Gasper Thaçi
| Prymas Albanii | |
| Kraj działania | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Arcybiskup Szkodry | |
| Okres sprawowania |
1936–1946 |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Prezbiterat |
23 stycznia 1911 |
| Sakra biskupia |
27 stycznia 1936 |
| Data konsekracji |
19 marca 1936 |
|---|---|
| Miejscowość |
Szkodra |
| Miejsce | |
| Konsekrator |
Gasper Thaçi (ur. 23 stycznia 1889 w Szkodrze, zm. 26 maja 1946 w Szkodrze[1]) – albański biskup katolicki i więzień sumienia, brat pisarza Kolë Thaçiego.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Pochodził z rodziny kupieckiej. Po ukończeniu seminarium w Szkodrze, wyjechał na studia teologiczne do Innsbrucku[1]. W dniu 23 stycznia 1911 został wyświęcony na księdza. Po uzyskaniu święceń pracował w parafiach Nenshat, Dajç i Qelez w diecezji Sapa. W roku 1930 powrócił do Szkodry, gdzie objął funkcję proboszcza miejscowej parafii, pomagając w pracy abp Lazerowi Mjedji, z uwagi na jego zły stan zdrowia.
Wyświęcony na biskupa 27 stycznia 1936 przez papieża Piusa XI, dwa miesiące później otrzymał godność ordynariusza archidiecezji szkoderskiej, a zarazem prymasa Albanii[2]. Funkcję tę sprawował także w czasie włoskiej okupacji Albanii, prowadząc rozmowy z władzami włoskimi, co posłużyło później władzom komunistycznym jako pretekst do oskarżenia Thaçiego o kolaborację z okupantem. Thaçi był inicjatorem budowy nowych świątyń w diecezji szkoderskiej, a także kaplicy na katolickim cmentarzu Rrmajt w Szkodrze.
Po przejęciu władzy przez komunistów prowadził rozmowy z Sejfullą Maleshovą, który proponował mu utworzenie Partii Chrześcijańsko-Demokratycznej, w pełni lojalnej wobec komunistów[3]. Rozmowy, które prowadził jako zwierzchnik Kościoła z Enverem Hodżą, dotyczącego nowego statusu wspólnoty zakończyły się w 1950 niepowodzeniem. Thaçi sprzeciwił się zerwaniu przez Kościół albański związków ze Stolicą Apostolską i stworzeniu kościoła narodowego, za co został aresztowany. Pobyt w szkoderskim więzieniu spowodował gwałtowne pogorszenie stanu zdrowia, związane z cukrzycą, na którą cierpiał od dłuższego czasu. Po wyjściu z więzienia, ostatnie miesiące życia spędził w areszcie domowym. W pogrzebie, który odbył się 29 maja 1946 wzięło udział 1200 osób[4]. Ciało Thaçiego spoczęło w katedrze szkoderskiej. W roku 1967, w okresie ateizacji jego szczątki zostały przeniesione z katedry do Pałacu Sportu, a następnie pochowane w nieznanym miejscu[2].
Dzieła
[edytuj | edytuj kod]- 1921: Kalendari i veprës pijore (poezja religijna)
Zob. także
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Imzot Gaspër Thaçi në përvjetorin e vdekjes. radiovaticana.va. [dostęp 2017-02-05]. (alb.).
- ↑ a b “The funeral of Gasper Thaçi, on May 26, 1946, the Catholic youth of the city, turned it into an anti-communist protest and the truck that they put on the road, they. memorie.al. [dostęp 2024-09-03]. (ang.).
- ↑ Zef Pllumi: Live to Tell: A True Story of Religious Persecution in Communist Albania, vol. 1. iUniverse: 2008, s. 41. ISBN 978-0-595-45298-9. (ang.).
- ↑ Gjithë Shkodra në kembë pas vdekjes së Arqipeshkvit Gaspër Thaci si u alarmua regjimi komunist. gazetatema.net. [dostęp 2019-03-28]. (alb.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Tadeusz Czekalski: Zarys dziejów chrześcijaństwa albańskiego w latach 1912-1996. Kraków: 1996. ISBN 83-85527-40-0.
- Zef Simoni red.: Martirizimi i Kishes Katolike Shqiptare 1944-1990. Szkodra: 1993. (alb.).