Józef Judycki

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Józef Judycki
Herb
Radwan odm.
Rodzina

Judyccy herbu Radwan odmienny

Data śmierci

1797

Ojciec

Michał Judycki

Żona

Alojza Radziwiłł

Odznaczenia
Order Świętego Stanisława (Rzeczpospolita Obojga Narodów)

Józef Judycki herbu Radwan odmieny (ur. 1719, zm. 1797) – wódz naczelny armii litewskiej w czasie wojny polsko-rosyjskiej 1792, członek Sztabu Generalnego Wojska Wielkiego Księstwa Litewskiego w 1792 roku[1], marszałek Trybunału Głównego Wielkiego Księstwa Litewskiego w 1777 roku, strażnik wielki litewski w latach 1776-1789, oboźny wielki litewski w 1774 roku, marszałek rzeczycki w 1771 roku, starosta rzeczycki w 1773 roku[2].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Nauki pobierał w Collegium Nobilium jezuitów w Wilnie, potem w pijarskim Collegium Nobilium w Warszawie. W 1767 już jako starosta bohiński i strzałkowski przystąpił do konfederacji radomskiej i został marszałkiem konfederackim powiatu lidzkiego. We wrześniu 1771 roku został marszałkiem powiatu mozyrskiego, został też pułkownikiem petyhorców. Od 1773 roku był starostą rzeczyckim W 1774 roku został oboźnym wielkim litewskim. Członek konfederacji Andrzeja Mokronowskiego w 1776 roku i poseł na sejm 1776 roku z powiatu rzeczyckiego[3].

W 1777 roku otrzymał Order Świętego Stanisława. Poseł na sejm 1778 roku z powiatu rzeczyckiego[4]. Poseł na sejm 1782 roku z powiatu rzeczyckiego[5].

W 1783 kupił rangę generała lejtnanta dowodzącego I dywizją armii litewskiej (z gażą 12000 zł, wypłacaną ze skarbu I Rzeczypospolitej). W listopadzie 1785, jego dywizja, pełniąca służbę ochrony pogranicza starła się z oddziałem wojska rosyjskiego. Był posłem na sejm 1786 roku z województwa mińskiego[6]. W 1789 wobec nacisku Sejmu Czteroletniego, na którym zarzucono mu kumulację urzędów, zrzekł się strażnikostwa. 2 maja 1792 został dowódcą regimentu IV buławy polnej litewskiej. Jesienią tego roku przeprowadził manewry wojsk litewskich pod Mińskiem.

Po wybuchu wojny z Rosją w 1792 r., urażony pominięciem go przy obsadzie stanowiska naczelnego wodza wojsk litewskich, został nim ks. Ludwik Wirtemberski, Judycki symulował chorobę i wyznaczył jako swojego zastępcę gen. Józefa Bielaka. 1 czerwca 1792 król Stanisław August Poniatowski odebrał naczelne dowództwo ks. Wirtemberskiemu, i powierzył je Judyckiemu. Wątpiąc w jego kunszt wojskowy dodano mu licznych doradców (m.in. Stanisław Kostka Potocki, Tomasz Wawrzecki). 11 czerwca stoczył przegraną bitwę pod Mirem z Rosjanami. Był oskarżany o tchórzostwo, ponieważ opuścił swoje wojsko i uciekł do Grodna. 23 czerwca odebrano mu dowództwo i przekazano gen. Michałowi Zabielle. Sejm grodzieński w 1793 wezwał go do przedstawienia rachunków i rozliczenia się z sum pobranych na wojsko. Po II rozbiorze wstąpił ochotniczo do armii rosyjskiej. W 1797 był jednym z 7 delegatów guberni mińskiej na koronację Pawła I.

Jakkolwiek odznaczał się osobistą odwagą, to pozbawiony szerszej wiedzy wojskowej w oczach współczesnych był postrzegany jako wódz nieudolny: mężny, ale wcale nie umiejętny.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Ciąg dalszy Kalendarzyka narodowego i obcego na rok ... 1792, czyli II część, z konstytycyami od roku 1788 dnia 6 października do roku 1791 dnia 23 grudnia przez daty oznaczonemi, [1792], s. 546.
  2. ↑ Urzędnicy centralni i dygnitarze Wielkiego Księstwa Litewskiego XIV-XVIII wieku. Spisy. Opracowali Henryk Lulewicz i Andrzej Rachuba. Kórnik 1994, s. 213.
  3. ↑ Volumina Legum, t. VIII, Petersburg 1860, s. 529.
  4. ↑ Witold Filipczak, Sejm 1778 roku, Warszawa 2000, s. 348.
  5. ↑ Dyaryusz Seymu Wolnego Ordynaryinego Warszawskiego Szescio-Niedzielnego Roku [...] MDCCLXXXII, Warszawa [1782], [b.n.s].
  6. ↑ Adam Danilczyk, W kręgu afery Dogrumowej. Sejm 1786 roku. Warszawa 2010, s. 192.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Józef_Judycki&oldid=71240894”