Gołasze Mościckie
52°59′26″N 22°27′39″E/52,990556 22,460833| wieś | |
 Gołasze Mościckie - fragment wsi | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) | |
| Strefa numeracyjna |
86 |
| Kod pocztowy |
18-208[4] |
| Tablice rejestracyjne |
BWM |
| SIMC |
0400343[5] |
Położenie na mapie gminy Kulesze Kościelne  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podlaskiego  | |
Położenie na mapie powiatu wysokomazowieckiego  | |
| 52°59′26″N 22°27′39″E/52,990556 22,460833[1]
| |
Gołasze Mościckie – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie wysokomazowieckim, w gminie Kulesze Kościelne[5][6].
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa łomżyńskiego.
Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Bartłomieja Apostoła w Kuleszach Kościelnych[7].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Nazwa miejscowości pochodzi od słowa most. We wsi znajdują się niewielkie jeziorka, na których prawdopodobnie zbudowane były mostki lub kładki[8].
Tutejsza szlachta przyjęła nazwisko Mościcki. Trudno określić jej rodowód. Być może była to gałąź rodu Gołaszewskich, albo gałąź rodu Mościckich herbu Ślepowron, która przybyła tu z północnego Mazowsza.
Podczas popisu pospolitego ruszenia z roku 1528 wzmiankowano Seło Gołase Mostiska Zemanie. We wsi mieszało 7 rycerzy, którzy wystawili wspólnie 2 konnych jeźdźców na wojnę[8].
Niektórzy wzmiankowani Mościccy:
- 1493 r. – Martino et Alberto haeredibus de Mościska, jako jedni z fundatorów kościoła w Kuleszach[9].
- połowa wieku XVI – bracia: Michał, Mikołaj i Stefan
- koniec XVI w. – Paweł Mościcki, stolnik podlaski
- wiek XVIII – Wojciech, komornik ziemski bielski
- jeden z Mościckich walczył jako oficer w Legionach Polskich we Włoszech
- Ludwik Mościcki, uczestnik powstania styczniowego
- Bolesław Euzebiusz Mościcki (1877-1918), dowodził 1. Zaamurskim Pułkiem Kawalerii, w 1918 r. 1. Pułkiem Ułanów Krechowieckich, pośmiertnie odznaczony najwyższymi polskimi odznaczeniami wojskowymi[8].
Pod koniec XIX w. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich określa Gołasze jako starodawne gniazdo szlacheckie w powiecie mazowieckim[9].
Gołasze Mościckie w 1827 r. liczyły 17 domów i 93 mieszkańców. W 1891 r. we wsi mieszkało 22 drobnoszlacheckich gospodarzy. Pierwszy Powszechny Spis Ludności z 1921 r. notuje tu 29 domów i 171 mieszkańców[8]. Natomiast w 2011 r. liczba mieszkańców wsi wynosiła 136[10].
W czasie II wojny światowej Niemcy dokonali we wsi egzekucji grupy mężczyzn, a także spalili żywcem rolnika Aleksandra Kordulskiego[11].
Obecnie większość mieszkańców wsi (powyżej 70%) trudni się prowadzeniem gospodarstw rolnych, ukierunkowanych głównie na produkcję mleka.
Obiekty zabytkowe (według stanu z 1985 r.)[edytuj | edytuj kod]
- dom drewniany z początku XX w.[8]
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 34602
- ↑ Wieś Gołasze Mościckie w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2021-02-05] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 319 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT.
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
- ↑ Opis parafii na stronie diecezji
- ↑ a b c d e Gmina Kulesze Kościelne :: Powiat Wysokomazowiecki :: Województwo podlaskie | Historia [online], www.kuleszek.pl [dostęp 2017-11-23] (pol.).
- ↑ a b Gołasze, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 663.
- ↑ http://si.wrotapodlasia.pl/pl/Sieci_szerokopasmowe/var/resources/2/242/24/zalacznik1podlaskiep1.pdf str. 24, dostęp: sierpień 2015 r.
- ↑ Waldemar Monkiewicz. Pacyfikacje wsi w regionie białostockim (1939, 1941-1944). „Białostocczyzna”. 1 (9), s. 30, 1988.
- Siedziba gminy: Kulesze Kościelne
