Przejdź do zawartości

Geografia językowa

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Geografia językowa, geografia lingwistyczna, geolingwistyka[1] – dział językoznawstwa zajmujący się badaniem zróżnicowania terenowego języków, rodzin językowych i innych grup języków. Celem geolingwistyki jest ustalenie geograficznego rozmieszczenia faktów językowych (cech gramatycznych, leksykalnych czy fonetycznych)[2][3].

W wyniku badań geografii językowej, polegających na wykorzystaniu kwestionariuszy i uporządkowaniu informacji zebranych w terenie, powstają mapy i atlasy językowe[2]. Badania geografii językowej i lingwistyki arealnej mogą mieć zasięg regionalny, narodowy lub międzynarodowy (obejmując np. ogół języków słowiańskich, obszar karpacki, języki Europy)[3]. Wśród map językowych są mapy napisowe, znakowe, płaszczyznowe, profilowe[4].

Geografia językowa korzysta nie tylko z osiągnięć badań geograficznych i lingwistycznych, ale także demograficznych, etnograficznych, antropologicznych, historycznych czy socjologicznych.

Niektóre szkoły językoznawcze w podobnym znaczeniu stosują termin „lingwistyka arealna (areałowa)” lub „językoznawstwo arealne (areałowe)”[1][3]. W kontekście badań zróżnicowania geograficznego poszczególnych języków mówi się zwykle o dialektologii; z kolei lingwistyka arealna obejmuje badania dotyczące rodzin językowych lub grup języków, które wykształciły wspólne cechy wskutek długotrwałego wzajemnego oddziaływania. Do zagadnień lingwistyki arealnej należą ligi i cykle językowe[2].

Za założycieli geografii językowej uchodzą Jules Gilliéron i Georg Wenker[3].

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b Bogdan Walczak, Z zagadnień geografii językowej, [w:] Mariola Walczak-Mikołajczakowa (red.), VIII Kolokwium Slawistyczne Polsko-Bułgarskie, Gniezno: Gnieźnieńska Firma Wydawnicza, 2001 (Collectanea Polono-Bulgarica 1), s. 83–88, ISBN 83-914757-4-3, OCLC 52713316.
  2. a b c Kazimierz Polański (red.), Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, wyd. 2, Wrocław: Ossolineum, 1999, s. 196, ISBN 83-04-04445-5, OCLC 835934897.
  3. a b c d Jozef Mistrík i inni, Encyklopédia jazykovedy, Bratislava: Obzor, 1993, s. 221–222, ISBN 80-215-0250-9, OCLC 29200758 (słow.).
  4. geografia lingwistyczna, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2024-12-03] [zarchiwizowane z adresu 2024-12-03].