Gądków Wielki

Gądków Wielki
	wieś
	; Popiersie T. Kościuszki, kościół pw. MB Bolesnej
Państwo	Polska
Województwo	lubuskie
Powiat	sulęciński
Gmina	Torzym
Liczba ludności (2022)	543
Strefa numeracyjna	68
Kod pocztowy	66-235
Tablice rejestracyjne	FSU
SIMC	0915372
	Położenie na mapie Polski Gądków Wielki
	Położenie na mapie województwa lubuskiego Gądków Wielki
	Położenie na mapie powiatu sulęcińskiego Gądków Wielki
	Położenie na mapie gminy Torzym Gądków Wielki
	52°14′29″N 14°58′39″E/52,241389 14,977500
	Multimedia w Wikimedia Commons

Gądków Wielki (niem. Groß Gandern) – wieś w Polsce położona w województwie lubuskim, w powiecie sulęcińskim, w gminie Torzym.

W latach 1945–1954 siedziba gminy Gądków Wielki. W latach 1954–1972 wieś była siedzibą władz gromady Gądków Wielki. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zielonogórskiego.

Położenie

Miejscowość położona jest przy drodze wojewódzkiej nr 139. W Gądkowie Wielkim istnieje stacja kolejowa na linii Zielona Góra – Szczecin.

Historia

Gądków Wielki stanowił niegdyś własność templariuszy, którzy w XIII w. utworzyli tu parafię. Od 1350 r. część wsi była własnością joannitów, a w XV w. przeszła we władanie rodu von Lossow(inne języki). Mimo iż najwcześniej polskość zanikała na tych obszarach, które najdłużej znajdowały się w ramach państwa brandenbursko-pruskiego, a więc Nowej Marchii w ziemi torzymskiej, to i tu można odszukać bardzo późne ślady polskości. Wedle autorów niemieckich w wielu wsiach ziemi torzymskiej posługiwano się językiem polskim w XVII w. w kościele, w użyciu codziennym jeszcze później. Chodzi tu zapewne o wsie położone przede wszystkim nad Pliszką m.in. Gądków Wielki i wsie położone dalej wzdłuż Odry, aż do Słubic^[4].

Zabytki

kościół pw. Matki Bożej Bolesnej, będący siedzibą parafii, obejmującej sąsiednie miejscowości. Starszy kościół spłonął pod koniec XIX w. a w 1911 r. zakończono budowę nowego. Kościół w Gądkowie Wielkim do pojawienia się polskich osadników z Kresów był wyznania protestanckiego.

Sport

W miejscowości działał klub piłkarski Gądkowski Klub Sportowy „Czarni” Gądków Wielki, który został założony w 1990 r.^[5]

Zobacz też

Przypisy

↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 32044
↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-04] .
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 256 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
↑ Urząd miasta i gminy Torzym. (pol.).
↑ Czarni Gądków Wielki.

Bibliografia

Marta Danowska, Witraże sakralne z okresu od 2. poł. XIX do lat 30. XX wieku w województwie lubuskim, w: Lubuskie Materiały Konserwatorskie, tom 5 (2008), Zielona Góra 2008.

[prng-1] Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 32044

[2] NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-04] .

[3] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 256 [zarchiwizowane 2022-10-26] .

[4] Urząd miasta i gminy Torzym. (pol.).

[5] Czarni Gądków Wielki.

[2]

[3]

[1]

[4]

[5]

Miasto	Torzym
Wsie	Bargów Bielice Bobrówko Boczów Debrznica Drzewce Garbicz Gądków Mały Gądków Wielki Grabów Koryta Kownaty Lubin Lubów Mierczany Pniów Prześlice Tarnawa Rzepińska Walewice Wystok
Kolonia	Drzewce
Osady	Jelenie Pole Rożnówka
Osada leśna	Góry
Części miasta	Łaszewo Leśna Osiny Poręby Sulęcińska Kolonia Świebodzińska Kolonia
Osada wsi	Rojek