Gregorio Allegri

Gregorio Allegri
Data i miejsce urodzenia	1582 Rzym
Pochodzenie	włoskie
Data i miejsce śmierci	7 lutego 1652 Rzym
Gatunki	muzyka poważna, muzyka barokowa
Zawód	kompozytor, śpiewak

Gregorio Allegri (ur. 1582 w Rzymie, zm. 7 lutego 1652 tamże) – włoski kompozytor i śpiewak.

Życiorys

Był uczniem Giovanniego Marii Nanino w latach 1600–1607 w Rzymie. Później przebywał w Fermo i Tivoli, gdzie działał w tamtejszych kapelach katedralnych. Po 1629 roku powrócił do Rzymu i związał się jako śpiewak i kapelmistrz z kapelą papieską przy Kaplicy Sykstyńskiej.

Twórczość

Jego muzyka nawiązuje do stylu XVI-wiecznej polifonii. Komponował koncerty kościelne na małą obsadę, motety, msze, improperia, psalmy, lamentacje, a z muzyki instrumentalnej canzony i sinfonie.

Jego najsłynniejszą kompozycją jest 9-głosowe Miserere. Był to jeden z utworów przeznaczonych do wykonywania wyłącznie raz do roku – w okresie Wielkiego Tygodnia – w Kaplicy Sykstyńskiej. Rękopis utworu był przechowywany w archiwum Kaplicy i pod groźbą ekskomuniki nie wolno było go wynosić, kopiować i rozpowszechniać. Zakaz nie był jednak ściśle przestrzegany. Pod koniec XVII wieku cesarz rzymski poprosił papieża o kopię utworu, którą otrzymał. Przesłana partytura nie była jednak dokładnym zapisem utworu w takiej formie, jak był wykonywany, gdyż zgodnie z ówczesną praktyką wykonawczą śpiewacy Kaplicy Sykstyńskiej dodawali do prostego zapisu liczne ozdobniki – diminucje.

W 1769 roku, 14-letni wówczas Wolfgang Amadeus Mozart zasłynął sporządzeniem „ze słuchu” kompletnej partytury utworu w wersji „improwizowanej”, po jego dwukrotnym wysłuchaniu.

Źródła/Bibliografia

• Mała encyklopedia muzyki, Stefan Śledziński (red. naczelny), PWN, Warszawa 1981, ​ISBN 83-01-00958-6​.
• Ilias Chrissochoidis. London Mozartiana: Wolfgang’s disputed age & early performances of Allegri’s Miserere. „The Musical Times”. 151. s. 83–89 (ang.). 

Linki zewnętrzne

• darmowe nuty dostępne w International Music Score Library Project
• darmowe nuty dostępne w Choral Public Domain Library