Instytut Głuchoniemych w Warszawie
 Siedziba Instytutu przy placu Trzech Krzyży | |
| Państwo | |
|---|---|
| Data utworzenia |
1817 |
| Siedziba |
Warszawa |
| Dyrektor |
Bartosz Wilimborek |
| Adres | |
| pl. Trzech Krzyży 4/6 | |
Położenie na mapie Warszawy  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
 52°13′42,852″N 21°01′25,399″E/52,228570 21,023722
| |
| Strona internetowa | |
Instytut Głuchoniemych im. Jakuba Falkowskiego – placówka szkolno-wychowawcza dla dzieci i młodzieży z wadami słuchu i mowy założona w 1817 roku. Mieści się przy placu Trzech Krzyży 4/6 w Warszawie. Wniosła duży wkład do powstania i rozwoju polskiego języka migowego i edukacji osób głuchych.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Instytut Głuchoniemych powstał 23 października 1817 z inicjatywy ks. Jakuba Falkowskiego. Początkowo mieścił się na terenie Uniwersytetu Warszawskiego w Pałacu Kazimierzowskim, a w latach 1820–1827 w domu sióstr wizytek przy Krakowskim Przedmieściu[1].
26 kwietnia 1826 rozpoczęto wznoszenie siedziby Instytutu przy placu Trzech Krzyży. Budowę ukończono w roku 1827. Pierwotnie budynek miał dwie kondygnacje (środkowe skrzydło nadbudowano w 1873 roku)[2]. W 1842 przy Instytucie utworzono szkołę dla niewidomych a Instytut otrzymał nazwę „Instytut Głuchoniemych i Ociemniałych” używaną do 1962[1].
W latach 1867–1885 funkcję dyrektora instytucji pełnił Jan Papłoński, który wprowadził zmiany przyczyniające się do rozwoju tej instytucji. W 1865 za jego sprawą zrealizowano projekt założenia fermy, na której osoby głuche pochodzące ze wsi mogłyby szkolić się w pracy gospodarskiej.
W 1919 powstało przedszkole dla dzieci głuchych, a w 1934 – zasadnicza szkoła zawodowa dla niesłyszących.
Wychowankowie Instytutu otrzymywali wykształcenie zawodowe i ogólne. Wielokrotnie wykazywali postawę patriotyczną, biorąc udział w strajku szkolnym w 1905, a w 1944 29 głuchych walczyło w powstaniu warszawskim w składzie plutonu Głuchoniemych.
W czasie powstania warszawskiego na dziedzińcu Instytutu urządzono cmentarz[3]. 26 października 1944 Niemcy podpalili budynek. Odbudowę ukończono w sierpniu 1948.
W 1983 Instytut otrzymał imię swojego założyciela – księdza Jakuba Falkowskiego[1].
Ośrodek zapewnia edukację przedszkolną, podstawową, gimnazjalną i ponadgimnazjalną, a także nauczanie indywidualne. Wychowankowie korzystają z opieki logopedycznej, psychologicznej i pedagogicznej. Dla rodziców dzieci niesłyszących organizowane są kursy polskiego języka migowego.
Dyrektorzy[edytuj | edytuj kod]
- Jakub Falkowski (1817–1831)[4]
- Wawrzyniec Wysocki (1831–1837)[5]
- ks. Józefat Szczygielski (1837–1865)[6]
- Jan Papłoński (1867–1885)[7]
- ks. Teofil Jagodziński (1885–1887)
- Aleksander Manczarski (1915-1918)[8]
- Władysław Jarecki (1918–1928)
- Stefan Łopatto (1929–1933)[9]
- Edward Zawadzki (1933-1947)
- Wacław Tułodziecki (1948–1955)[10]
- Otton Lipkowski (1960–1965)[11]
- Tadeusz Adamiec (1991-2022)[12]
- Bartosz Wilimborek (od 2022)[13]
Nauczyciele i wychowankowie Instytutu[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Instytut Głuchoniemych, Historia Instytutu Głuchoniemych [online], instytut-gluchoniemych.waw.pl [dostęp 2020-05-07].
- ↑ Grzegorz Mika. Plac Trzech Krzyży wczoraj i dziś. „Skarpa Warszawska”, s. 13, styczeń 2024.
- ↑ Maciej Piekarski, Tak zapamiętałem, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1979, s. 259, ISBN 83-06-00115-X.
- ↑ Grzegorz Bachanek, OSOBA Z DYSFUNKCJĄ SŁUCHU W ŚWIETLE ŻYCIA I TWÓRCZOŚCI KS. JAKUBA FALKOWSKIEGO, ZAŁOŻYCIELA PIERWSZEGO W POLSCE INSTYTUTU GŁUCHONIEMYCH, „Łódzkie Studia Teologiczne” (27), 2018, s. 185-196.
- ↑ Instytut Głuchoniemych... [online], Fundacja Warszawa 1939, 16 lutego 2017 [dostęp 2022-02-27] (pol.).
- ↑ Prace / Komisje senackie / Senat Rzeczypospolitej Polskiej [online], www.senat.gov.pl [dostęp 2022-02-27].
- ↑ Papłoński Jan (1819-1885) | Muzeum w polskiej kulturze pamięci [online], 21 marca 2017 [dostęp 2022-02-27] (pol.).
- ↑ Manczarski Aleksander (1896-1984) | Muzeum w polskiej kulturze pamięci [online], 30 marca 2017 [dostęp 2022-02-27] (pol.).
- ↑ Page 79 - Przewodnik po Głuchej Warszawie [online], www.surdushistory.org.pl [dostęp 2022-02-27].
- ↑ Tułodziecki Wacław | Miasto i Gmina Skępe [online], www.skepe.pl [dostęp 2022-02-27].
- ↑ Otton Lipkowski [online] [dostęp 2022-02-27].
- ↑ Instytut Głuchoniemych im. Jakuba Falkowskiego w Warszawie [online], instytut-gluchoniemych.waw.pl, 11 marca 2022 [dostęp 2023-02-24].
- ↑ Instytut Głuchoniemych im. Jakuba Falkowskiego w Warszawie [online], instytut-gluchoniemych.waw.pl, 20 kwietnia 2023 [dostęp 2023-04-20].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Józef Sowa, Pedagogika specjalna w zarysie, Rzeszów: Fosze, 1997, ISBN 83-86282-88-6, OCLC 749682385.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Strona internetowa Instytutu
- ''Ksiądz Jakub Falkowski i Instytut Głuchoniemych i Ociemniałych w Warszawie'' w:Tygodnik Ilustrowany 1860 nr 27 (31 marca 1860), s.235-237 [online], polona.pl [dostęp 2021-03-21].