Gerda Wegener
| ||
 Gerda Wegener (1904) | ||
| Imię i nazwisko | Gerda Marie Fredrikke Gottlieb | |
| Data i miejsce urodzenia | 15 marca 1886 Hammelev (Dania) | |
| Data i miejsce śmierci | 28 lipca 1940 Frederiksberg | |
| Narodowość | duńska | |
| Dziedzina sztuki | malarstwo | |
| Epoka | art déco, secesja | |
Gerda Wegener właściwie Gerda Marie Fredrikke Gottlieb (ur. 15 marca 1886 w Hammelev, zm. 28 lipca 1940 w Frederiksberg obecnie dzielnicy Kopenhagi) – duńska artystka, ilustratorka i malarka najbardziej znana z dzieł o zabarwieniu erotycznym. Tworzyła prace w stylu secesyjnym oraz w późniejszych latach art déco.
Młodość[edytuj | edytuj kod]
Gerda Wegener dorastała na prowincji, w pobliżu miasta Grenaa w centralnej Danii. W celu rozpoczęcia nauki w Królewskiej Duńskiej Akademii Sztuk przeprowadziła się do Kopenhagi.
W 1904 wyszła za mąż za swojego kolegę ze studiów, Einara Wegenera. Oboje należeli do bohemy artystycznych środowisk Włoch i Francji.
Kariera[edytuj | edytuj kod]
Początkowo portrety Gerdy nie cieszyły się szczególną popularnością. Wszystko zmieniło się gdy pewnego dnia poprosiła swojego męża by pozował dla niej w stroju kobiecym. Nieoczekiwanie Einar poczuł się nad wyraz komfortowo w swej nowej roli i stał się dla swej żony najlepszą modelką tzw. Lili.
Portrety i erotyki Lili szybko stały się sukcesem, który wypromował Gerdę na światowych rynkach. Gdy w 1914 wyszło na jaw, że ta piękna, elegencka modelka to w rzeczywistości mężczyzna doszło do międzynarodowego skandalu w artystycznym półświatku.
Ostatecznie doszło do anulowania małżeństwa Wegenerów, gdy Einar poddał się pierwszej w historii udokumentowanej operacji zmiany płci. W wyniku komplikacji Lili Elbe, bo takie nowe imię wybrał sobie Einar, zmarła jednak w rok po tym wydarzeniu w 1931.
Późniejsze życie i śmierć[edytuj | edytuj kod]
Zrozpaczona po śmierci Lili, Gerda poślubiła włoskiego pilota i dyplomatę majora Fernando Porta, z którym przeprowadziła się do Maroka.
Tworzyła do końca, lecz jej późniejsze prace nie odnosiły już tak wielkich sukcesów. Zmarła w wieku 54 lat w lipcu 1940.
W kulturze[edytuj | edytuj kod]
W 2015 powstał film Dziewczyna z portetu (The Danish Girl) w reżyserii Toma Hoopera, opowiadający o jej związku z Einarem. W główne role wcielili się Alicia Vikander oraz Eddie Redmayne.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Lili Elbe, Man into woman: an authentic record of a change of sex, Jarrold Publisher's, Londyn, 1933
- Gerda Wegener, ed. Andrea Rygg Karberg, Arken Museum of Modern Art, 2015
