Harsz (jezioro)
54°09′07″N 21°45′47″E/54,151944 21,763056.jpg) Widok z Harsza | |
| Położenie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Region | |
| Wysokość lustra |
116,8 m n.p.m. |
| Morfometria | |
| Powierzchnia |
216,2 ha |
| Wymiary • max długość • max szerokość |
|
| Głębokość • średnia • maksymalna |
|
| Długość linii brzegowej |
10450 m |
| Objętość |
24707,0 tys. m³ |
Położenie na mapie gminy Pozezdrze  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego  | |
Położenie na mapie powiatu węgorzewskiego  | |
| 54°09′07″N 21°45′47″E/54,151944 21,763056
| |
Harsz – jezioro w Polsce, w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie węgorzewskim, w gminie Pozezdrze[1].
Położenie[edytuj | edytuj kod]
Jezioro leży na Pojezierzu Mazurskim[2], w mezoregionie Wielkich Jezior Mazurskich[3], w dorzeczu Węgorapa–Pregoła[4]. Znajduje się około 8 km w kierunku południowym od Węgorzewa. W okolicach południowych brzegów położona jest wieś Harsz[4], a północnych przysiółek Róg[4][5]. Jezioro ma połączenie z jeziorem Mamry od północnego zachodu poprzez ciek wodny o nazwie Dopływ z jez. Harsz[6].
Dno i ławica kamieniste i twarde. Otoczenie brzegów stanowią pola i łąki, na północy – lasy. Występuje wyraźny podział na dwie części. Większa jest położona na południowym wschodzie, nazywana jest Duży Harsz[4] lub Wielki Harsz[7], a mniejsza północna nosi nazwę Harsz Mały[1] lub Mały Harsz[4]. Przesmyk pomiędzy obiema częściami jest szeroki na ok. 100 m i długi na 400 m[4] i nazywany jest Szyja[8].
Zgodnie z typologią abiotyczną zbiornik wodny został sklasyfikowany jako jezioro o wysokiej zawartości wapnia, o małym wypływie zlewni, stratyfikowane, leżące na obszarze Nizin Wschodniobałtycko-Białoruskich (5a)[9].
Jezioro leży na terenie obwodu rybackiego jeziora Mamry Północne na rzece Węgorapa – nr 1[7], jego użytkownikiem jest Polski Związek Wędkarski[4]. Objęte jest strefą ciszy[10]. Znajduje się na terenie Obszaru Chronionego Krajobrazu Krainy Wielkich Jezior Mazurskich o łącznej powierzchni 85 527,0 ha[11].
Morfometria[edytuj | edytuj kod]
Według danych Instytutu Rybactwa Śródlądowego powierzchnia zwierciadła wody jeziora wynosi 216,2 ha. Średnia głębokość zbiornika wodnego to 11,4 m, a maksymalna – 47,0 m. Lustro wody znajduje się na wysokości 116,8 m n.p.m. Objętość jeziora wynosi 24707,0 tys. m³[2]. Maksymalna długość jeziora to 2800 m, a szerokość 1020 m. Długość linii brzegowej wynosi 10450 m[4].
Inne dane uzyskano natomiast poprzez planimetrię jeziora na mapach w skali 1:50 000 według Państwowego Układu Współrzędnych 1965, zgodnie z poziomem odniesienia Kronsztadt. Otrzymana w ten sposób powierzchnia zbiornika wodnego to 193,5 ha, a wysokość bezwzględna lustra wody – 116,0 m n.p.m.[2]
Przyroda[edytuj | edytuj kod]
W skład pogłowia występujących ryb wchodzą m.in. sieja, szczupak, leszcz, płoć i okoń. Roślinność przybrzeżna równomierna, większe skupiska trzciny występują na północnym zachodzie. Wśród roślinności zanurzonej pokrywającej ok. 30% powierzchni dna występują moczarka, wywłócznik, jaskier krążkolistny, rdestnica i ramienice[4].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Nazewnictwo geograficzne Polski. Tom 1. Hydronimy. Część 2. Wody stojące, Ewa Wolnicz-Pawłowska, Jerzy Duma, Janusz Rieger, Halina Czarnecka (oprac.), Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2006 (seria Nazewnictwo Geograficzne Polski), s. 108, ISBN 83-239-9607-5.
- ↑ a b c Adam Choiński, Katalog Jezior Polski, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2006, s. 347, ISBN 83-232-1732-7, OCLC 169954726.
- ↑ Roman Zielony, Alina Kliczkowska: Regionalizacja przyrodniczo-leśna Polski 2010. Warszawa: Centrum Informacyjne Lasów Państwowych, 2012. ISBN 978-83-61633-62-4.
- ↑ a b c d e f g h i Jerzy Waluga, Henryk Chmielewski, Wielkie Jeziora Mazurskie. Północ, Olsztyn: Instytut Rybactwa Śródlądowego, 1999 (Przewodniki wędkarskie; 6), ISBN 83-87506-16-8, OCLC 749533945.
- ↑ Główny Urząd Geodezji i Kartografii: Geoportal 2 iMap ORTO. geoportal.gov.pl. [dostęp 2017-04-25].
- ↑ Dopływ z jez. Harsz >> Moduł: Obszary Dorzeczy (wynik wyszukiwania). Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej. [dostęp 2017-04-25].
- ↑ a b Dyrektor Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Warszawie: Obwieszczenie nr 3/2016 Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Warszawie z dnia 30 września 2016 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia w sprawie ustanowienia obwodów rybackich na publicznych śródlądowych wodach powierzchniowych płynących. edziennik.mazowieckie.pl, 30 września 2016. [dostęp 2020-03-20].
- ↑ Główny Urząd Geodezji i Kartografii: Geoportal 2 iMap TOPO. geoportal.gov.pl. [dostęp 2017-04-25].
- ↑ Ministerstwo Środowiska, Raport dla Obszaru Dorzecza Wisły z realizacji art. 5 i 6, zał. II, III, IV Ramowej Dyrektywy Wodnej 2000/60/WE, Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej, marzec 2005, s. 118 [dostęp 2017-04-25] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-05].
- ↑ Wykaz jezior i rzek, na których wprowadzono zakaz używania jednostek pływających z silnikami spalinowymi. [dostęp 2017-04-25].
- ↑ Sejmik Województwa Warmińsko-Mazurskiego: Uchwała Nr XXII/430/12 Sejmiku Województwa Warmińsko-Mazurskiego z dnia 27 listopada 2012 r. w sprawie wyznaczenia Obszaru Chronionego Krajobrazu Krainy Wielkich Jezior Mazurskich.. bip.warmia.mazury.pl, 27 listopada 2012. [dostęp 2017-04-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (15 kwietnia 2017)].