Grupa ppłk. Jana Maliszewskiego

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Grupa ppłk. Jana Maliszewskiego
OW ppłk. Jana Maliszewskiego
Historia
Państwo

 Polska

Sformowanie

11 IX 1939

Rozformowanie

17 IX 1939

Dowódcy
Pierwszy

ppłk dypl. Jan Maliszewski

Działania zbrojne
kampania wrześniowa
Organizacja
Rodzaj wojsk

piechota

Podległość

Grupa Operacyjna gen. Tokarzewskiego-Karaszewicza

Grupa ppłk. Jana Maliszewskiego – grupa taktyczna Wojska Polskiego improwizowana w czasie kampanii wrześniowej.

Utworzenie Grupy[edytuj | edytuj kod]

10 września dowódca 35 pułku piechoty płk dypl. Jan Maliszewski otrzymał zadanie zorganizowania, z rozbitych oddziałów 9 Dywizji Piechoty, grupy taktycznej swojego imienia[1]. Żołnierze 35 pułku piechoty utworzyli jego I batalion pod dowództwem mjr. Kazimierza Poschingera[2]. Z resztek 34 pułku piechoty zorganizowany został II batalion pod dowództwem kpt. Szymona Liba. Dowódcami kompanii w batalionie pozostali oficerowie 34 pp. W miejsce kapitana Liba dowodzenie 1/35 pp objął ppor. Władysław Caputa. Aby zapewnić warunki wykonania zadań osłonowych, pułk wzmocniono innymi oddziałami tworząc Oddział Wydzielony ppłk. Jana Maliszewskiego[3][a]. W momencie powstania Grupa liczyła ponad 2000[4] (1800[5]) żołnierzy.

Działania Grupy[edytuj | edytuj kod]

Grupa ppłk. Maliszewskiego dozorowała Wisłę w rejonie Wyszogrodu i dolną Bzurę aż do Brochowa[6].

Pierwszym zadaniem bojowym jakie realizowała grupa była obrona mostu w Wyszogrodzie. Po przejściu Nowogródzkiej Brygady Kawalerii gen. Władysława Andersa most przez Wisłę został wysadzony. Zniszczenie nie było jednak całkowite i piechota mogła się po nim przeprawić. Do ochrony przeprawy wyznaczona została 1 kompania strzelecka z plutonem ckm i kolarzami. Obronę wspierał działon artylerii piechoty ze stanowisk na zachód od ujścia Bzury. W czasie walk ranny został ppor. rez. Jan Borysewicz[7].

13 września ppłk Maliszewski otrzymał rozkaz odesłania kawalerii dywizyjnej 4. i 16 Pomorskiej Dywizji Piechoty do ich macierzystych jednostek, a pozostałymi batalionami przejść w rejon na południe od Świniar. Następnie, wspólnie z 15 Wielkopolską Dywizją Piechoty, uczestniczyć w natarciu na tę miejscowość[8][9].

W nocy gen. Michał Tokarzewski-Karaszewicz zmienił poprzedni rozkaz i z dotychczasowego składu OW wyłączono: 83 batalion wartowniczy, spieszony oddział ułanów mjr. Kazimierza Święcickiego i kompanię kolarzy Straży Granicznej. Z pododdziałów tych utworzono nowy OW pod dowództwem mjr. Święcickiego. Jego zadaniem było dozorowanie Wisły na odcinku Kępa Karolińska – Czerwińsk i zabezpieczenie przeprawy przez Bzurę pod Brochowem. Natomiast ppłk Maliszewski z 35 pp miał maszerować dalej na Świniary, a po ich zajęciu wejść w skład nowo odtworzonej dwupułkowej 9 Dywizji Piechoty płk. Feliksa Jędrychowskiego[10][11].
Do południa zgrupowanie ppłk. Maliszewskiego osiągnęło rejon Świniar bez kontaktu z nieprzyjacielem, a jego dowódca oczekiwał dalszych rozkazów[12]. Do Świniar nie przybył też 22 pułk piechoty i nie udało się odtworzyć 9 DP[13].

15 września Grupa ppłk. Maliszewskiego stanowiąca część odwodu GO miała zająć rejon lasu dworu Studzieniec, rozpoznawać kierunek na Dobrzyków i być w gotowości do wykonania nowego zadania[14]. Przez cały dzień nie było kontaktu z nieprzyjacielem. Nie było też rozkazów, a próby nawiązania łączności z dowództwem GO nie dawały rezultatu[15].

Dopiero rankiem 17 września 35 pp ruszył z rejonu Świniar do Młodzieszyna. Maszerując doliną Wisły był szczególnie narażony na ataki lotnictwa. Jego II batalion został ostrzelany przez niemiecką artylerię z północnego brzegu Wisły; żołnierze rozbiegli się w terenie i batalion przestał istnieć[16]. Natomiast reszta 35 pp w nocy dotarła do Iłowa[17]. Stąd, o świcie 18 września, wyruszono do Młodzieszyna. Wobec faktu, że nie zastano tam 22 pp, ppłk Maliszewski skierował się w rejon Brochowa. Zbliżając się do doliny rzeki, żołnierze zostali ostrzelani ogniem karabinów maszynowych od strony Witkowic. Część z nich rozbiegła się, a część poddała się do niewoli. Ppłk Maliszewski wraz z dowódcą batalionu mjr. Poschingerem zdołali ujść Niemcom[18][b]. Grupa ppłk. Jana Maliszewskiego przestała istnieć[20].

Struktura organizacyjna[edytuj | edytuj kod]

11 września[4][c]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Ppłk. dypl. Jan Maliszewski w swoich wspomnieniach nazwę Oddział Wydzielony ... traktuje równorzędnie z nazwą: Grupa...[3].
  2. ↑ Podpułkownik Jan Maliszewski dostał się do niemieckiej niewoli 19 września 1939 podczas próby przedostania się do Warszawy[19].
  3. ↑ Pierwszy rozkaz dowództwa Grupy Operacyjnej gen. Tokarzewskiego-Karaszewicza podaje następujący skład OW ppłk. Maliszewskiego [21]:
    • 35 pp z kompaniami 34 i 32 pp
    • baon wartowniczy nr 83
    • dwa spieszone szwadrony kawalerii z Pomorskiej BK
    • kompania cyklistów Straży Granicznej.
    Inny skład podają autorzy PSZ [21]:
    • 35 pp (wraz z kompaniami 34 pp)
    • kawaleria dywizyjna 16 DP
    • 1 batalion ON „Warszawa".

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Maliszewski 1971 ↓, s. 72.
  2. ↑ Ciechanowski 1983 ↓, s. 287.
  3. ↑ a b Maliszewski 1971 ↓, s. 72–73.
  4. ↑ a b Maliszewski 1971 ↓, s. 73.
  5. ↑ Sławiński 1973 ↓, s. 261.
  6. ↑ Rezmer 1992 ↓, s. 277.
  7. ↑ Maliszewski 1971 ↓, s. 74.
  8. ↑ Ciechanowski 1983 ↓, s. 316.
  9. ↑ Rezmer 1992 ↓, s. 313.
  10. ↑ Ciechanowski 1983 ↓, s. 317.
  11. ↑ Maliszewski 1971 ↓, s. 77.
  12. ↑ Rezmer 1992 ↓, s. 337.
  13. ↑ Ciechanowski 1983 ↓, s. 335.
  14. ↑ Ciechanowski 1983 ↓, s. 344.
  15. ↑ Ciechanowski 1983 ↓, s. 345.
  16. ↑ Maliszewski 1971 ↓, s. 78.
  17. ↑ Maliszewski 1971 ↓, s. 80.
  18. ↑ Maliszewski 1971 ↓, s. 82.
  19. ↑ Maliszewski 1971 ↓, s. 85.
  20. ↑ Ciechanowski 1983 ↓, s. 362.
  21. ↑ a b Ciechanowski 1983 ↓, s. 304.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Grupa_ppłk._Jana_Maliszewskiego&oldid=72964219”