Gonialoe

*Gonialoe*
	; Gonialoe variegata
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	liliopodobne (≡ jednoliścienne)
Rząd	szparagowce
Rodzina	złotogłowowate
Rodzaj	Gonialoe
	Nazwa systematyczna
	Gonialoe (Baker) Boatwr. & J.C.Manning; Syst. Bot. 39: 69 (2014)
	Typ nomenklatoryczny
	Gonialoe variegata (L.) Boatwr. & J. C. Manning
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Gonialoe (też Gonialoë^[5]^[a]) – rodzaj roślin należący do rodziny złotogłowowatych (Asphodelaceae), obejmujący trzy gatunki występujące w Angoli, Namibii i Afryce Południowej^[3].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój: Karłowate, tworzące kępy, bezłodygowe rośliny zielne^[4].

Pędy: Podziemne, zwarte kłącze, odnawiające się co roku, otoczone błoniastymi katafilami, które pozostawiają włókniste resztki^[4].

Liście: Położone w trzech rzędach, na przekroju deltoidalne lub w kształcie litery V, z białymi kropkami po obu stronach. Brzegi blaszki zgrubiałe i bardzo drobno ząbkowane^[4].

Kwiaty: Zebrane w proste lub rozgałęzione grono. Okwiat lekko zwężony powyżej zalążni, o długości 20–45 mm, różowy, pomarańczowy lub szkarłatny. Zewnętrzne listki złączone na niemal całej długości, wewnętrzne przylegające do zewnętrznych. Pręciki raczej krótsze od listków okwiatu. Szyjka słupka krótko wystająca ponad okwiat^[4].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj z podrodziny Asphodeloideae z rodziny złotogłowowatych (Asphodelaceae)^[7]. We wcześniejszych ujęciach taksonomicznych rodzaj miał rangę podrodzaju Gonialoe Baker w rodzaju aloes^[8].

Wykaz gatunków^[3]

Gonialoe dinteri (A.Berger) Boatwr. & J.C.Manning
Gonialoe sladeniana (Pole-Evans) Boatwr. & J.C.Manning
Gonialoe variegata (L.) Boatwr. & J.C.Manning

Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]

Gonialoe variegata oraz jego mieszańce z gatunkami z rodzaju gasteria (×Gastonialoe) są uprawiane jako rośliny pokojowe^[9].

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

↑ Zgodnie z ar. 60.7 Międzynarodowego kodeksu nomenklatury botanicznej w nazwach naukowych jest dopuszczalna pisownia znaków diakrytycznych wskazujących na rozdzielną wymowę samogłosek^[6].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2020-09-11] (ang.).
↑ ^a ^b ^c Plants of the World Online. The Royal Botanic Gardens, Kew, 2019. [dostęp 2020-09-11]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e JohnJ. Manning JohnJ. i inni, A Molecular Phylogeny and Generic Classification of Asphodelaceae subfamily Alooideae: A Final Resolution of the Prickly Issue of Polyphyly in the Alooids?, „Systematic Botany”, 39 (1), 2014, s. 55–74, DOI: 10.1600/036364414X678044 [dostęp 2021-06-13] (ang.).
↑ List of Genera in ASPHODELACEAE-ASPHODELOIDEAE, [w:] Vascular plant families and genera, Kew Gardens & Missouri Botanical Garden [dostęp 2021-03-22] (ang.).
↑ Chapter VIII Orthography and gender of names. Section 1. Orthography. Article 60. [w:] International Code of Nomenclature for algae, fungi, and plants (Shenzhen Code) [on-line]. International Association for Plant Taxonomy (IAPT). [dostęp 2021-03-22].
↑ USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. 2020. Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy). National Germplasm Resources Laboratory, Beltsville, Maryland. [dostęp 2020-09-11]. (ang.).
↑ Tropicos.org. Missouri Botanical Garden, 2020. [dostęp 2020-09-16]. (ang.).
↑ David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 397, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .

[7] Zgodnie z ar. 60.7 Międzynarodowego kodeksu nomenklatury botanicznej w nazwach naukowych jest dopuszczalna pisownia znaków diakrytycznych wskazujących na rozdzielną wymowę samogłosek^[6].

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2020-09-11] (ang.).

[kew-3] Plants of the World Online. The Royal Botanic Gardens, Kew, 2019. [dostęp 2020-09-11]. (ang.).

[rev-4] JohnJ. Manning JohnJ. i inni, A Molecular Phylogeny and Generic Classification of Asphodelaceae subfamily Alooideae: A Final Resolution of the Prickly Issue of Polyphyly in the Alooids?, „Systematic Botany”, 39 (1), 2014, s. 55–74, DOI: 10.1600/036364414X678044 [dostęp 2021-06-13] (ang.).

[5] List of Genera in ASPHODELACEAE-ASPHODELOIDEAE, [w:] Vascular plant families and genera, Kew Gardens & Missouri Botanical Garden [dostęp 2021-03-22] (ang.).

[6] Chapter VIII Orthography and gender of names. Section 1. Orthography. Article 60. [w:] International Code of Nomenclature for algae, fungi, and plants (Shenzhen Code) [on-line]. International Association for Plant Taxonomy (IAPT). [dostęp 2021-03-22].

[grin-8] USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. 2020. Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy). National Germplasm Resources Laboratory, Beltsville, Maryland. [dostęp 2020-09-11]. (ang.).

[tropicos-9] Tropicos.org. Missouri Botanical Garden, 2020. [dostęp 2020-09-16]. (ang.).

[mabberley-10] David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 397, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[a]

[7]

[8]

[9]

[6]