Jaskinia Zamkowa (Januszkowa Góra)
50°18′27″N 19°36′58″E/50,307417 19,616194| Plan jaskini | |
_plan.jpg)
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Położenie | |
| Właściciel | |
| Długość |
24 m |
| Głębokość |
6 m |
| Deniwelacja |
10,4 |
| Wysokość otworów |
424 m n.p.m. |
| Ekspozycja otworów |
ku południu |
| Kod |
J.Olk.II-01.17 |
Położenie na mapie gminy Olkusz  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu olkuskiego  | |
| 50°18′27″N 19°36′58″E/50,307417 19,616194
| |
| Strona internetowa | |
Jaskinia Zamkowa – jaskinia na Januszkowej Górze na północno-zachodnim krańcu Płaskowyżu Ojcowskiego na Wyżynie Olkuskiej będącej częścią Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej[1]. Znajduje się we wsi Podlesie, w województwie małopolskim, w powiecie olkuskim, w gminie Olkusz[2].
Opis obiektu[edytuj | edytuj kod]
Jaskinia znajduje się w grupie niewysokich skałek poniżej szczytu Januszkowej Góry. Jej główny, znajdujący się na szczelinie pionowy otwór jest łatwo dostrzegalny. Ma wysokość 3,5 m i szerokość 0,7 m. Za nim jest prosty, szczelinowy korytarz. W odległości 4 m od wejścia przegrodzony jest zaklinowanymi głazami. Nad nimi po lewej stronie odbiega niemożliwa do przejścia szczelina. Łączy się ona ze szczelinowym korytarzykiem od drugiego otworu. Korytarzyk ma wysokość 4 m, szerokość do 0,5 m i przed otworem są w nim zaklinowane głazy tworzące próg o wysokości 3,5 m. Za nimi jest niewielkie rozszerzenie[3].
Jaskinia powstała w późnojurajskich wapieniach skalistych na dwóch pęknięciach skały, która zostały rozmyte i poszerzone przez wodę. Ślady jej przepływu są miejscami widoczne na ścianach. Niewątpliwie jaskinia jest częścią większego systemu jaskiniowego, który uległ już zniszczeniu. Na jej ścianach są nacieki grzybkowe, rozmyte polewy krystalicznych nacieków i polewy ze skondensowanego mleka wapiennego. Dno pokrywa gruz wapienny i większe kawałki skał. Jaskinia jest wilgotna, przewiewna i ma własny mikroklimat. We wrześniu 1990 roku temperatura wynosiła 8ºC. Przy głównym otworze rosną mchy i porosty. Ze zwierząt obserwowano wewnątrz jaskini pajęczaki i motyle[3].
Historia poznania[edytuj | edytuj kod]
Jaskinia znana była od dawna. Po raz pierwszy opisał ją m. Czepiel w 1976 r. Dokładniej skartował ją i opisał M. Szelerewicz w dokumentacji dla Zarządu Zespołu Jurajskich Parków Krajobrazowych woj. katowickiego. On też opracował jej plan[3].
Z jaskini pobrano próbki nacieków. Metodą datowania radiowęglowego wiek tych nacieków określono na około 37800 lat[4].
-
Otwór -
Korytarz -
Widok z korytarza
_DK69.jpg)
_DK69_(2).jpg)
_DK69_(3).jpg)
Na Januszkowej Górze jest jeszcze wiele innych jaskiń: Januszkowa Szczelina, Jaskinia Podwójna, Jaskinia Potrójna, Schronisko na Januszkowej Górze, Schronisko pod szczytem Januszkowej Góry, Schronisko z Piętrami, Schronisko ze Szpatem, Szpaciarnia w Januszkowej Górze[5].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Jerzy Kondracki. Geografia regionalna Polski. Warszawa: PWN, 1998, ISBN 83-01-12479-2.
- ↑ Geoportal. Mapa topograficzna i lotnicza [online] [dostęp 2021-05-19].
- ↑ a b c Andrzej Górny, Jaskinia Zamkowa, [w:] Jaskinie Polski [online], Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy [dostęp 2021-05-19].
- ↑ Pazdur A., Goslar T., Pawlyta M., Hercman H., Gradziński M. Variations of isotopic composition of carbon in the karst environment from southern Poland, present and past. Radiocarbon, 1999, vol. 41, Nr 1:81-97.
- ↑ Jaskinie Polski [online], Państwowy Instytut Geologiczny [dostęp 2021-05-19].