Przejdź do zawartości

Jan Suchorzewski (poseł)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Portret Jana Suchorzewskiego
Jan Suchorzewski na obrazie Jana Matejki Konstytucja 3 Maja 1791 roku z 1891

Jan Suchorzewski herbu Zaremba (ur. w 1740 lub 1754 roku, zm. w 1804 lub 1809 roku) – wojski wschowski, poseł gnieźnieński na sejm 1786 i województwa kaliskiego na Sejm Czteroletni w 1788 roku[1], brygadier bracławskiej brygady kawalerii.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Początkowo był członkiem Stronnictwa Patriotycznego, zwłaszcza popierał rozbudowę wojska i deklarował, że przekaże na jego utrzymanie znaczącą sumę pieniężną. Wkrótce jednak zaczął torpedować projekty uchwalanych reform. W 1789 wydał drukiem broszurę Zasady praw miejskich. Skrytykował w sejmie komedię Niemcewicza Powrót posła wkrótce po jej premierze 15 stycznia 1791 za negatywne zdanie o wolnej elekcji i domagał się, by Niemcewicza sądzono jako kryminalistę[2]. Został za to wyśmiany przez innych posłów. Jego projekt ustawy nieoczekiwanie zgłoszony podczas dyskusji o miastach stał się podstawą ustawy Miasta nasze królewskie wolne w państwach Rzeczypospolitej z 18 kwietnia 1791. Próbował nie dopuścić do uchwalenia konstytucji 3 maja 1791, rzucając się pod nogi króla i grożąc, że zabije swojego sześcioletniego synka, nie chcąc, aby żył w niewoli, jaką daje konstytucja. Ponadto, naśladując gest Rejtana, próbował ograniczyć dostęp posłom do króla. Zbulwersowany tymi gestami biskup kamieniecki Adam Stanisław Krasiński miał powiedzieć: ogolić łeb wariatowi i odesłać do czubków. Podpisał manifest przeciwko uchwaleniu Konstytucji 3 Maja[3]. W 1791 wydał jeszcze Uwagi nad konstytucją polską 3 maja 1791.

Wyjechał do Sankt Petersburga, figurował na liście posłów i senatorów posła rosyjskiego Jakowa Bułhakowa w 1792 roku, która zawierała zestawienie osób, na które Rosjanie mogą liczyć przy rekonfederacji i obaleniu dzieła 3 maja[4]. W 1792 przystąpił do konfederacji targowickiej i został konsyliarzem konfederacji generalnej koronnej[5]. Brygadier w Brygadzie Kawalerii Narodowej Znaków Hussarskich Pod Imieniem Województwa Bracławskiego.

W czasie insurekcji kościuszkowskiej Sąd Najwyższy Kryminalny skazał go na karę śmierci przez powieszenie, wieczną infamię, konfiskatę majątków i utratę wszystkich urzędów. Wobec nieobecności skazanego, wyrok wykonano in effigie 29 września 1794.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Kalendarzyk narodowy y obcy na rok ... 1792. ..., Warszawa 1791, s. 318.
  2. Julian Ursyn Niemcewicz, "Pamiętniki czasów moich", Państwowy Instytut Wydawniczy, 1957, tom pierwszy, s. 324
  3. Leon Wegner, Dzieje dnia trzeciego i piątego maja 1791, Poznań 1865, s. 194.
  4. Łukasz Kądziela, Między zdradą a służbą Rzeczypospolitej. Fryderyk Moszyński w latach 1792-1793, Warszawa 1993, s. 46, Сборник Русского исторического общества, t. 47,Petersburg 1885, s. 272.
  5. Dariusz Rolnik, Szlachta koronna wobec konfederacji targowickiej (maj 1792 - styczeń 1793), Katowice 2000, s. 163.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Genealogia
  • Polski Słownik Biograficzny 32668: t. 45 s. 315 SUCHORZEWSKI Jan (ok. 1754–1804 lub 1809)
  • Franciszek Salezy Jezierski, Trzy utwory z czasów Sejmu Wielkiego, Collegium Columbinum, 2005, str. 93

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]