Grzybówka długoszowa

Grzybówka długoszowa

Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	podstawczaki
Klasa	pieczarniaki
Rząd	pieczarkowce
Rodzina	grzybówkowate
Rodzaj	grzybówka
Gatunek	grzybówka długoszowa
Nazwa systematyczna
Mycena alphitophora (Berk.) Sacc. Sylloge fungorum (Abellini) 5: 290 (1887)

Grzybówka długoszowa (Mycena alphitophora (Berk.) Quél.) – gatunek grzybów z rodziny grzybówkowatych (Mycenaceae).

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Mycena, Mycenaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi.

Po raz pierwszy takson ten opisał w 1876 r. Miles Joseph Berkeley, nadając mu nazwę Agaricus alphitophorus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu Pier Andrea Saccardo w 1887 r. Niektóre inne synonimy:

• Mycena osmundicola J.E. Lange 1914
• Prunulus alphitophorus (Berk.) Murrill 1916

Polską nazwę podała w 1987 r. Maria Lisiewska dla synonimu Mycena osmundicola. Jej nazwa gatunkowa pochodzi od paproci długosz królewski (Osmunda regalis).

Morfologia

Kapelusz

Średnica (1-)3–10 mm, początkowo elipsoidalny do paraboloidalnego z podwiniętym brzegiem, później wypukły do dzwonkowatego ze stopniowo wyprostowującym się brzegiem. Powierzchnia prążkowana do bruzdkowatej, często biało kutnerowata do ziarnistej i lśniąca w kierunku brzegu, o barwie szarawej pod ziarnistym oprószeniem, podczas suchej pogody blednąca do białawoszarej.

Blaszki

Wąsko przyrośnięte do wolnych, wąskie (do 0,75 mm), w liczbie około 18 blaszek dochodzących do trzonu z pojedynczymi międzyblaszkami (l=1), czasami nieco brzuchate, o barwie od białej do szarawej. Ostrza całe, tej samej barwy.

Trzon

Wysokość 20–47, grubość poniżej 1 mm, centralny, cylindryczny, lekko poszerzony u nasady. Powierzchnia gęsto biało-owłosiona, biała do blado szarawej.

Miąższ

W kapeluszu bardzo cienki, szarawy, o niewyraźnym zapachu i smaku.

Cechy mikroskopowe

Zarodniki 7,5–12 × 4,5–6,8 μm, Q = 1,6–2,0, elipsoidalne, gładkie, amyloidalne. Podstawki 12,0–22,5 × 7–10 μm, 2- i 4-zarodnikowe, ze sprzążkami (zazwyczaj trudnymi do zaobserwowania), sterygmy o długości 3,2–5,6 μm. Cheilocystydy 16–37,6 × 4,8–21,6 μm, maczugowate, szeroko cylindryczne, kulistoszypułkowe lub prawie kuliste, z gęsto i równomiernie rozmieszczonymi krótkimi, cylindrycznymi kolcami 0,8-1,6 × <0,8 μm, ze sprzążkami, tworzące sterylną krawędź blaszek. Pleurocystyd brak. Komórki skórki złożone z łańcuchów krótkich, wąskich do silnie nabrzmiałych strzępek o średnicy 3,2–15 μm, cienkościenne, szkliste, gęsto pokryte krótkimi, cylindrycznymi kolcami podobnymi do kolców na cheilocystydach. Warstwa pod skórką złożona z nabrzmiałych komórek, w odczynniku Melzera brązowawo-winnych. Trama blaszek podobna. System strzępkowy w trzonie monomityczny, strzępki w odczynniku Melzera brązowo-winne. Strzępki kory trzonu gładkie, cienkościenne, szkliste, bez sprzążek. Komórki końcowe 14,5–175(–300) × 9,5–14,5 μm, maczugowate do cylindrycznych, obfite, cienkościenne, szkliste, gęsto pokryte na większości długości krótkimi, cylindrycznymi kolcami podobnymi do kolców podobne do cheilocystyd; te zlokalizowane u podstawy trzonu szeroko maczugowate, 28–50 × 12–30,5 μm, gęsto splątane.

Gatunki podobne

Podobna jest grzybówka delikatna (Mycena tenerrima = M. adscendens), która ma mniejszy kapelusz, krążkowato poszerzoną podstawę trzon, typowo 4-zarodnikowe podstawki, różnie ukształtowane cheilocystydy i grzybnię u podstawy trzonu.

Występowanie i siedlisko

Podano stanowiska Mycena alphitophora w Ameryce Północnej, Środkowej i Południowej, Europie, i Azji. Władysław Wojewoda w zestawieniu grzybów wielkoowocnikowych Polski w 2003 r. przytoczył 3 stanowiska (wszystkie w ogrodach botanicznych), w 2010 r. W. Wojewoda i Karasiński podali jeszcze jedno.

Grzyb saprotroficzny pochodzący z obszarów o klimacie tropikalnym. W Polsce notowany na korzeniach paproci długosz królewski, ale występuje także na obumarłych pędach różnych paproci, a także na igłach drzew iglastych, liściach oraz szczątkach drzewnych i pniach pokrytych mchem.