Gródków

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Gródków
wieś
Ilustracja
Przejazd kolejowy w Gródkowie
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Powiat

będziński

Gmina

Psary

Liczba ludności (2022)

1036[1]

Strefa numeracyjna

32

Kod pocztowy

42-575[2]

Tablice rejestracyjne

SBE

SIMC

0220240

Położenie na mapie gminy Psary
Mapa konturowa gminy Psary, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Gródków”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Gródków”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Gródków”
Położenie na mapie powiatu będzińskiego
Mapa konturowa powiatu będzińskiego, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Gródków”
Ziemia50°21′44″N 19°06′19″E/50,362222 19,105278

Gródków (do 31 grudnia 2016 Grodków[3]) – wieś podmiejska w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie będzińskim, w gminie Psary; graniczy z miastem Będzin.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Miejscowość ma metrykę średniowieczną i istnieje co najmniej od XV wieku. Wymieniona po raz pierwszy w 1443 w dokumencie zapisanym w języku łacińskim jako Grothkow, 1470–1480 Grodkow[4].

Wieś była własnością szlachecką, a później książęcą. W 1443 Wacław I cieszyński sprzedał księstwo wraz z Grodkowem biskupowi krakowskiemu kardynałowi Zbigniewowi Oleśnickiemu. Od XV wieku miejscowość należała do biskupstwa krakowskiego i leżała w województwie krakowskim w Koronie Królestwa Polskiego, a od unii lubelskiej z 1569 w Rzeczypospolitej Obojga Narodów. W latach 1470–1480 polski historyk Jan Długosz w dziele Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis odnotowuje we wsi istnienie łanów, a jako dziedzica wymienia Gawrusza herbu miecz i dwa księżyce widniejące na tarczy herbu Przeginia. W 1542 historyczne dokumenty własnościowe wymieniają we wsi dom oraz 2 zagrody znajdujące się na roli zwanej Gomółczyńską, łąkę zwaną Okrągła Łąka, rolę zwaną Piotrkowskie leżącą przy granicy z Psarami, a także pastwiska oraz las[5][6].

Po rozbiorach Polski miejscowość znalazła się w zaborze rosyjskim i leżała w Królestwie Polskim. W Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego wymieniona jest pod nazwą Grudków jako wieś, folwark oraz majorat leżące w powiecie będzińskim w gminie Bobrowniki i parafii Grodziec. W 1881 w miejscowości znajdowały się 33 domy zamieszkiwane przez 235 mieszkańców. Wieś liczyła 306 morg ziemi włościańskiej oraz 132 morg ziemi majorackiej[7].

10 czerwca 1907 we wsi urodził się Antoni Rosikoń – prof. dr inżynier budowy dróg i mostów, specjalista z zakresu szkód górniczych w infrastrukturze kolejowej, odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa katowickiego.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych, Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-07].
  2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 346 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  3. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA SPRAW WEWNĘTRZNYCH I ADMINISTRACJI z dnia 23 grudnia 2016 r. w sprawie ustalenia, zmiany i zniesienia urzędowych nazw niektórych miejscowości oraz obiektów fizjograficznych. Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej. [dostęp 2017-01-01].
  4. Leszczyńska-Skrętowa 1986 ↓.
  5. Województwo krakowskie w drugiej połowie XVI wieku ; Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 2008, s. 100.
  6. Leszczyńska-Skrętowa 1985 ↓.
  7. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich t. II, hasło „Grudków”. nakł. Filipa Sulimierskiego i Władysława Walewskiego, 1881. s. 860. [dostęp 2019-11-22].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]