Jan Roy-Wojciechowski
| Data i miejsce urodzenia |
25 września 1933 |
|---|---|
| Odznaczenia | |
 
| |
Jan Roy-Wojciechowski (ur. 25 września 1933 w Ostrówkach) – Nowozelandczyk polskiego pochodzenia. Należał do grupy Dzieci z Pahiatua. Działacz polonijny. W latach 1999–2013 konsul honorowy RP w Auckland w Nowej Zelandii.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Ojciec Jana, Józef Wojciechowski, jako legionista otrzymał na pograniczu 20 ha ziemi. Razem z żoną Heleną z Mączyńskich i innymi osadnikami zamieszkał w osadzie Ostrówki w powiecie drohickim. We wrześniu 1939 roku, po zajęciu osady przez Sowietów, Józef Wojciechowski został aresztowany i zamordowany. 10 lutego 1940 roku matka z pięciorgiem dzieci została deportowana na Syberię w okolice Archangielska. Po zawarciu układu Sikorski-Majski dołączyli do tworzącej się armii gen. Władysława Andersa. W Uzbekistanie Helena Wojciechowska zmarła. Dzieci dotarły do Persji. 31 października 1944 roku Jan i jego trzy siostry razem z innymi polskimi dziećmi zostali przewiezieni do obozu dla polskich sierot i półsierot w Pahiatua w Nowej Zelandii[1]. W Iranie została starsza siostra, a brat walczył jako lotnik w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie. Po wojnie Jan pozostał w Nowej Zelandii. Ożenił się z Nowozelandką Valerie. Mieli sześcioro dzieci: Karen, Ellen, Stevena, Alexandera, Gregory’ego i Lawrence’a[2]. Uczył się w katolickiej szkole z internatem Saint Patrick Collage, Silverstream, w Upper Hutt, a następnie studiował rachunkowość na Uniwersytecie Wiktorii[3]. W latach 1968–1980 pełnił funkcję dyrektora Atlas Majestic Industries Ltd. w Auckland, a potem w latach 1981–1994 dyrektora wykonawczego. Był prezesem Mair Astley Holdings Ltd. w Auckland i w latach 1982–1994 głównym dyrektorem nowozelandzkiej firmy budowlanej Mainzeal Group Ltd[4]. W 1994 roku przeszedł na emeryturę[3]. 26 marca 1999 roku został mianowany ambasadorem honorowym w Auckland przez ambasadora RP na Australię, Nową Zelandię i Papuę Nowej Gwineę Agnieszkę Morawińską. Funkcję tę pełnił do 11 grudnia 2013 roku[5]. W 1999 roku był pomysłodawcą i fundatorem Polish Hertage Trust (Fundacji Polskiego Dziedzictwa) w Auckland. W ramach działalności fundacji 18 lipca 2004 roku w dzielnicy Auckland Howick zostało otwarte Muzeum Polskiego Dziedzictwa[6].
W 2004 roku wydawnictwo Penguin Books wydało książkę Roy-Wojciechowskiego, napisaną wspólnie z Allan Parker A strange outcome. Remarkable Survival Story of a Polish Child[4]. W 2006 roku książka została wydana w Lublinie po przetłumaczeniu na język polski, pod tytułem Polski Nowozelandczyk: nadzwyczajna historia życia dziecka z Polesia[7].
Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- 2017: New Zealand Order of Merit (Order Zasługi (Nowa Zelandia))[8]
- 2018: Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej[9]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Jan Roy-Wojciechowski, ur. 25/09/1933 [online] [dostęp 2021-10-03].
- ↑ Polski Nowozelandczyk – Jan Roy-Wojciechowski – CZESTOCHOWSKIE24.PL [online] [dostęp 2021-10-03] (pol.).
- ↑ a b LifeAfterPahiatua [online] [dostęp 2021-10-06].
- ↑ a b Wspomnienia polskiego Nowozelandczyka [online], przeglad.australink.pl, 2009 [dostęp 2021-10-03] [zarchiwizowane z adresu 2021-10-03].
- ↑ Joanna Siekiera, Kobiety, które przyczyniły się do umocnienia relacji Polski z Nową Zelandią [online], s. 594–5 [dostęp 2021-10-03].
- ↑ Dariusz Zdziech, Polskie Muzeum w Auckland [online] [dostęp 2021-10-03].
- ↑ Joanna Siekiera, Historia Dzieci z Pahiatua – z Kresów na Antypody, „Polonia Journal” (8), 2018, s. 205–221, ISSN 2083-3121 [dostęp 2021-10-03] (pol.).
- ↑ John Roy-Wojciechowski, of Auckland, MNZM, for services to the Polish community and philanthropy | The Governor-General of New Zealand [online], gg.govt.nz [dostęp 2021-10-03] (ang.).
- ↑ Odznaczenia państwowe dla przedstawicieli Polonii w Auckland [online], www.prezydent.pl [dostęp 2021-10-05].