Ilaria Capua
Data i miejsce urodzenia |
21 kwietnia 1966 |
---|---|
Zawód, zajęcie |
Ilaria Capua (ur. 21 kwietnia 1966 w Rzymie[1]) – włoska badaczka, wirusolog i lekarz weterynarii, należąca do najbardziej znanych naukowców zajmujących się m.in. ptasią grypą, a także deputowana.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]W 1989 ukończyła weterynarię na Uniwersytecie w Perugii. Odbyła studia podyplomowe z zakresu zdrowia i higieny zwierząt na Uniwersytecie w Pizie[1], doktorat uzyskała na Uniwersytecie Padewskim[2].
Jako badaczka naukowa współpracowała w charakterze eksperta m.in. z WHO i Komisją Europejską. Od 1999 zaangażowała się w badania poświęcone ptasiej grypie. Rozwijała tzw. strategię DIVA (Differentiating Vaccinated from Infected Animals) dotyczącą odróżniania ptaków szczepionych, zakażonych i niezakażonych. Procedury te zostały oficjalne przyjęte jako zalecane przez m.in. Unię Europejską[1][3]. W 2000 postulowała szczepienie ptactwa hodowlanego, które to rozwiązanie nie było wówczas jeszcze powszechnie stosowane[4].
W 2006, krytykując funkcjonowanie prowadzonej przez WHO zamkniętej bazy danych, opublikowała zsekwencjonowany genom wariantu wirusa H5N1 w otwartym dostępie. Zaapelowała również do innych naukowców, aby przez wzgląd na dobro publiczne uczynili tak samo, nawet kosztem liczby publikacji. Jej czyn wywołał ożywioną dyskusję w globalnym środowisku naukowym[4]. W latach 2005–2009 kierowała OFFLU, siecią informacji na temat grypy zwierząt zorganizowaną przez FAO i OIE. W 2006 zainicjowała list do „Nature”, w którym kilkudziesięciu naukowców (w tym 7 noblistów), krytykując dotychczasowe rozwiązania jako niewystarczające, zapowiedziało powołanie GISAID – globalnej instytucji wymiany informacji o grypie[5].
W 2008 znalazła się wśród laureatów nagrody przyznawanej przez miesięcznik „Scientific American”[2]. W 2011 University of Pennsylvania przyznał jej „Penn Vet World Leadership in Animal Health Award”, zaliczaną do najbardziej prestiżowych nagród w medycynie weterynaryjnej[2][6].
W 2013 z listy Wyboru Obywatelskiego w ramach koalicji Z Montim dla Włoch uzyskała mandat posłanki do Izby Deputowanych na XVII kadencję[7]. W kwietniu 2014 na łamach tygodnika „L’Espresso” dziennikarz Lirio Abbate ujawnił, że badaczka znalazła się wśród osób objętych śledztwem w sprawie rzekomej sprzedaży wirusa firmom farmaceutycznych, które miały go wykorzystać do wywołania epidemii celem zwiększenia sprzedaży szczepionek. Ilaria Capua została następnie zaatakowana w parlamencie przez jedną z posłanek Ruchu Pięciu Gwiazd, której wystąpienie w Internecie spopularyzowali Beppe Grillo oraz Giulia Grillo. Po stronie badaczki stał natomiast dziennik „Corriere della Sera”, przedstawiający jej przypadek jako świadectwo panującej we Włoszech „nienawiści do nauki”. W lipcu 2016 sąd oczyścił Ilarię Capuę z zarzutów[8] (oddalając je w postępowaniu wstępnym, wskazując co do zasady na brak podstaw oskarżenia oraz sugerując podejrzenie sfabrykowania części materiałów[9]). Ilaria Capua zrezygnowała jednak z mandatu deputowanej we wrześniu 2016. Karierę naukową kontynuowała na Uniwersytecie Florydy (objęła funkcję dyrektora centrum One Health Center of Excellence for Research and Training na tej uczelni[9]). Oskarżyła także Liria Abbatego o zniesławienie; sędzia śledczy w 2018 oddalił zarzuty, uznając, że dziennikarz działał w interesie społecznym[8][10].
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]Zamężna z Richardem J.W. Currie, z którym ma córkę (ur. 2004)[11].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Doctor Ilaria Capua. ec.europa.eu. [dostęp 2013-01-19]. (ang.).
- ↑ a b c Penn Vet announces recipients of 2011 World Leadership in Animal Health Award and Student Inspiration Awards. upenn.edu, 2011. [dostęp 2013-01-19]. (ang.).
- ↑ Ilaria Capua. upmc-biosecurity.org. [dostęp 2014-08-30]. (ang.).
- ↑ a b Nicholas Zamiska: Scientist Rebels Against WHO Over Bird Flu. „The Wall Street Journal”, 2006-03-13. [dostęp 2023-02-27]. (ang.).
- ↑ Ilaria Capua, DVM, PhD. ec.europa.eu. [dostęp 2014-08-30]. (ang.).
- ↑ Ilaria Capua. pcst2012.org. [dostęp 2014-08-30]. (ang.).
- ↑ Ilaria Capua na stronie Izby Deputowanych XVII kadencji. [dostęp 2018-03-05]. (wł.).
- ↑ a b Piergiorgio Odifreddi: Geniusz kobiet. Historie kobiet, które zmieniły świat nauki. Kraków: Copernicus Center Press, 2021, s. 179–186. ISBN 978-83-7886-558-2.
- ↑ a b Luca Tancredi Barone: Criminal charges against prominent Italian flu scientist dismissed. science.org, 2016-07-14. [dostęp 2023-03-01]. (ang.).
- ↑ Su Ilaria Capua nessuna diffamazione dell'Espresso: lo ha stabilito il giudice. repubblica.it, 2018-04-10. [dostęp 2023-03-01]. (wł.).
- ↑ Fabrizio Capecelatra: Ilaria Capua: età, dove vive, curriculum vitae, Covid, libro e quanto guadagna la virologa. LaNotiziaGiornale.it, 2022-05-01. [dostęp 2023-02-25]. (wł.).