Franciszek Hutten-Czapski

Franciszek Hutten-Czapski
	; Franciszek Hutten-Czapski (1933)
	; Leliwa
Rodzina	Hutten-Czapski
Data i miejsce urodzenia	20 września 1873 ; Cerekwica Stara
Data i miejsce śmierci	26 lipca 1953 ; Gniezno
Ojciec	Bolesław Hutten-Czapski
Matka	Maria Skórzewska
Żona	Anna Broekere
Dzieci	Tomasz, Maria
	Odznaczenia

Franciszek Eustachy Ansgary Hutten-Czapski (ur. 20 września 1873 w Cerekwicy Starej, zm. 26 lipca 1953 w Gnieźnie) – polski ziemianin, pierwszy starosta wrzesiński w odrodzonej Polsce (1918–1921).

Życiorys

Pochodził z rodziny Hutten-Czapskich, pieczętującej się herbem Leliwa^[1]. Urodził się w rodzinie Bolesława Ignacego Jakuba (1840–1907) i Marii ze Skórzewskich h. Drogosław (1838–1902). Był bratem Marii (1868–1942), Heleny Anastazji Aleksandry (1870–1870) i Ludwiki Marii Anastazji (1871–1925). Ukończył Gimnazjum im. Marii Magdaleny w Poznaniu i zdał w 1893 maturę. Studiował prawo na uniwersytetach w Berlinie, Kolonii i Monachium. Podczas pobytu w Berlinie uczestniczył w poczynaniach patriotycznych Polonii, która skupiła się głównie w szeregach Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”. Po skończeniu studiów zwiedził wiele państw razem z księciem Witoldem Czartoryskim – prawnukiem księcia Adama Kazimierza Czartoryskiego^[2]. Po nagłej śmierci ojca musiał przerwać podróże i objąć pieczę nad majątkiem w Bardzie koło Wrześni.

24 listopada 1918 na wiecu we Wrześni został wybrany przewodniczącym Prezydium Powiatowej Rady Ludowej i delegatem na Polski Sejm Dzielnicowy w Poznaniu. Po wybuchu powstania wielkopolskiego 28 grudnia 1918 został ustanowiony starostą wrzesińskim, który to urząd pełnił do lipca 1921. Był członkiem Wielkopolskiej Izby Rolniczej w Poznaniu. W 1939 hitlerowcy wysiedlili go wraz z całą rodziną z Barda k. Wrześni do Generalnego Gubernatorstwa. Po wojnie zamieszkał w Gnieźnie. Pozbawiony majątku, znajdował się w trudnej sytuacji materialnej. Zmarł 26 lipca 1953. Pochowany na cmentarzu w Bardzie koło Wrześni.

Życie osobiste

29 stycznia 1924 zawarł związek małżeński z Anną z Broekere’ów h. wł. (1899–1946) – krewną włoskiego bankiera Ettore Melisa. Z tego związku miał dwójkę dzieci: Tomasza (1930–1994) i Marię (1931–2008).

Ordery i odznaczenia

Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (28 kwietnia 1926)^[3]
Komandor II klasy Orderu Medżydów (Turcja)
Komandor Orderu Lwa i Słońca (Persja)^[4]

Upamiętnienie

We Wrześni pierwszego starostę w odrodzonej Polsce upamiętnia ulica Franciszka Czapskiego, odchodząca na północ od ulicy Kosynierów.

Przypisy

↑ Franciszek Eustachy Ansgary Hutten-Czapski h. Leliwa. sejm-wielki.pl. [dostęp 2023-02-09].
↑ Witold ks. Czartoryski na Klewaniu i Żukowie h. Pogoń Litewska. sejm-wielki.pl. [dostęp 2023-02-09].
↑ M.P. z 1926 r. nr 99, poz. 295 „za zasługi, położone na polu pracy obywatelskiej i samorządowej”.
↑ Wiesław Kubiak: Czapski Hutten Franciszek. W: Waldemar Śliwczyński (red.): Wrzesiński słownik biograficzny. Września: Wydawnictwo Kropka Jolanta i Waldemar Śliwczyńscy, 2002, s. 26. ISBN 83-906818-3-8.

Bibliografia

Roman Nowaczyk: Czapski-Hutten Franciszek. W: Roman Nowaczyk (red.): Wrzesiński słownik biograficzny. Wyd. II poprawione i rozszerzone. Września: Wydawnictwo Kropka Jolanta i Waldemar Śliwczyńscy, 2011, s. 45. ISBN 978-83-89494-40-5.

[1] Franciszek Eustachy Ansgary Hutten-Czapski h. Leliwa. sejm-wielki.pl. [dostęp 2023-02-09].

[2] Witold ks. Czartoryski na Klewaniu i Żukowie h. Pogoń Litewska. sejm-wielki.pl. [dostęp 2023-02-09].

[3] M.P. z 1926 r. nr 99, poz. 295 „za zasługi, położone na polu pracy obywatelskiej i samorządowej”.

[4] Wiesław Kubiak: Czapski Hutten Franciszek. W: Waldemar Śliwczyński (red.): Wrzesiński słownik biograficzny. Września: Wydawnictwo Kropka Jolanta i Waldemar Śliwczyńscy, 2002, s. 26. ISBN 83-906818-3-8.

[1]

[2]

[3]

[4]