Jasieniec (rejon baranowicki)
| Państwo | |
|---|---|
| Obwód | |
| Rejon | |
| Sielsowiet | |
| Populacja (2009) • liczba ludności |
|
| Nr kierunkowy |
+375 163163 |
| Tablice rejestracyjne |
1 |
Położenie na mapie obwodu brzeskiego  | |
Położenie na mapie Białorusi  | |
 53°21′02,6″N 26°02′35,1″E/53,350722 26,043083
| |
Jasieniec (biał. Ясянец, ros. Ясенец) – wieś na Białorusi, w rejonie baranowickim obwodu brzeskiego, nad rzeką Serwecz, około 26 km na południe od Baranowicz.
Wieś szlachecka położona była w końcu XVIII wieku w powiecie nowogródzkim województwa nowogródzkiego[1].
Historia[edytuj | edytuj kod]
W 1729 roku urodził się tu Joachim Litawor Chreptowicz, kanclerz wielki litewski w 1793 roku. Był to majątek Poniatowskich, a w XIX i pierwszej połowie XX wieku był dziedzictwem Wereszczaków, pierwszym właścicielem tych dóbr z rodu Wereszczaków był Michał, brat Maryli Wereszczakówny, ukochanej Adama Mickiewicza[2]. Pod koniec XIX wieku majątek miał 540 mórg[3].
Przed rozbiorami Jasieniec leżał w województwie nowogródzkim Rzeczypospolitej. Po III rozbiorze Polski znalazł się na terenie ujezdu nowogródzkiego, należącego do guberni słonimskiej (1796), litewskiej (1797–1801), a później grodzieńskiej i mińskiej Imperium Rosyjskiego[3]. Po ustabilizowaniu się granicy polsko-radzieckiej w 1921 roku Jasieniec wrócił do Polski, znalazł się w gminie Horodyszcze, początkowo w powiecie nowogódzkim, a od 1926 roku w powiecie baranowickim województwa nowogródzkiego[4], od 1945 roku – w ZSRR, od 1991 roku – na terenie Republiki Białorusi[5].
W XIX wieku stał tu młyn oraz drewniana cerkiew pw. św. Mikołaja Cudotwórcy. Do cerkwi należało 66 dziesięcin ziemi[6].
Dawny dwór[edytuj | edytuj kod]
Dwór, w którym urodził się Joachim Chreptowicz, pochodził z XVIII wieku. Był to prostokątny w części środkowej, parterowy, murowany dom. Ciężki portyk o dwóch parach masywnych kolumn był zwieńczony trójkątnym szczytem z ćwierćkolistym otworem doświetlającym szczyt. Przy wszystkich narożach znajdowały się przybudówki (alkierze). Środkowa część dworu była przykryta gładkim gontowym czterospadowym dachem z dwoma kominami. Portyk i alkierze były przykryte dachem dwuspadowym. Po prawej stronie domu stała parterowa oficyna.
Dwór nie przetrwał I wojny światowej, resztki domu rozebrano po II wojnie światowej[2]. Dziś wśród resztek parku stoją ruiny zabudowań gospodarczych[5].
Majątek w Jasieńcu jest opisany w 2. tomie Dziejów rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej Romana Aftanazego[7].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Вялікі гістарычны атлас Беларусі Т.2, Mińsk 2013, s. 99.
- ↑ a b Ясянец, Jasieniec, Ясенец. W: Леанід Міхайлавіч Несцярчук: Замкі, палацы, паркі Берасцейшчыны. Mińsk: БЕЛТА, 2002, s. 79–80. ISBN 985-6302-37-4. (biał.).
- ↑ a b Jasieniec, 1., powiat nowogródzki, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 474.
- ↑ Jasieniec na stronie Radzima.net. [dostęp 2015-11-08].
- ↑ a b Ясенец na stronie Atlas Białorusi. [dostęp 2015-11-08]. (ros.).
- ↑ Jasieniec na stronie Radzima.org. [dostęp 2015-11-08].
- ↑ Jasieniec, [w:] Roman Aftanazy, Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej, wyd. drugie przejrzane i uzupełnione, t. 2: Województwa brzesko-litewskie, nowogrodzkie, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1993, s. 226, ISBN 83-04-03784-X, ISBN 83-04-03701-7 (całość).