Jászberény

Jászberény
Herb	Flaga
Państwo	Węgry
Komitat	Jász-Nagykun-Szolnok
Powiat	Jászberény
Burmistrz	Gedei József
Powierzchnia	221,35 km²
Populacja (I 2011); • liczba ludności; • gęstość	; 26 965; 121,82 os./km²
Nr kierunkowy	57
Kod pocztowy	5100
	Położenie na mapie Węgier Jászberény
	47°30′N 19°55′E/47,500000 19,916667
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Informacje w Wikipodróżach
	Strona internetowa

Jászberény – miasto w północnych Węgrzech, około 100 km na wschód od Budapesztu, w komitacie Jász-Nagykun-Szolnok. Leży nad środkowym biegiem rzeki Zagyva, w północnej części Międzyrzecza Dunaju i Cisy (węg. Duna Tisza köze). Ludność: 26 965 mieszkańców (I 2011 r.), powierzchnia: 221,35 km².

Historia[edytuj | edytuj kod]

Jászberény leży w historycznej krainie Jaszság (Jazygia), od XIII wieku zamieszkanej przez irańskie plemię Jasów (węg. Jász). Jest jej ośrodkiem kulturalnym i administracyjnym. Po podbiciu tych ziem przez Habsburgów miasto wraz z całą okolicą, dotychczas samorządną, utraciło autonomię i zostało obciążone wysokimi podatkami. W 1745 doszło do słynnego w dziejach Węgier aktu wykupienia – mieszkańcy Jászberény za milion reńskich złotych uzyskali od cesarzowej Marii Teresy swobody samorządowe. Od tego czasu datuje się rozkwit miasta. Od początków swego istnienia Jászberény było ośrodkiem handlu produktami rolnymi. W połowie XX wieku powstało tu również kilka zakładów przemysłu ciężkiego, prosperujących do dzisiaj.

Zabytki[edytuj | edytuj kod]

Najbardziej znanym zabytkiem Jászberény jest kościół Panny Marii (Nagyboldogaszony), pochodzący sprzed 1332, początkowo gotycki, przebudowany w stylu barokowym. Poza tym w mieście znajduje się klasycystyczny ratusz, zaś w Muzeum Jazygii znajduje się jeden z węgierskich zabytków narodowych – róg Lehela. Jászberény bywa wskazywane jako miejsce pochówku wodza Hunów Attyli.