Innoryżak amazoński

Innoryżak amazoński
	Euryoryzomys macconnelli
	(O. Thomas, 1910)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	gryzonie
Podrząd	Supramyomorpha
Infrarząd	myszokształtne
Nadrodzina	myszowe
Rodzina	chomikowate
Podrodzina	bawełniaki
Plemię	Oryzomyini
Rodzaj	innoryżak
Gatunek	innoryżak amazoński
Synonimy
	Oryzomys macconnelli O. Thomas, 1910; Oryzomys incertus J.A. Allen, 1913; Oryzomys mureliae J.A. Allen, 1915;
	Oryzomys macconnelli O. Thomas, 1910; Oryzomys incertus J.A. Allen, 1913; Oryzomys mureliae J.A. Allen, 1915;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Systematyka w Wikispecies

Innoryżak amazoński^[6] (Euryoryzomys macconnelli) – gatunek ssaka z podrodziny bawełniaków (Sigmodontinae) w obrębie rodziny chomikowatych (Cricetidae), występujący w Ameryce Południowej.

Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]

Innoryżak amazoński występuje głównie w dorzeczu Amazonki, w tym w południowej Kolumbii, południowej Wenezueli, regionie Gujana, wschodnim Ekwadorze, wschodnim Peru i Brazylii^[7].

Taksonomia[edytuj | edytuj kod]

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1910 roku brytyjski zoolog Oldfield Thomas nadając mu nazwę Oryzomys macconnelli^[2]. Holotyp pochodził z obszaru rzeki Supenaam, dopływu dolnego biegu rzeki Essequibo w Gujanie^[8].

W 2006 roku dokonano rewizji podziału systematycznego, wyłączając z rodzaju Oryzomys niespokrewnione bliżej gryzonie i tworząc m.in. rodzaj Euryoryzomys^[5]^[6]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten takson za gatunek monotypowy^[7].

Etymologia[edytuj | edytuj kod]

Euryoryzomys: gr. ευρυς eurus „szeroki”; rodzaj Oryzomys S.F. Baird, 1857 (ryżniak)^[9].
macconnelli: Frederick Vavasour McConnell (1868–1914), angielski podróżnik, kolekcjoner^[10].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała (bez ogona) 130–166 mm, długość ogona 124–175 mm, długość tylnej stopy 32–37 mm; brak szczegółowych danych dotyczących masy ciała^[11].

Biologia[edytuj | edytuj kod]

Jest spotykany od poziomu morza do 1524 m n.p.m.^[8]. Żyje w pierwotnym lesie deszczowym, nigdy nie jest spotykany w lasach wtórnych. Prowadzi naziemny tryb życia^[5].

Populacja[edytuj | edytuj kod]

Innoryżak amazoński jest zagrożony przez wylesianie i inną działalność ludzką. Ma on jednak duży zasięg występowania, choć lokalnie bywa rzadki. Jest uznawany za gatunek najmniejszej troski. W przyszłości w wyniku dalszych badań możliwy jest podział tego taksonu na trzy gatunki, wówczas ich status będzie musiał być zrewidowany^[5].

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

↑ Nazwa zajęta przez Oryzomys alfaroi incertus J.A. Allen, 1908.
↑ Nowa nazwa dla Oryzomys incertus J.A. Allen, 1912.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Euryoryzomys macconnelli, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b O. Thomas. Mammals from the River Supinaam, Demerara, presented by Mr. F. V. McConnell to the British Museum. „The Annals and Magazine of Natural History”. Eight series. 6, s. 186, 1910. (ang.).
↑ J.A. Allen. New South American Muridae. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 32 (39), s. 598, 1913. (ang.).
↑ J.A. Allen. New South American mammals. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 34 (22), s. 630, 1915. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d J.J. Patton J.J. i inni, Euryoryzomys macconnelli, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2015, wersja 2021-3 [dostęp 2021-12-12] (ang.).
↑ ^a ^b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 247. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ ^a ^b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 396. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
↑ ^a ^b D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Oryzomys macconnelli. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-12-12].
↑ M. Weksler, A.R. Percequillo & R.S. Voss. Ten New Genera of Oryzomyine Rodents (Cricetidae: Sigmodontinae). „American Museum Novitates”. 3537, s. 11, 2006. (ang.).
↑ B. Beolens, M. Watkins & M. Grayson: The Eponym Dictionary of Mammals. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 2009, s. 253–254. ISBN 978-0-8018-9304-9. (ang.).
↑ U. Pardiñas, P. Myers, L. León-Paniagua, N.O. Garza, J. Cook, B. Kryštufek, R. Haslauer, R. Bradley, G. Shenbrot & J. Patton. Opisy gatunków Cricetidae: U. Pardiñas, D. Ruelas, J. Brito, L. Bradley, R. Bradley, N.O. Garza, B. Kryštufek, J. Cook, E.C. Soto, J. Salazar-Bravo, G. Shenbrot, E. Chiquito, A. Percequillo, J. Prado, R. Haslauer, J. Patton & L. León-Paniagua: Family Cricetidae (True Hamsters, Voles, Lemmings and New World Rats and Mice). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (red. red.): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 423. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).

[3] Nazwa zajęta przez Oryzomys alfaroi incertus J.A. Allen, 1908.

[5] Nowa nazwa dla Oryzomys incertus J.A. Allen, 1912.

[itis-1] Euryoryzomys macconnelli, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[Thomas-2] O. Thomas. Mammals from the River Supinaam, Demerara, presented by Mr. F. V. McConnell to the British Museum. „The Annals and Magazine of Natural History”. Eight series. 6, s. 186, 1910. (ang.).

[Allen1913-4] J.A. Allen. New South American Muridae. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 32 (39), s. 598, 1913. (ang.).

[Allen1915-6] J.A. Allen. New South American mammals. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 34 (22), s. 630, 1915. (ang.).

[iucn-7] J.J. Patton J.J. i inni, Euryoryzomys macconnelli, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2015, wersja 2021-3 [dostęp 2021-12-12] (ang.).

[Cichocki&inni-8] Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 247. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Burgin&inni-9] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 396. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[Wilson&Reeder-10] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Oryzomys macconnelli. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-12-12].

[Weksler&inni-11] M. Weksler, A.R. Percequillo & R.S. Voss. Ten New Genera of Oryzomyine Rodents (Cricetidae: Sigmodontinae). „American Museum Novitates”. 3537, s. 11, 2006. (ang.).

[Beolens&inni-12] B. Beolens, M. Watkins & M. Grayson: The Eponym Dictionary of Mammals. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 2009, s. 253–254. ISBN 978-0-8018-9304-9. (ang.).

[Pardiñas&inni-13] U. Pardiñas, P. Myers, L. León-Paniagua, N.O. Garza, J. Cook, B. Kryštufek, R. Haslauer, R. Bradley, G. Shenbrot & J. Patton. Opisy gatunków Cricetidae: U. Pardiñas, D. Ruelas, J. Brito, L. Bradley, R. Bradley, N.O. Garza, B. Kryštufek, J. Cook, E.C. Soto, J. Salazar-Bravo, G. Shenbrot, E. Chiquito, A. Percequillo, J. Prado, R. Haslauer, J. Patton & L. León-Paniagua: Family Cricetidae (True Hamsters, Voles, Lemmings and New World Rats and Mice). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (red. red.): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 423. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).

[1]

[2]

[a]

[3]

[b]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]