Ewa Konopacka

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ewa Anna Krystyna Ponińska-Konopacka
Ilustracja
Ewa Ponińska na barykadzie w sierpniu 1944 r. na Żoliborzu
major major
Data urodzenia

4 maja 1926

Przebieg służby
Siły zbrojne

Armia Krajowa

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Partyzancki Krzyż Armii Krajowej Medal za Warszawę 1939–1945 Medal „Pro Patria” Srebrny Krzyż „Za Zasługi dla ZHP”
Odznaka pamiątkowa Akcji „Burza”

Ewa Anna Krystyna Ponińska-Konopacka (ur. 4 maja 1926[a] w Paryżu) – łączniczka w powstaniu warszawskim, odznaczona Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari[1][2].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Alfred Poniński z córką Ewą w Krakowie, 2 czerwca 1939

Córka hrabiego Alfreda Ponińskiego, polskiego dyplomaty, i Anny[3]. Po wybuchu II wojny światowej w lutym 1940 przedostała się wraz z matką do Lwowa. Próbowały dotrzeć do ojca przebywającego w Bukareszcie, zostały jednak aresztowane na granicy; jej matkę zesłano do Gułagu, Ewę puszczono. Od lipca 1941 mieszkała w Warszawie. Wstąpiła do 33. Warszawskiej Żeńskiej Drużyny Harcerskiej. Została żołnierzem AK, ukończyła kursy obsługi telefonów wojskowych oraz kursy nauki o broni i przygotowania do walk ulicznych[4].

W czasie Powstania jako łączniczka „Ewa” była w plutonie łączności 228 w zgrupowaniu „Żyrafa II” w II Obwodzie Armii Krajowej „Żywiciel” na Żoliborzu. 29 września, w czasie skoncentrowanego natarcia ok. 2000 żołnierzy niemieckich i 16 czołgów na klasztor Sióstr Zmartwychwstanek na Żoliborzu, w którym broniło się 117 żołnierzy AK, zgłosiła się do nawiązania kontaktu z odciętym klasztorem. Stanisław Podlewski pisał: Łączniczka Ewa (Ewa Ponińska), dziewczyna odważna do szaleństwa, próbuje nawiązać łączność: w największym ogniu wiąże porwany kabel polowego telefonu. Ta dzielna dziewczyna trzy razy dociera do klasztoru. Osypana szarym pyłem, pokaleczona, w podartym odzieniu, niestrudzenie donosi amunicję, granaty, zabiera meldunki, podtrzymuje na duchu chłopców. Z tych walk wyniosła Virtuti Militari. […] Około godziny 16 łączniczka Ewa dociera do klasztoru z rozkazem, by powstańcy opuścili ruiny klasztoru. […] Później, na wieść o kapitulacji Powstania, Szesnastoletnia łączniczka Ewa, najdzielniejsza z dzielnych, odznaczona Virtuti Militari i dwa razy Krzyżem Walecznych, łka głośno[5][b].

Po kapitulacji wyszła do niewoli. Uwolniona 12 kwietnia 1945 przez żołnierzy 1. Dywizji Pancernej gen. Stanisława Maczka, została później żołnierzem 2. Korpusu Polskiego we Włoszech. Odkomenderowana do liceum, zdała maturę w Porto San Giorgio. Wraz z 2. Korpusem wyjechała do Anglii, gdzie została zdemobilizowana w kwietniu 1946 r. w Camp Foxley. W latach 1947–1950 studiowała w Irlandii, otrzymała tytuł Bachelor of Arts, a potem specjalizację nauczycielską na Uniwersytecie Londyńskim. Po trzech latach pracy w Port-of-Spain w Trynidadzie wyjechała 1954 do Kanady. Tam wyszła za mąż za architekta Tadeusza Konopackiego (1923–2014), który walczył w kompanii „Genowefa” batalionu „Harnaś” w Powstaniu (pseud. „Trzaska”, awansowany do stopnia podporucznika)[6][7]. Przez prawie dwadzieścia lat uczyła w katolickich szkołach w Ottawie. W 1964 r. założyła w Ottawie Ogniwo Federacji Polek w Kanadzie[8]. W 1983 r. przeszła na emeryturę i zajęła się malarstwem[9].

Awanse[edytuj | edytuj kod]

Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Podawana w pewnych źródłach data 27.05.1927 jest błędna. Kwestia ta wyjaśniona jest w jej powstańczym biogramie.
  2. ↑ Zgodnie z informacją w jej powstańczym biogramie, dostała ona tylko krzyż Virtuti Militari. Ponadto miała wtedy 18 lat, a nie 16, jak podał Podlewski.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Wielka Ilustrowana Encyklopedia Powstania Warszawskiego, Andrzej Krzysztof Kunert (red.), Beata Balcerzak (oprac.), t. 4, Warszawa: ARS Print Production, 1997, s. 107, ISBN 83-87224-01-4, OCLC 749246323.
  2. ↑ Wielka Ilustrowana Encyklopedia Powstania Warszawskiego, tom 6, 2004, s. 345. ISBN 83-11-09586-8.
  3. ↑ Zawacka 2007 ↓, s. 72.
  4. ↑ a b c Powstańczy biogram Ewy Ponińskiej, 1944.pl
  5. ↑ Stanisław Podlewski, Rapsodia Żoliborska, PAX, Warszawa 1957, s. 334, 340, 418.
  6. ↑ powstańczy biogram Tadeusza Konopackiego
  7. ↑ Wielka Ilustrowana Encyklopedia Powstania Warszawskiego, Piotr Rozwadowski (red.), Izabela Wojciechowska, t. 5, Warszawa: „Bellona”, 2002, s. 308, ISBN 83-11-09579-5, ISBN 83-11-09261-3, OCLC 749303328.
  8. ↑ Federacja Polek Ottawa http://www.federacjapolek.ca/Ottawa/index_p-historia.html, dostęp 2019.06.13.
  9. ↑ Zawacka 2007 ↓, s. 74.
  10. ↑ a b c d e f g h i j k l Słownik Biograficzny Kobiet Odznaczonych Orderem Wojennym Virtuti Militari. T. III (P–Ż). Toruń: Fundacja „Archiwum i Muzeum Pomorskie AK i Wojskowej Służby Polek”, 2004, s. 73. ISBN 83-88693-03-4.
  11. ↑ Informacja o awansie https://www.facebook.com/permalink.php?id=274441306466449&story_fbid=748360952407813, [Dostęp 2020-10-02]
  12. ↑ Decyzja Nr 2031/DK Ministra Obrony Narodowej z dnia 20 kwietnia 2023 r.
  13. ↑ M.P. z 2010 r. nr 40, poz. 582

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Ewa Konopacka, Kronika rodu Konopackich, Drukarnia Wyd. "Bernardinum" w Pelplinie, 1994. ISBN 83-86491-04-3.
  • Lisa Banister, Equal to the Challenge : An anthology of Women's Experiences During World War II, Department of National Defence, Ottawa 2001. ISBN 0-662-30037-8.
  • Sherry Pringle, Extraordinary Women, Extraordinary Times. Canadian Women of World War II, Borrealis Press, Ottawa, 2015. ISBN 978-0-88887-607-2
  • Elżbieta Zawacka (red.), Słownik biograficzny kobiet odznaczonych Orderem Wojennym Virtuti Militari, Toruń: Fundacja „Archiwum i Muzeum Pomorskie Armii Krajowej oraz Wojskowej Służby Polek”, 2007, ISBN 83-88693-20-4, OCLC 749775073, Tom III.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ewa_Konopacka&oldid=73141564”