Gdańsk. Doskonali się język polski; powstają w nim rozmaite dzieła literackie. W Rzeczypospolitej na coraz szerszą skalę zauważalne są wpływy renesansu, który jest lokalnie przetwarzany i osiąga oryginalny wymiar. Rzeczpospolita staje się miejscem działania szeregu naukowców, artystów, rzemieślników z zagranicy. Autor mówi, że był to również „czas rozwoju polskiej kultury politycznej, specyficznej kultury obywatelskiej, republikańskiej i wolności, jakiej nie było w żadnym innym kraju europejskim tamtego czasu”[8].

11 listopada 2019 r. prezydent Andrzej Duda odznaczył Andrzeja Nowaka Orderem Orła Białego „w uznaniu za wybitne działania na polu historii, za propagowanie wartości patriotycznych, za osiągnięcia w dziedzinie nauk humanistyczno-społecznych oraz popularyzowanie polskiej myśli naukowej na świecie”[9]. 16 listopada 2020 r. Andrzej Nowak otrzymał Nagrodę Mediów Publicznych w kategorii „Słowo” za Dzieje Polski. Głoszący laudację Krzysztof Masłoń stwierdził, że „Dzieje Polski są najważniejszą polską książką po 1989 r.”[10]

Piąty tom ukazał się 25 listopada 2021 r., nosi podtytuł "Imperium Rzeczypospolitej" i opisuje lata 1572-1632.[11] Oficjalna premiera z udziałem Andrzeja Nowaka, prof. Krzysztofa Ożoga, prof. Wojciecha Polaka, Haliny Łabonarskiej i Anny Popek odbyła się 30 listopada w krakowskim Teatrze Słowackiego.[12] W piątym tomie "Dziejów Polski" Andrzej Nowak proponuje nowe spojrzenie na początek ery królów elekcyjnych: „W V tomie spoglądam nieco inaczej niż wcześniejsi historycy na epokę Stefana Batorego i Jana Zamoyskiego - postaci często traktowanych jako pomnikowe. Nie jestem antybrązownikiem, nie lubię pisać źle o ludziach, ale pewne aspekty przemian politycznych owego czasu postrzegam jednak bardzo krytycznie. Uważam, że kryzys Rzeczypospolitej rozpoczął się od tej epoki”[13].

W rozmowie z miesięcznikiem „Wpis” z czerwca 2021 r. Andrzej Nowak przyznał, że rozważa rozszerzenie całej serii w taki sposób, że ostatecznie może powstać łącznie 12 tomów[13].

Szósty tom Dziejów Polski , który ukazał się 16 listopada 2023 r.[14] poświęcony jest latom 1632-1673 i nosi podtytuł Potop i Ogień[15].

Wydane dotychczas tomy[edytuj | edytuj kod]

  • Tom 1: do 1202 Skąd nasz ród (2014)
  • Tom 2: 1202–1340 Od rozbicia do nowej Polski (2015)
  • Tom 3: 1340–1468 Królestwo zwycięskiego orła (2017)
  • Tom 4: 1468–1572 Trudny złoty wiek (2019)
  • Tom 5: 1572–1632 Imperium Rzeczypospolitej (2021)
  • Tom 6: 1632-1673 Potop i ogień (2023)

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. „Dzieje Polski” prof. Andrzeja Nowaka Książką Roku 2014! [online] [dostęp 2017-01-19].
  2. Nagroda literacka im. Józefa Mackiewicza 2015 [online], Culture.pl.
  3. Jest drugi tom „Dziejów Polski“ prof. Andrzeja Nowaka! Prawdopodobnie powstanie 11 tomów. [online] [dostęp 2017-01-19].
  4. Wyczekiwany trzeci tom fascynujących opowieści historycznych prof. Andrzeja Nowaka! [online] [dostęp 2017-05-31].
  5. Dzieje Polski, tom trzeci. Królestwo zwycięskiego Orła. [online] [dostęp 2017-05-31].
  6. Andrzej Nowak, "Dzieje Polski, tom trzeci, wyd. Biały Kruk, Kraków 2017
  7. Prof. Andrzej Nowak, autor "Dziejów Polski", odznaczony Orderem Orła Białego. GRATULUJEMY! [online]
  8. Czwarty tom "Dziejów Polski" - prof. Andrzej Nowak o trudnym złotym wieku w historii Polski. [online] [dostęp 2019-11-26].
  9. Profesor Andrzej Nowak pdznaczony Orderem Orła Białego [online], ipn.gov.pl [dostęp 2021-11-05] [zarchiwizowane z adresu 2021-11-05].
  10. Prof. Andrzej Nowak z Nagrodą Mediów Publicznych za "Dzieje Polski". Gratulujemy! [online] [dostęp 2020-11-17].
  11. Ukazał się długo oczekiwany, piąty tom „Dziejów Polski” prof. Andrzeja Nowaka! O Imperium Rzeczypospolitej. [online], 26 listopada 2021.
  12. Oficjalna premiera piątego tomu "Dziejów Polski" w Teatrze Słowackiego [online], 30 listopada 2021.
  13. a b Andrzej Nowak, Refleksje przed ukazaniem się V tomu "Dziejów Polski", „Miesięcznik Wpis”, Biały Kruk, 22 czerwca 2021.
  14. 6 tom Dziejów Polski prof. Andrzeja Nowaka - ruszyła przedsprzedaż! [online], salon24.pl, 20 października 2023 [dostęp 2023-10-24] (pol.).
  15. Zapowiedź VI tomu "Dziejów Polski", „Miesięcznik Wpis”, 7-8/2023, 1 sierpnia 2023, s. 23-30.