Ferdynand Adamczyk
Data i miejsce urodzenia |
13 września 1896 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
23 stycznia 1988 |
Zawód, zajęcie |
lekarz |
Odznaczenia | |
Ferdynand Korneliusz Adamczyk (ur. 13 września 1896 w Uchylsku[1], zm. 23 stycznia 1988 w Katowicach) – polski działacz plebiscytowy na Górnym Śląsku, uczestnik III powstania śląskiego, lekarz internista.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Pochodził z chłopskiej rodziny Antoniego i Anny z Adamczyków[1]. Miał młodszego brata Rudolfa, który był prawnikiem-kanonista, proboszczem parafii katedralnej w Katowicach. Ukończył gimnazjum w Zabrzu i rozpoczął studia medyczne; nauki (z przerwami) pobierał kolejno we Wrocławiu, Krakowie i Poznaniu[1], dyplom doktora wszech nauk lekarskich uzyskując w 1925. W czasie studiów należał do Związku Młodzieży Polskiej „Zet”. We Wrocławiu należał do Związku Akademików Górnoślązaków. W okresie akcji plebiscytowej (1921) działał w Polskim Komitecie Plebiscytowym w Raciborzu, organizował polskie zebrania, udzielał lekcji języka polskiego. Po plebiscycie wznowił studia w Krakowie, ale niebawem powrócił na Śląsk i wziął udział w III powstaniu. Był lekarzem I baonu w zabrskim pułku powstańczym im. Kościuszki, dowodzonym przez Pawła Cymsa. Ranny w walkach pod Kędzierzynem, leczony był w szpitalu Polskiego Czerwonego Krzyża w Sosnowcu, potem w Warszawie.
Po uzyskaniu dyplomu lekarza, w latach międzywojennych pracował m.in. jako ordynator oddziału wewnętrznego szpitala bonifratrów w Katowicach-Bogucicach (do 1933). Był również w Bogucicach kierownikiem Stacji Opieki nad Matką i Dzieckiem, lekarzem domowym w ramach kasy chorych, lekarzem szkolnym. Prowadził też prywatną praktykę, a także zajęcia szkoleniowe dla drużyn sanitarnych Związku Ochotniczych Kolumn Sanitarnych Polskiego Czerwonego Krzyża. Należał do Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” oraz Związku Powstańców Śląskich[1].
We wrześniu 1939 uczestniczył w obronie Katowic. Włączył się niebawem do ruchu oporu, był szefem służby sanitarnej organizacji „Ku wolności”, potem pozostawał związany z Polskim Związkiem Wolności.
W 1945 powrócił do pracy lekarza w Katowicach. Pracował w powszechnej oraz w kolejowej służbie zdrowia do 1977, łącznie praktykował jako lekarz-internista w Katowicach-Bogucicach przez 52 lata.
Od 21 kwietnia1928 żonaty z Natalią Popiołek[1]; z małżeństwa tego urodziło się dwoje dzieci, również związanych ze służbą zdrowia – syn Janusz, lekarz, oraz córka Halina (zamężna Klęczar), lekarz chirurg szczękowy.
Ferdynand Adamczyk zmarł 23 stycznia 1988 w Katowicach, pochowany został na cmentarzu przy ul. Francuskiej.
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Order Sztandaru Pracy
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
- Złoty Krzyż Zasługi (5 sierpnia 1947)[2]
- Krzyż na Śląskiej Wstędze Waleczności i Zasługi[3]
Upamiętnienie
[edytuj | edytuj kod]Jedna z ulic w Katowicach nosi imię Ferdynanda Adamczyka.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e Stanisław Łoza (red.), Czy wiesz kto to jest?, Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe : na zam. Zrzeszenia Księgarstwa, 1983, s. 4 .
- ↑ M.P. z 1947 r. nr 125, poz. 789 „za działalność konspiracyjną w okresie okupacji”.
- ↑ Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1938, s. 4. [dostęp 2021-12-10].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Krzysztof Brożek, Ferdynand Korneliusz Adamczyk, w bazie haseł biograficznych Centrum Dokumentacji Dziejów Medycyny i Farmacji Górnego Śląska (dostęp: 30 stycznia 2009).
- Encyklopedia powstań śląskich (zespół redakcyjny: Franciszek Hawranek, Aleksander Kwiatek, Wiesław Lesiuk, Michał Lis, Bolesław Reiner), Wydawnictwo Instytutu Śląskiego w Opolu, Opole 1982, s. 13.
- Bogdan Snoch: Górnośląski Leksykon Biograficzny. Suplement do wydania drugiego. Katowice: Muzeum Śląskie, 2006, s. 11. ISBN 83-60353-11-5.
- Członkowie Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”
- Członkowie Polskiego Związku Wolności
- Członkowie Związku Młodzieży Polskiej „Zet”
- Działacze plebiscytowi na Górnym Śląsku
- Obrońcy Śląska (1939)
- Odznaczeni Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski
- Odznaczeni Krzyżem na Śląskiej Wstędze Waleczności i Zasługi
- Odznaczeni Orderem Sztandaru Pracy
- Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi (Polska Ludowa)
- Pochowani na cmentarzu przy ul. Francuskiej w Katowicach
- Polscy interniści
- Uczestnicy III powstania śląskiego
- Urodzeni w 1896
- Zmarli w 1988