Forsycja europejska

Forsycja europejska
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	jasnotowce
Rodzina	oliwkowate
Rodzaj	forsycja
Gatunek	forsycja europejska
	Nazwa systematyczna
	Forsythia europaea Degen & Bald.; Oesterr. Bot. Z. 47:406. 1897
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Multimedia w Wikimedia Commons

Forsycja europejska (Forsythia europaea) – gatunek krzewu z rodziny oliwkowatych (Oleaceae). Jedyny dziko rosnący w Europie przedstawiciel swego rodzaju. Na stanowiskach naturalnych jest już bardzo rzadko spotykany w północnej Albanii i Kosowie^[5]. Relikt i endemit.

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój: Krzew osiągający 1,5–2 m (rzadko do 3 m) wysokości^[6].
Łodyga: Pędy wyprostowane, obłe. Za młodu zielone, później żółkną.
Liście: Ogonkowe, o blaszce grubej, jajowatej o długości 5–8 cm i szerokości 2–3,5 cm. Na brzegu blaszki występują pojedyncze ząbki. Od spodu liście są nieznacznie owłosione.
Kwiaty: Płatki korony ciemnożółte, do 2 cm długości, wąskie i zaostrzone. Kwiaty osadzone są pojedynczo, rzadziej po dwa.
Owoce: Suche torebki o długości 1,5 cm, gładkie, zwężone u nasady.

Biologia i ekologia[edytuj | edytuj kod]

Kwiaty rozwijają się późno w porównaniu do innych gatunków tego rodzaju, bo niemal równocześnie z liśćmi. Krzew występuje w podszycie lasów liściastych z dębami, klonami i jesionami, na glebach serpentynitowych^[5].

Zagrożenia i ochrona[edytuj | edytuj kod]

Gatunek rzadko spotykany w naturze – odkryty został dopiero w 1897. Jego zasoby i zasięg uległy zmniejszeniu po rozpadzie Jugosławii i konfliktach etnicznych na Bałkanach. W ich wyniku nastąpiła znaczna degradacja siedlisk tego gatunku głównie z powodu pożarów, skażenia środowiska i nielegalnego pozyskania drewna. Gatunek wymieniony w czerwonej liście IUCN w 1997^[5].

Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]

Gatunek rzadko uprawiany ponieważ uchodzi za najmniej ozdobny spośród przedstawicieli swego rodzaju. Spotykany jest w efekcie niemal wyłącznie w kolekcjach ogrodów botanicznych. Gatunek jest jednak łatwy w uprawie, rozmnaża się łatwo z sadzonek i nasion^[5]. Jest przy tym najwytrzymalszy na mrozy spośród forsycji^[6].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-24] (ang.).
↑ Taxon: Forsythia europaea. USDA, ARS, National Genetic Resources Program. Germplasm Resources Information Network – (GRIN). [dostęp 2010-04-15]. (ang.).
↑ Forsythia europaea, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d Janet Marinelli (red.): Wielka Encyklopedia Roślin. Warszawa: Świat Książki, 2006, s. 107. ISBN 83-7391-888-4.
↑ ^a ^b Włodzimierz Seneta: Drzewa i krzewy liściaste D-H. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1996, s. 165-167. ISBN 83-01-12029-0.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-24] (ang.).

[3] Taxon: Forsythia europaea. USDA, ARS, National Genetic Resources Program. Germplasm Resources Information Network – (GRIN). [dostęp 2010-04-15]. (ang.).

[iucn-4] Forsythia europaea, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[marinelli-5] Janet Marinelli (red.): Wielka Encyklopedia Roślin. Warszawa: Świat Książki, 2006, s. 107. ISBN 83-7391-888-4.

[seneta-6] Włodzimierz Seneta: Drzewa i krzewy liściaste D-H. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1996, s. 165-167. ISBN 83-01-12029-0.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]