Henryk Millak

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Henryk Millak
podpułkownik lekarz podpułkownik lekarz
Data i miejsce urodzenia

26 lutego 1893
Warszawa

Data i miejsce śmierci

między 9 a 11 kwietnia 1940
Katyń

Przebieg służby
Lata służby

1915–1940

Siły zbrojne

Armia Imperium Rosyjskiego
Wojsko Polskie

Jednostki

Ministerstwo Spraw Wojskowych
Szpital Wojskowy w Chełmie
Pułk Radiotelegraficzny
Centrum Wyszkolenia Sanitarnego

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
kampania wrześniowa

Odznaczenia
Złoty Krzyż Zasługi

Henryk Kazimierz Millak (ur. 26 lutego 1893 w Warszawie, zm. między 9 a 11 kwietnia[1] 1940 w Katyniu) – podpułkownik lekarz Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej[2].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Był synem Ludwika i Augustyny z Kahtzów[3]. Lekarz, absolwent uniwersytetu w Kijowie (1917)[4]. Służył w armii rosyjskiej. Wstąpił do Wojska Polskiego w 1919. Formalnie przyjęty w szeregi wojska dekretem z dnia 25 lutego 1920 z zatwierdzeniem stopnia porucznika lekarza z „zaliczeniem do rezerwy armii i powołaniem do służby czynnej aż do demobilizacji z grupy byłych Korpusów Wschodnich i armii rosyjskiej”. Został przydzielony do rezerwy personalnej Szpitala Ujazdowskiego z odkomenderowaniem do sekcji VI Departamentu Sanitarnego MSWojsk[5]. Po zakończeniu działań wojennych został przeniesiony do rezerwy[6]. 1 lipca 1924 został przemianowany na oficera zawodowego w korpusie oficerów sanitarnych – lekarzy w stopniu kapitana ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 122,5 lokatą, pełnił wówczas służbę Departamencie VIII Sanitarnym Ministerstwa Spraw Wojskowych[7] a jego oddziałem macierzystym był 1 batalion sanitarny[8]. Należał do Mieszkaniowego Stowarzyszenia Spółdzielczego Oficerów w Warszawie, w wybudowanych przez Stowarzyszenie blokach otrzymał mieszkanie[9]. W 1926 awansował do stopnia majora ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1925 i 7 lokatą[10]. W 1926 był ordynatorem szpitala wojskowego w Chełmie[11]. W 1928 był lekarzem w 1 pułku radiotelegraficznym[11]. W 1930 był w stopniu majora ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1925 i 7 lokatą (92 lokata wśród lekarzy korpusu sanitarnego)[4]. Brał udział w II Zjeździe Oficerów Służby Zdrowia w dniach 3 – 5 stycznia 1935 na którym wygłosił referat[12]. Był członkiem Zarządu Fundacji Oficera Lekarza w Stanie Spoczynku[13]. W 1931 został przeniesiony z pracowni rentgenologicznej do Centrum Wyszkolenia Sanitarnego[14]. Brał udział XIV Zjeździe Lekarzy i Przyrodników Polskich w Poznaniu połączonym z IV Zjazdem Związku Lekarzy Słowiańskich, wygłosił tam referat[15]. W 1933 powierzono mu funkcję kierownika referatu w Departamencie Zdrowia Ministerstwa Spraw Wojskowych[16]. W następnym roku powrócił do CWSan[17] z przydziałem do Państwowego Zakładu Higieny na specjalizację[18]. W 1937 pełnił służbę w CWSan jako lekarz bakteriolog[19]. Do stopnia podpułkownika awansowany ze starszeństwem z dniem 19 marca 1937 i 1 lokatą, w marcu 1939 był kierownikiem naukowym oddziału higieny wojennej CWSan.[20].

Opublikował: „Pluskwa, jej biologia i zwalczanie[21], „Zastosowanie katatermometru do badania funkcji cieplnej tkanin odzieżowych[22], „Uwagi w sprawie umundurowania wojskowego z punktu widzenia higjeny”[23]. Publikował w specjalistycznej prasie lekarskiej oraz w gazetach codziennych[24][25]. Był jednym z współautorów wydanej w Poznaniu w 1939 „Podstawy obronności państwa[26].

Podczas kampanii wrześniowej wzięty do niewoli przez Sowietów. Początkowo był jeńcem obozu kozielszczańskiego (stan na dzień 20.10.1939). Na liście generałów i wyższych oficerów wysłanych z obozu kozielszczańskiego do Zarządu NKWD ZSRR do spraw Jeńców Wojennych (UPW) figuruje jako Mallap Henryk. 2 listopada wysłano go do Kozielska, gdzie dotarł po dwóch dniach podróży. Między 7 a 9 kwietnia 1940 przekazany do dyspozycji naczelnika smoleńskiego obwodu NKWD[1] – lista wywózkowa 017/2 poz 1, nr akt 1378[27] z 05.04.1940[1]. Został zamordowany między 9 a 11 kwietnia 1940 przez NKWD w lesie katyńskim[1]. Zidentyfikowany podczas ekshumacji prowadzonej przez Niemców w 1943, lecz nie figuruje na liście, gdyż brak jest raportu z tego dnia. Na liście Komisji Technicznej PCK figuruje pod nr 57. Przy szczątkach Millaka znaleziono: pozwolenie na broń, dwie pocztówki i wizytówkę[28][29]. Znajduje się na liście ofiar opublikowanej w Gońcu Krakowskim nr 92, Nowym Kurierze Warszawskim nr 93 z 1943. W Archiwum Robla w pakiecie 57 jest lista przedmiotów znalezionych przy zwłokach Millaka, a w pakiecie 0747-07 kalendarzyk znaleziony przy Feliksie Gadomskim, w którym na sporządzonej liście oficerów widnieje nazwisko Henryka Millaka. Krewni w 1945 i 1949 poszukiwali informacji przez Biuro Informacji i Badań Polskiego Czerwonego Krzyża w Warszawie.

Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

Żonaty, miał córkę Barbarę i syna Jana[11]. W 1920 mieszkał w Warszawie na Alejach Jerozolimskich 67[30] a następnie pod nr 57[31]. W 1925 przeprowadził się na Aleję Wojska Polskiego 27[32].

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]

  • Minister Obrony Narodowej Aleksander Szczygło decyzją Nr 439/MON z 5 października 2007 awansował go pośmiertnie na stopnień pułkownika. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007, w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.
  • Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari (nr 14384) – zbiorowe, pośmiertne odznaczenie żołnierzy polskich zamordowanych w Katyniu i innych nieznanych miejscach kaźni, nadane przez Prezydenta RP na Uchodźstwie profesora Stanisława Ostrowskiego (11 listopada 1976).
  • Krzyż Kampanii Wrześniowej – zbiorowe, pośmiertne odznaczenie pamiątkowe wszystkich ofiar zbrodni katyńskiej (1 stycznia 1986).

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d УБИТЫ В КАТЫНИ, Москва Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья» 2015, s. 481.
  2. Jędrzej Tucholski, Mord w Katyniu, 1991, s. 171.
  3. Kiński i inni, Katyń, Księga Cmentarna, 2000, s. 403.
  4. a b c Lista starszeństwa oficerów zawodowych Korpusu Sanitarnego, Warszawa: MSWojsk., 1930, s. 16.
  5. „Dziennik Personalny” (R.1, nr 8), MSWojsk., 6 marca 1920, s. 167.
  6. Druga Lista Oficerów Rezerwowych W.P., Warszawa: MSWojsk., 1933, s. 56.
  7. Rocznik Oficerski, Warszawa: MSWojsk., 1924, s. 24, 1018, 1083.
  8. „Dziennik Personalny” (R.5, nr 85), MSWojsk., 27 sierpnia 1924, s. 488.
  9. „Kurjer Warszawski” (R.106, nr 47), Warszawa, 16 lutego 1926, s. 17.
  10. „Dziennik Personalny” (R.7, nr 18), MSWojsk., 3 maja 1926, s. 127.
  11. a b c Rocznik Oficerski, Warszawa: MSWojsk., 1928, s. 713.
  12. II Zjazd Oficerów Służby Zdrowia 3-5 stycznia 1935, Warszawa 1935.
  13. Statut Fundacji Oficera Lekarza w Stanie Spoczynku, Warszawa 1937, s. 8.
  14. „Dziennik Personalny” (R.12, nr 3), MSWojsk, 26 marca 1931, s. 141.
  15. XIV Zjazd Lekarzy i Przyrodników Polskich w Poznaniu połączony z IV Zjazdem Związku Lekarzy Słowiańskich, Poznań 1933, s. 118.
  16. „Dziennik Personalny”, MSWojsk., 11 kwietnia 1933, s. 92.
  17. „Dziennik Personalny” (R. 15, nr 3), MSWojsk., 31 stycznia 1934, s. 58.
  18. „Dziennik Personalny” (R.15, nr 2), MSWojsk., 26 stycznia 1934, s. 16.
  19. Lekarze pochowani na cmentarzu w Katyniu [online], www.oil.org.pl [dostęp 2019-03-18] [zarchiwizowane z adresu 2017-08-06].
  20. Rocznik oficerski 1939, Kraków 2006, s. 368, 492.
  21. Henryk Millak, Pluskwa, jej biologia i zwalczanie, 1938.
  22. Henryk Millak, Zastosowanie katatermometru do badania funkcji cieplnej tkanin odzieżowych., 1932.
  23. Henryk Millak, Uwagi w sprawie umundurowania wojskowego z punktu widzenia higjeny, Warszawa 1935.
  24. „Polska Zbrojna”, Warszawa, 26 listopada 1932, s. 4.
  25. Henryk Millak, O wpływie marszu konnego na żołnierza., „Lekarz Wojskowy” (T. 30, nr 12), Wojskowy Instytut Medyczny, 15 grudnia 1937, s. 513-535.
  26. Podstawa obronności państwa, Poznań 1939.
  27. J. Tucholski, op cit, s. 631.
  28. Auswaertiges Amt – Amtliches Material Zum Massenmord Von Katyn, Berlin 1943, s. 256.
  29. Listy katyńskie w zasobie Archiwum Państwowego w Lublinie – Archiwum Państwowe w Lublinie [online] [dostęp 2019-03-17] [zarchiwizowane z adresu 2019-04-07].
  30. Księga Adresowa "Warszawa" na 1920 rok, Warszawa 1920, s. 162.
  31. „Dziennik Urzędowy Izby Lekarskiej Warszawsko-Białostockiej 1929” (4/5), Warszawa 1929, s. 18.
  32. „Warszawski Dziennik Wojewódzki dla Obszaru m. st. Warszawy” (nr 6), Warszawa, 14 marca 1935, s. 54.
  33. M.P. z 1929 r. nr 123, poz. 302 „za zasługi na polu lecznictwa w wojsku”.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Dzienniki Personalne, Warszawa, Ministerstwo Spraw Wojskowych.
  • Rocznik Oficerski 1928, Warszawa, Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
  • Rocznik Oficerski 1924, Warszawa, Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
  • Rocznik Oficerski 1932, Warszawa, Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932
  • Auswaertiges Amt – Amtliches Material Zum Massenmord Von Katyn, Berlin 1943.
  • Jędrzej Tucholski: Mord w Katyniu. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1991. ISBN 83-211-1408-3.
  • Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego, Marek Tarczyński (red.), Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
  • Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
  • УБИТЫ В КАТЫНИ, Москва Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья» 2015, ISBN 978-5-78700-123-5.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]