Przejdź do zawartości

Józef Pszenny

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jozef Pszenny
Chwacki
Ilustracja
Kapitan Kapitan
Data i miejsce urodzenia

17 marca 1910
Pruszyn

Data i miejsce śmierci

3 lutego 1993
Chicago, USA

Przebieg służby
Lata służby

1939–1944

Siły zbrojne

Wojsko Polskie
Armia Krajowa

Jednostki

7 Batalion Saperów

Stanowiska

dowódca kompanii

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa
kampania wrześniowa

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (od 1941)

Józef Pszenny, ps. „Chwacki” (ur. 17 marca 1910 w Pruszynie, zm. 3 lutego 1993 w Chicago) – kapitan saperów Wojska Polskiego, szef Referatu Saperów „XII-s” Okręgu Warszawa AK.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Na stopień porucznika został mianowany ze starszeństwem z 19 marca 1939 i 33. lokatą w korpusie oficerów saperów, grupa liniowa[1]. W tym czasie pełnił służbę w Ośrodku Sapersko-Pionierskim 7 Dywizji Piechoty w Częstochowie na stanowisku dowódcy plutonu specjalnego[2].

W kampanii wrześniowej 1939, w randze porucznika, dowodził 2 kompanią saperów 7 batalionu saperów[3]. Podczas okupacji był twórcą batalionu saperów praskich[4], które powstały już w 1940 roku nosząc potoczną nazwę „Bataliony Chwackiego”[5]. Później był dowódcą oddziału dyspozycyjnego patrolu minerskiego wydzielonego w połowie 1942 roku z batalionu saperów praskich, a jednocześnie dowodził batalionem liniowym tego oddziału stanowiącym jego zaplecze kadrowo-techniczne. W końcu lipca 1943 roku „Chwacki” został odwołany do prac w dowództwie Referatu Saperów „XII-s” Okręgu Warszawa AK, a jego stanowisko objął cichociemny Ludwik Witkowski „Kosa”[6].

Po wojnie przebywał na emigracji w Stanach Zjednoczonych, gdzie udzielał się w organizacjach kombatanckich.

Akcje zbrojne

[edytuj | edytuj kod]

Józef Pszenny jako dowódca 3 patrolu minerskiego brał udział w następujących akcjach:[7]

  • akcji „Wieniec” przeprowadzonej w dniach 7–8 października 1942 roku[8] na linie kolejowe wokół Warszawy - jego patrol na linii Warszawa-Siedlce,
  • akcji „Getto” – próbie wysadzenia części murów otaczających getto warszawskie podczas powstania w getcie warszawskim w dniu 19 kwietnia 1943 roku,
  • dwóch akcjach mających na celu przejęcie uzbrojenia z niemieckich transportów kolejowych – w nocy z 11 na 12 września 1943 roku opanowano stację kolejową Skruda (obecnie Halinów) na trasie WarszawaSiedlce w celu przejęcia pociągu wiozącego uzbrojenie na front wschodni, a w nocy z 4 na 5 października 1943 roku stację Dębe Wielkie.

Ordery i odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 254.
  2. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 813.
  3. Zdzisław Józef. Cutter: Saperzy II Rzeczypospolitej. Warszawa [etc.]: Pat, 2005. ISBN 83-921881-3-6.
  4. Jerzy Śląski, „Polska walcząca”, PAX, Warszawa 1990, ISBN 83-211-1428-8, str. 271
  5. Tomasz Strzembosz, Oddziały szturmowe konspiracyjnej Warszawy 1939–1944, wyd. drugie rozszerzone i poprawione, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1983, s. 241–243, ISBN 83-01-04203-6, OCLC 10985487.
  6. Henryk Witkowski: Kedyw Okręgu Warszawskiego Armii Krajowej w latach 1943–1944. Warszawa: Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, 1985. ISBN 83-202-0217-5, str. 56
  7. Henryk Witkowski: Kedyw Okręgu Warszawskiego Armii Krajowej w latach 1943–1944. Warszawa: Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, 1985. ISBN 83-202-0217-5, str. 90-91
  8. Jerzy Śląski, „Polska walcząca”, PAX, Warszawa 1990, ISBN 83-211-1428-8, str. 240
  9. a b Powstańcze biogramy ↓.
  10. Łukomski G., Polak B., Suchcitz A., Kawalerowie Virtuti Militari 1792 - 1945, Koszalin 1997, s. 488.
  11. Komunikat o nadaniu Orderu Odrodzenia Polski. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 62, Nr 4 z 11 listopada 1986. 

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]