Józef Cząstka

Józef Stanisław Cząstka

„Kotwicz”

kapitan piechoty
Data i miejsce urodzenia	1 lutego 1905 Krościenko Niżne
Data i miejsce śmierci	16 marca 1988 Ruda Śląska
Przebieg służby
Lata służby	1920 i 1939–1945
Siły zbrojne	Wojsko Polskie Armia Krajowa
Jednostki	3 Pułk Strzelców Podhalańskich Inspektorat ZWZ/AK Jasło 6 Pułk Strzelców Podhalańskich
Stanowiska	komendant obwodu dowódca batalionu
Główne wojny i bitwy	wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa kampania wrześniowa akcja „Burza”
Odznaczenia

Józef Stanisław Cząstka ps. „Kotwicz” (ur. 1 lutego 1905 w Krościenku Niżnym, zm. 16 marca 1988 w Rudzie Śląskiej) – kapitan piechoty Wojska Polskiego.

Życiorys

W 1920, w wieku piętnastu lat, wziął udział w wojnie z bolszewikami. Ukończył Seminarium Nauczycielskie Męskie w Krośnie oraz Instytut Nauczycielski w Katowicach. Od 1925 związany był zawodowo ze szkolnictwem Górnego Śląska.

Mianowany podporucznikiem ze starszeństwem z 1 września 1929 w korpusie oficerów rezerwy piechoty. W 1934 pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień w Pszczynie i posiadał przydział mobilizacyjny do 3 pułku Strzelców Podhalańskich w Bielsku. Na stopień porucznika został mianowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1936 i 78. lokatą w korpusie oficerów rezerwy piechoty.

W kampanii wrześniowej 1939 walczył jako dowódca plutonu. Po ucieczce z niewoli niemieckiej przedostał się do Krosna. W czasie okupacji był oficerem Związku Walki Zbrojnej, a następnie Armii Krajowej. Był organizatorem i pierwszym komendantem Obwodu Krosno. Przyczynił się do zorganizowania drukarni i kolportażu pierwszej konspiracyjnej gazety „Reduta”. W 1941 pełnił funkcję oficera łącznikowego Komendy Inspektoratu ZWZ Jasło. We współpracy z Tajną Organizacją Nauczycielską prowadził dziewięcioosobowy zespół nauczający starsze klasy szkoły powszechnej oraz szkoły zawodowej. W 1944, w czasie akcji „Burza” dowodził krośnieńsko-brzozowskim batalionem 6 pułku Strzelców Podhalańskich AK.

Po wojnie uczył w szkołach Górnego Śląska. W 1970 przeszedł na emeryturę. Zmarł 16 marca 1988 w Rudzie Śląskiej-Bielszowicach. 30 maja 2007 odsłonięto tablicę pamiątkową pamięci kpt. Józefa Cząstki na jego rodzinnym domu przy ul. Powstańców Warszawskich w Krośnie. W 2008 jego prochy zostały przeniesione na Cmentarz Komunalny w Krośnie.

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
• Krzyż Walecznych
• Krzyż Zasługi z Mieczami
• Złoty Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
• Medal „Za udział w wojnie obronnej 1939”;
• Krzyż Armii Krajowej
• Krzyż Partyzancki
• Medal Komisji Edukacji Narodowej

Bibliografia

• Irena Chodorowska-Dzikiewicz ps. Sparta i Lech Dzikiewicz Dramat ppłk W Rutkowskiego Haszysza i jego łączniczki, Warszawa - Krosno 1997.
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935-1939. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, 2004. ISBN 978-83-7188-691-1.
• Zbiory dokumentacji działalności podkarpackiego Inspektoratu AK, Archiwum Muzeum w Dukli.
• Czesław Nowak. Odsłonięcie pamiątkowej tablicy. „Biuletyn Informacyjno–Historyczny”. Nr 1, s. 40-42, 2007. Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej Zarząd Okręgu Krosno. ISSN 1429-0324.