Plutonowy
| Aktualne oznaczenie stopnia | |
 naramiennik | |
 kurtka nieprzemakalna | |
| Oznaczenie stopnia do 1967 | |
 naramiennik | |
| Oznaczenie stopnia 1925–1939 | |
 naramiennik | |
| Oznaczenie stopnia 1919–1925 | |
 naramiennik |
Plutonowy – stopień podoficerski. Niższym stopniem jest starszy kapral, a wyższym sierżant.
W Wojsku Polskim wprowadzony w 1919 roku[1]. Obecnie w Wojskach Lądowych podoficer w stopniu plutonowego pełni służbę na stanowiskach szczebla dowódcy drużyny, w specjalistycznych rodzajach wojsk (np. w wojskach łączności dowódcy radiostacji lub aparatowni, a w pododdziałach remontowych – dowódców obsług).
Plutonowemu w marynarce wojennej odpowiada bosmanmat.
W Siłach Zbrojnych PRL początkowo należał do grupy podoficerów młodszych[2], a do podoficerów starszych[1] od 1967 roku.
Stopień plutonowego występuje również w Straży Granicznej, Służbie Więziennej, Służbie Ochrony Państwa oraz Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego. Odpowiednikiem tego stopnia w Państwowej Straży Pożarnej jest Młodszy ogniomistrz. W policji odpowiednikiem tego stopnia jest sierżant Policji[3].
Oznaczenia[edytuj | edytuj kod]
Oznaczeniem stopnia w Wojsku Polskim są cztery poziome belki w kolorze srebrnym na naramiennikach i otoku czapki[1]. Do 1967 roku plutonowy nosił trzy belki.
W myśl Przepisu Ubioru Polowego Wojsk Polskich r. 1919 na naramiennikach kurtki i płaszcza z tasiemki wełnianej karmazynowej szerokości 0,5 cm naszyte w poprzek naramiennika przeciętnie w połowie jego długości trzy paski w odległości 1 cm jeden od drugiego[4].
Zgodnie z przepisami ubiorczymi żołnierzy Wojska Polskiego z 1972 roku plutonowy nosił na przodzie otoku czapki garnizonowej wykonane z taśmy dystynkcyjnej[a] cztery paski długości 3 cm i szerokości 5 mm; odstęp między paskami wynosił 2 mm; na naramiennikach kurtek cztery paski szerokości 8 mm, podwinięte obydwoma końcami pod naramiennik (po 1 cm), pierwszy naszyty w odległości 2 cm od miejsca wszycia rękawa, a kolejne w odległości 4 mm w kierunku guzika naramiennika[5].
Przepisy ubiorcze żołnierzy Sił Zbrojnych w czasie pokoju z 1952 roku na naramiennikach kurtki, bluzy i płaszcza nakazywały plutonowemu nosić trzy paski w odstępach 4 mm z taśmy koloru matowosrebrnego szerokości 9 mm, z biegnącymi po obu stronach żyłkami koloru czerwonego w wojskach lądowych, a w wojskach lotniczych koloru chabrowego o szerokości 1 mm[6].
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Podoficerowie zasadniczej służby wojskowej, żołnierze rezerwy i studenci odbywający wojskowe szkolenie w ramach studium wojskowego nosili paski z taśmy dystynkcyjnej z kolorowym brzegiem: w wojskach lądowych – koloru czerwonego, w wojskach lotniczych - koloru czarnego, w jednostkach wojsk obrony wewnętrznej – koloru granatowego, w Wojskach Ochrony Pogranicza - koloru zielonego.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Laprus 1971 ↓, s. 307.
- ↑ Podręcznik dowódcy drużyny. s. 65.
- ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 5 lutego 2019 r. w sprawie stopni wojskowych, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Ochrony Państwa, Służby Celno-Skarbowej, Państwowej Straży Pożarnej, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Wywiadu Wojskowego i Służby Kontrwywiadu Wojskowego odpowiadających stopniom policyjnym (Dz.U. z 2019 r. poz. 331).
- ↑ Przepisy Ubioru Polowego WP 1919 ↓, s. 20.
- ↑ Przepisy ubiorcze WP 1972 ↓, s. 49-55.
- ↑ Przepisy ubiorcze SZ 1952 ↓, s. 22.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Marian Laprus [red.]: Leksykon wiedzy wojskowej. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1979. ISBN 83-11-06229-3.
- Podręcznik dowódcy drużyny; Szkol. 378/69. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1971.
- Przepis Ubioru Polowego Wojsk Polskich. Warszawa: Zakłady Graficzno-Wydawnicze "Książka", 1919.
- Przepisy ubiorcze żołnierzy Sił Zbrojnych w czasie pokoju; sygn. Mund.–Tab. 3/52. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1952.
- Przepisy ubiorcze żołnierzy Wojska Polskiego; sygn. Mund. 45/71/III. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1972.