Iwan Karatczenia

Iwan Karatczenia
Іван Каратчэня
Pełne imię i nazwisko	Iwan Michajławicz Karatczenia
Data i miejsce urodzenia	13 sierpnia 1948 ; Tal
	Koordynator Grupy Roboczej Rady Szefów Państw i Rady Szefów Rządów Wspólnoty Niepodległych Państw, sekretarz wykonawczy WNP
Okres	od 1992; do maja 1998
Poprzednik	stanowisko utworzone
Następca	Boris Bieriezowski
	Deputowany do Izby Reprezentantów Zgromadzenia Narodowego Republiki Białorusi I kadencji
Okres	od 27 listopada 1996; do 21 listopada 2000
Poprzednik	stanowisko utworzone
	Deputowany do Rady Najwyższej Republiki Białorusi XII i XIII kadencji; (do 19 września 1991 – Rady Najwyższej Białoruskiej SRR)
Okres	od 1990; do 1992
Przynależność polityczna	bezpartyjny (XIII kadencja)
Okres	od 9 stycznia 1996; do 9 stycznia 2001; (od 27 listopada 1996 nie uczestniczył w pracach)
Następca	wybory nie odbyły się
	Odznaczenia

Iwan Michajławicz Karatczenia (biał. Іван Міхайлавіч Каратчэня, ros. Иван Михайлович Коротченя, Iwan Michajłowicz Korotczenia; ur. 13 sierpnia 1948 w Talu) – białoruski polityk, w latach 1992–1998 koordynator Grupy Roboczej Rady Szefów Państw i Rady Szefów Rządów Wspólnoty Niepodległych Państw (WNP), później – sekretarz wykonawczy WNP; faktyczny twórca organów roboczych WNP; deputowany do Rady Najwyższej Republiki Białorusi XIII kadencji, w latach 1996–2000 deputowany do Izby Reprezentantów Republiki Białorusi I kadencji; doktor nauk ekonomicznych (odpowiednik polskiego stopnia doktora habilitowanego), pułkownik rezerwy.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Młodość i praca[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 13 sierpnia 1948 roku we wsi Tal, w rejonie lubańskim obwodu mińskiego Białoruskiej SRR, ZSRR. W 1975 roku ukończył Białoruską Państwową Akademię Gospodarstwa Wiejskiego, uzyskując wykształcenie agronoma, i w 1986 roku Mińską Wyższą Szkołę Partyjną, uzyskując wykształcenie politologa. W 1994 roku otrzymał stopień kandydata nauk ekonomicznych (odpowiednik polskiego stopnia doktora). Temat jego dysertacji kandydackiej brzmiał: Powstanie i warunki rozwoju integracyjnego związku ekonomicznego państw – członków WNP. W 1996 roku uzyskał stopień doktora nauk ekonomicznych (odpowiednik polskiego stopnia doktora habilitowanego). Temat jego dysertacji doktorskiej brzmiał: Strategia i perspektywy formowania związku ekonomicznego krajów WNP^[1].

Pracował jako główny agronom, przewodniczący kołchozu. Odbył służbę w szeregach Armii Radzieckiej. Od 1980 roku był I zastępcą przewodniczącego Uzdeńskiego Rejonowego Komitetu Wykonawczego – kierownikiem Wydziału Rolnictwa. W latach 1986–1990 pełnił funkcję I sekretarza Wilejskiego Komitetu Miejskiego Komunistycznej Partii Białorusi. W latach 1990–1992 był deputowanym do Białoruskiej SRR / Rady Najwyższej Republiki Białorusi XII kadencji. Pełnił w niej funkcję członka Prezydium i przewodniczącego Komisji ds. Jawności, Środków Masowego Przekazu i Praw Człowieka. W styczniu 1992 roku decyzją Rady Szefów Państw Wspólnoty Niepodległych Państw (WNP) na wniosek Stanisłaua Szuszkiewicza został mianowany koordynatorem Grupy Roboczej Rady Szefów Państw i Rady Szefów Rządów WNP, później – sekretarzem wykonawczym WNP. Był faktycznym twórcą organów roboczych WNP^[1].

Działalność parlamentarna[edytuj | edytuj kod]

W pierwszej turze wyborów parlamentarnych 14 maja 1995 roku został wybrany na deputowanego do Rady Najwyższej Republiki Białorusi XIII kadencji z lubańskiego okręgu Wyborczego nr 192^[2]. 9 stycznia 1996 roku został zaprzysiężony na deputowanego^[3]. Od 23 stycznia pełnił w Radzie Najwyższej funkcję członka Stałej Komisji ds. Międzynarodowych^[4]. Był bezpartyjny^[2]. Poparł dokonaną przez prezydenta Alaksandra Łukaszenkę kontrowersyjną i częściowo nieuznaną międzynarodowo zmianę konstytucji. 27 listopada 1996 roku przestał uczestniczyć w pracach Rady Najwyższej i wszedł w skład utworzonej przez prezydenta Izby Reprezentantów Zgromadzenia Narodowego Republiki Białorusi I kadencji^[5]. Zgodnie z Konstytucją Białorusi z 1994 roku jego mandat deputowanego do Rady Najwyższej zakończył się 9 stycznia 2001 roku; kolejne wybory do tego organu jednak nigdy się nie odbyły^[6]. Jego kadencja w Izbie Reprezentantów zakończyła się 21 listopada 2000 roku.

W maju 1998 roku został zwolniony ze stanowiska sekretarza wykonawczego WNP w związku w wyborem na to stanowisko Borisa Bieriezowskiego i mianowany jego I zastępcą^[1].

Iwan Karatczenia został w 1994 roku akademikiem Międzynarodowej Akademii Nauk Organizacji i Zarządzania, w 1995 roku – akademikiem Międzynarodowej Akademii Nauk Informacji, Procesów i Technologii Informacyjnych, w 1997 roku – akademikiem Międzynarodowej Akademii Nauk Szkół Wyższych. Posiada stopień pułkownika rezerwy^[1].

Prace[edytuj | edytuj kod]

Iwan Karatczenia jest autorem ponad 40 artykułów naukowych^[1].

Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Order Przyjaźni Narodów (Rosja);
medal „5 Solagii Kuwwachoi Musallachi Czumrchurii Toczykiston” (Tadżykistan)^[1].

Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

Iwan Karatczenia jest żonaty, ma dwoje dzieci^[1]. W 1995 roku mieszkał w Mińsku^[2].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Kto... s. 136–137.
↑ ^a ^b ^c Спіс дэпутатаў Вярхоўнага Савета Рэспублікі Беларусь, выбраных 14 мая 1995 года. Centralna Komisja Republiki Białorusi ds. Wyborów i Prowadzenia Republikańskich Referendów. [dostęp 2019-09-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-09-17)]. (biał.).
↑ С. Шарецкий: Постановление Верховного Совета Республики Беларусь от 9 января 1996 г. №4-XIII. pravo.levonevsky.org, 1996-01-09. [dostęp 2018-06-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-09-13)]. (ros.).
↑ С. Шарецкий: Постановление Верховного Совета Республики Беларусь от 23 января 1996 г. №32-XIII. pravo.levonevsky.org, 1996-01-23. [dostęp 2019-09-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-31)]. (ros.).
↑ А. Лукашенко: Закон Республики Беларусь от 27 ноября 1996 г. № 819-XIII. Izba Reprezentantów Zgromadzenia Narodowego Republiki Białorusi, 1996-11-27. [dostęp 2019-06-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-09-15)]. (ros.).
↑ М. Грыб: Канстытуцыя 1994 года. Narodowy Internetowy Portal Prawy Republiki Białorusi, 1994-03-15. [dostęp 2020-04-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-04-28)]. (biał.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Centrum Naukowo-Analityczne „Białoruska Perspektywa”: Kto jest kim w Białorusi. Białystok: Podlaski Instytut Wydawniczy, 2000, s. 313, seria: Biblioteka Centrum Edukacji Obywatelskiej Polska – Białoruś. ISBN 83-913780-0-4.

[a-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Kto... s. 136–137.

[e-2] Спіс дэпутатаў Вярхоўнага Савета Рэспублікі Беларусь, выбраных 14 мая 1995 года. Centralna Komisja Republiki Białorusi ds. Wyborów i Prowadzenia Republikańskich Referendów. [dostęp 2019-09-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-09-17)]. (biał.).

[c-3] С. Шарецкий: Постановление Верховного Совета Республики Беларусь от 9 января 1996 г. №4-XIII. pravo.levonevsky.org, 1996-01-09. [dostęp 2018-06-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-09-13)]. (ros.).

[d-4] С. Шарецкий: Постановление Верховного Совета Республики Беларусь от 23 января 1996 г. №32-XIII. pravo.levonevsky.org, 1996-01-23. [dostęp 2019-09-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-31)]. (ros.).

[b-5] А. Лукашенко: Закон Республики Беларусь от 27 ноября 1996 г. № 819-XIII. Izba Reprezentantów Zgromadzenia Narodowego Republiki Białorusi, 1996-11-27. [dostęp 2019-06-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-09-15)]. (ros.).

[f-6] М. Грыб: Канстытуцыя 1994 года. Narodowy Internetowy Portal Prawy Republiki Białorusi, 1994-03-15. [dostęp 2020-04-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-04-28)]. (biał.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]