Galicyjski Trust Kapitałowo-Inwestycyjny
| Państwo | |
|---|---|
| Siedziba | |
| Data założenia |
1991 |
| Data likwidacji |
1994 |
| Forma prawna | |
| Udziałowcy |
Stanisław Kotarba, Urszula Kotarba |
Galicyjski Trust Kapitałowo-Inwestycyjny (w skrócie GTKI) – polski parabank działający w latach 1991–1994 jako piramida finansowa, z siedzibą w Rzeszowie, który oszukał ok. 4 tysiące swoich klientów na kwotę ok. 26,5 mln zł[1]. Wbrew swojej nazwie nie miał nic wspólnego z trustem.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Swoją działalność spółka prowadziła od 1991 w formie spółki akcyjnej i jest uważana za drugi parabank założony w Polsce po 1989[2]. Obiecywała wysoki zysk za lokat, siegające 62% w skali roku[3][4]. GTKI zostało założone w Rzeszowie przez Stanisława Kotarbę, byłego podoficera Wojska Polskiego, wraz z żoną i jeszcze jednym wspólnikiem[4]. Ponadto Kotarba współpracował m.in. Ireneuszem Sekułą, Maciejem Szczepańskim, Januszem Baranowskim ze Spółdzielczego Zakładu Ubezpieczeń „Westa” i Bogusławem Bagsikiem z Art-B[1][4][5]. Posiadała oddziały m.in. w Warszawie, Łodzi i Krakowie oraz filie, m.in. w Nowym Sączu[3][6].
W tym samym roku dyrektor oddziału Narodowego Banku Polskiego w Rzeszowie interweniował w sądzie rejonowym, wskazując, że GTKI świadczy usługi bankowe bez zgody NBP, a statut spółki bezprawnie zawiera postanowienia o gromadzeniu depozytów. Sąd nie uwzględnił skargi[4].
W 1992 Sejm uchwalił nowelizację prawa bankowego delegalizującą działalność parabanków w Polsce, co skutkowało zmianą statutu spółki na na tyle ogólny, aby umożliwić jej dalsze przyjmowanie wkładów pieniężnych[2]. Zmieniony statut współtworzył późniejszy członek Rady Polityki Pieniężnej Stanisław Nieckarz, który ponadto organizował i zarządzał warszawskim oddziałem spółki. Nie zostały mu przedstawione zarzuty w związku z tą działalnością. W 1992 Kotarba został aresztowany w związku ze śledztwem prowadzonym w sprawie niezwiązanej z GTKI, co obniżyło wiarygodność spółki w oczach klientów, którzy zaczęli wycofywać środki[5].
W 1993 spółka złożyła ofertę zakupu Polskich Nagrań[7].
W 1994 spółka ogłosiła upadłość[3].
Procesy sądowe związane z działalnością GTKI rozpoczęły się w 1995 i trwały do 2002. Założyciele oraz osoby zajmujące kierownicze stanowiska w GTKI zostały skazane prawomocnymi wyrokami na kary grzywny oraz pozbawienia wolności[1].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c DSŁ, Polskie piramidy finansowe. Galicyjski Trust Kapitałowo-Inwestycyjny oszukiwał już 30 lat temu, www.money.pl [dostęp 2022-11-29] (pol.).
- ↑ a b Marcin Czajkowski, Piramida oszustw, „Mówią Wieki”, s. 62-63.
- ↑ a b c Redakcja, Oszustwo za 26 milionów, Nowiny, 17 grudnia 2003 [dostęp 2022-11-29] (pol.).
- ↑ a b c d Wyborcza.pl, rzeszow.wyborcza.pl [dostęp 2022-11-29].
- ↑ a b Wznowić to śledztwo, Życie Warszawy [dostęp 2022-11-29].
- ↑ Reklama, „Głos Sądecki” (36/37 (102/103)), 24 grudnia 1992, s. 1.
- ↑ Ogłoszenie po raz drugi - Archiwum Rzeczpospolitej, archiwum.rp.pl [dostęp 2022-11-29].