Dzwonkówka kosmkowata
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
dzwonkówka kosmakowata |
| Nazwa systematyczna | |
| Entoloma sericellum (Fr.) P. Kumm. Führ. Pilzk. (Zerbst): 97 (1871) | |
.jpg)
_P._Kumm_289969.jpg)
Dzwonkówka kosmakowata (Entoloma sericellum (Fr.) P. Kumm.) – gatunek grzybów z rodziny dzwonkówkowatych (Entolomataceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Entoloma, Entolomataceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1818 r. Elias Fries, nadając mu nazwę Agaricus sericeus ß sericellus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1871 r. Paul Kummer[1].
Ma 33 synonimy. Niektóre z nich:
- Alboleptonia rubellotincta Largent & Watling 1986
- Alboleptonia sericella (Fr.) Largent & R.G. Benedict 1970
- Eccilia carneoalba (With.) Quél. 1880
- Leptonia sericella (Fr.) Barbier 1911
- Rhodophyllus carneoalbus (With.) Quél. 1886
- Rhodophyllus sericellus (Fr.) Quél. 1886[2].
W 1898 r. Stanisław Chełchowski nadał mu polską nazwę wieruszka (bedłka) kosmkowata, w 2003 r. Władysław Wojewoda zmienił ją na dzwonkówka kosmkowata[3].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Kapelusz o średnicy 1–4,5 cm, początkowo głęboko wypukły, potem rozszerzający się do szeroko wypukłego, na koniec wklęsły lub wzniesiony. Brzeg czasami falisty, za młodu podwinięty, z wiekiem wypłaszczony. Powierzchnia włókienkowata, czasami wydająca się jedwabista, o barwie od białej do kremowo-płowej, sporadycznie siniejąca, bladołososiowa do kremowożółtej[4].
Przyrośnięte, karbowane, gęste, cienkie, stosunkowo wąskie, o szerokości do 4 mm szerokości, w młodości białe do kremowych, z wiekiem zabarwione na różowo od dojrzewających zarodników. Występują międzyblaszki do 3-rzędu[4].
Wysokość 2,5–5,5 cm, grubość 0,4–0,8 cm, kruchy, chrzęstny, mniej więcej równy, początkowo pełny, po osiągnięciu dojrzałości pusty, walcowaty, czasami podłużnie rowkowany. Powierzchnia pna szczycie oprószona, gdzie indziej niepozornie prążkowana z rozsianymi bawełnianymi łuskami, biała, delikatnie kosmkowata. Brak częściowej osłony[4].
Różowy. Zarodniki 9,0-11,5 × 7,0-8,5 µm, kanciaste, z widoczną porą rostkową[4].
Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]
Występuje na wszystkich kontynentach z wyjątkiem Afryki i Antarktydy. W Europie jest bardzo szeroko rozprzestrzeniony, występuje od Morza Śródziemnego po północne krańce Półwyspu Skandynawskiego i od Grenlandii po wschodnie krańce Europy[5]. W Polsce W. Wojewoda w 2003 r. przytoczył liczne stanowiska z uwagą, że jej rozprzestrzenienie i stopień zagrożenia nie są znane[3]. W internetowym atlasie grzybów jest umieszczona w rejestrze gatunków zagrożonych i wartych objęcia ochroną[6].
Grzyb naziemny, prawdopodobnie mykoryzowy. Występuje wśród traw na łąkach, pastwiskach, w zaroślach, przy drogach i w lasach, zwłaszcza w olsach. Owocniki pojawiają się najczęściej od sierpnia do września[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2022-11-29] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2022-11-29] (ang.).
- ↑ a b c Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c d California Fungi – Entoloma sericellum [online], California Fungi [dostęp 2022-11-29] (ang.).
- ↑ Występowanie dzwonkówki kosmkowatej na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2022-11-29].
- ↑ Aktualne stanowiska dzwonkówki kosmkowatej w Polsce [online], Internetowy atlas grzybów [dostęp 2022-11-29].