Dzwonkówka mączna
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
dzwonkówka mączna |
| Nazwa systematyczna | |
| Entoloma prunuloides (Fr.) Quél. Mém. Soc. Émul. Montbéliard, Sér. 2 5: 117 (1872) | |
Dzwonkówka mączna (Entoloma prunuloides (Fr.) Quél.) – gatunek grzybów z rodziny dzwonkówkowatych (Entolomataceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Entoloma, Entolomataceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy zdiagnozował go w 1821 r. Elias Fries nadając mu nazwę Agaricus prunuloides. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu Lucien Quélet 1872 r.[1]
- Agaricus prunuloides Fr., 1821
- Entoloma inocybiforme Bon 1980
- Entoloma inopiliforme Bon 1982
- Entoloma prunuloides (Fr.) Quél. 1872 f. prunuloides
- Entoloma prunuloides (Fr.) Quél. 1872 var. prunuloides
- Rhodophyllus prunuloides (Fr.) Quél. 1886
- Rhodophyllus prunuloides var. albocitrinus J. Favre 1960
- Rhodophyllus prunuloides (Fr.) Quél. 1886 var. prunuloides
Nazwę zwyczajową zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r.[3]
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Średnica 2-7 cm, początkowo stożkowato-wypukły, potem wypukły, ostatecznie płaskowypukły, zazwyczaj z niskim, szerokim garbem. Brzeg początkowo lekko podwinięty. Jest niehigrofaniczny, w stanie wilgotnym nieprzeźroczysty i nieprążkowany, a tylko nieco lepki. Powierzchnia gładka, o barwie od żółtobrązowej do żółtoszarej, na brzegu jaśniejsza[4].
W liczbie 45-50 z międzyblaszkami (l=1-3), średniogęste, grube, głęboko wykrojone, brzuchate, początkowo białe, potem bladoróżowe. Ostrza tej samej barwy, nierównomiernie ząbkowane[4].
Wysokość 4-7,5 cm, grubość 8-12 mm, cylindryczny, zwykle zwężający się ku podstawie, pełny. Powierzchnia pokryta podłużnymi, grubymi włókienkami, początkowo biała, u starych okazów w środkowej części żółtoszara[4].
Jędrny, pod skórką kapelusza brązowawy, poza tym biały. Zapach silnie mączny, smak mączno-zjełczały[4].
- Cechy mikroskopowe
Zarodniki w widoku z boku izodiametryczne, 5-7-kątowe, o wymiarach 7-8,5 × 6,5-8 μm. Podstawki 27-45 × 7-13 μm, 4–zarodnikowe. Cystyd brak. Strzępki skórki kapelusza cylindryczne, o szerokości 2,5-7 μm. Zawierają wewnątrzkomórkowy jasnobrązowy pigment. W strzępkach wszystkich części grzyba występują sprzążki[4].
Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]
Dzwonkówka mączna występuje w Europie, Na nizinach północno-zachodniej Europy jest bardzo rzadka, prawdopodobnie częściej występuje w piętrze halnym gór środkowej Europy[4]. W piśmiennictwie naukowym do 2003 r. podano na terenie Polski 5 stanowisk[3]. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status E – gatunek zagrożony wymarciem, którego przeżycie jest mało prawdopodobne, jeśli nadal będą działać czynniki zagrożenia[5]. Znajduje się na listach gatunków zagrożonych także w Szwajcarii, Niemczech, Danii, Holandii, Szwecji, Finlandii[3].
Występuje na ziemi, na trawiastych terenach na podłożu wapiennym[3].
Gatunki podobne[edytuj | edytuj kod]
Od podobnie ubarwionej dzwonkówki trującej (Entoloma sinuatum) odróżnia się mniejszymi zarodnikami i innym siedliskiem[4].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Index Fungorum. [dostęp 2018-12-24]. (ang.).
- ↑ Species Fungorum. [dostęp 2018-12-24]. (ang.).
- ↑ a b c d Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c d e f g Flora Agaricina Neerlandica. Critical monographs on the families of agarics and boleti occuring in the Netherlands. 1: Entolomatace. 1988, 1, s. 94
- ↑ Zbigniew Mirek: Red list of plants and fungi in Poland = Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany. Polish Academy of Sciences, 2006. ISBN 83-89648-38-5.