Havmanden (1911)
 „Havmanden” w 1914 roku | |
| Klasa | |
|---|---|
| Typ | |
| Historia | |
| Stocznia | |
| Wodowanie |
23 grudnia 1911 |
 Kongelige Danske Marine
| |
| Nazwa |
„Havmanden” |
| Wejście do służby |
sierpień 1912 |
| Wycofanie ze służby |
26 kwietnia 1928 |
| Dane taktyczno-techniczne | |
| Wyporność • na powierzchni • w zanurzeniu |
|
| Długość |
38,9 metra |
| Szerokość |
3,6 metra |
| Zanurzenie |
2,3 metra |
| Rodzaj kadłuba |
jednokadłubowy |
| Napęd | |
| 1 silnik wysokoprężny o mocy 430 KM 2 silniki elektryczne o łącznej mocy 270 KM 1 śruba | |
| Prędkość • na powierzchni • w zanurzeniu |
|
| Zasięg |
powierzchnia: 1400 Mm przy 10 węzłach |
| Uzbrojenie | |
| 2 torpedy | |
| Wyrzutnie torpedowe |
2 × 450 mm |
| Załoga |
10 |
Havmanden – duński okręt podwodny z początku XX wieku, jedna z sześciu zbudowanych jednostek typu Havmanden. Okręt został zwodowany 23 grudnia 1911 roku w austro-węgierskiej stoczni Whitehead & Co. w Fiume, a w skład Kongelige Danske Marine wcielono go w sierpniu 1912 roku. Jednostka została skreślona z listy floty 26 kwietnia 1928 roku.
Projekt i budowa[edytuj | edytuj kod]
Pozyskany w 1909 roku z Włoch pierwszy duński okręt podwodny „Dykkeren” trapiły początkowo poważne problemy techniczne, wobec czego rząd Danii rozpoczął poszukiwania innego dostawcy jednostek tej klasy[1]. W 1910 roku podpisano kontrakt z austro-węgierską stocznią Whitehead & Co. w Fiume na budowę okrętu podwodnego (późniejszego „Havmanden”) ulepszonego projektu Hay-Whitehead i pozyskanie planów tego typu w celu zbudowania na licencji drugiej jednostki w kraju[2][3]. W 1911 roku zamówienie powiększone zostało o dwa okręty mające powstać w Fiume i dwa kolejne, które miała zbudować stocznia Orlogsværftet w Kopenhadze[1][2]. Konstrukcja okrętów typu Havmanden okazała się na tyle udana, że podczas I wojny światowej w Fiume zbudowano dla Kaiserliche und Königliche Kriegsmarine cztery ulepszone, podobne jednostki typu U-20[4][5].
„Havmanden” zbudowany został w stoczni Whitehead & Co. w Fiume[2][3]. Nieznana jest data położenia stępki, a wodowanie odbyło się 23 grudnia 1911 roku[2][3].
Dane taktyczno-techniczne[edytuj | edytuj kod]
„Havmanden” był niewielkim, przybrzeżnym okrętem podwodnym o konstrukcji jednokadłubowej[1][3]. Długość całkowita wynosiła 38,9 metra, szerokość 3,6 metra i zanurzenie 2,3 metra[2]. Wyporność normalna w położeniu nawodnym wynosiła 164 tony, a w zanurzeniu 204 tony[2]. Okręt napędzany był na powierzchni przez jeden 6-cylindrowy dwusuwowy silnik wysokoprężny FIAT o mocy 430 KM[2][3]. Napęd podwodny zapewniały dwa silniki elektryczne o łącznej mocy 270 KM[2]. Jeden wał napędowy obracający jedną śrubą umożliwiał osiągnięcie prędkości 13 węzłów na powierzchni i 10 węzłów w zanurzeniu[2]. Zasięg wynosił 1400 Mm przy prędkości 10 węzłów w położeniu nawodnym oraz 23 Mm przy prędkości 8 węzłów w zanurzeniu[1][2].
Okręt wyposażony był w dwie stałe dziobowe wyrzutnie torped kalibru 450 mm, bez torped zapasowych[5][a].
Załoga okrętu składała się z 10 (później 14) oficerów, podoficerów i marynarzy[2].
Służba[edytuj | edytuj kod]
„Havmanden” został wcielony do służby w Kongelige Danske Marine w sierpniu 1912 roku[5]. Jednostka otrzymała początkowo numer burtowy H2, w 1913 roku zmieniony na „3”[2]. W 1917 roku uzbrojenie okrętu powiększyło się o karabin maszynowy kalibru 8 mm[2][5][b]. Większą część służby „Havmanden” spędził w rezerwie[3]. Jednostka została wycofana ze służby 26 kwietnia 1928 roku[2][6].
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Gardiner i Gray 1985 ↓, s. 354 podaje kaliber przeliczony z 18 cali: 457 mm.
- ↑ Fontenoy 2007 ↓, s. 160 podaje, że na okręcie zamontowano dwa karabiny maszynowe.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. Robert Gardiner, Randal Gray (red.). London: Conway Maritime Press, 1985. ISBN 0-85177-245-5. (ang.).
- Conway’s All the World’s Fighting Ships 1922–1946. Robert Gardiner, Roger Chesneau (red.). London: Conway Maritime Press, 1980. ISBN 0-85177-146-7. (ang.).
- Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara, California: ABC-CLIO, 2007. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
- Ivan Gogin: HAVMANDEN submarines (1912-1914). Navypedia. [dostęp 2023-01-06]. (ang.).
- David Miller: The Illustrated Directory of Submarines of the World. London: Salamander Books Ltd., 2002. ISBN 1-84065-375-2. (ang.).
