Jaskinia w Ostryszni

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jaskinia w Ostryszni
Plan jaskini
Plan jaskini
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Położenie

Organy, Wąwóz Ostryszni

Właściciel

Lasy Państwowe

Długość

18,2 m

Deniwelacja

13

Wysokość otworów

367 m n.p.m.

Ekspozycja otworów

ku zachodowi

Kod

J.Olk.I-01.06

Położenie na mapie gminy Trzyciąż
Mapa konturowa gminy Trzyciąż, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Jaskinia w Ostryszni”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Jaskinia w Ostryszni”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Jaskinia w Ostryszni”
Położenie na mapie powiatu olkuskiego
Mapa konturowa powiatu olkuskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Jaskinia w Ostryszni”
Ziemia50°18′42″N 19°51′16″E/50,311667 19,854556
Strona internetowa

Jaskinia w Ostrysznijaskinia w Wąwozie Ostryszni na Wyżynie Olkuskiej będącej częścią Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej[1]. Znajduje się pomiędzy wsiami Imbramowice i Glanów w województwie małopolskim, w powiecie olkuskim, w gminie Trzyciąż[2].

Opis obiektu[edytuj | edytuj kod]

Znajduje się w skale Cieplarnia w lewych zboczach Wąwozu Ostryszni. U jej zachodniej podstawy jaskinia ma niski, owalny otwór. Przejście przez niego wymaga czołgania się. Za otworem znajduje się półkolisty korytarz i niski próg, a za nim w górę skały ciągnie się główna komora o wysokości 4 m i szerokości około 3 m. Po jej lewej stronie jest skalna. pochyła półka z dwoma ślepo zakończonymi szczelinami. Początkowo stromo pnące się w górę dno jaskini w końcowym odcinku przechodzi w pionowy komin, który na szczycie skały wychodzi lejkowato się rozszerzającym otworem[1].

Jaskinia powstała w skalistych wapieniach jury późnej. Na jej ścianach dobrze widoczne są ślady po przepływającej wodzie: jamki wirowe, kotły wirowe i ślepe kominki. Jaskinia w przeszłości była syfonowym odcinkiem kanału krasowego. W potoku poniżej skały następuje zanik wody (ponor), co wskazuje, że podziemny przepływ wody w tej okolicy nadal ma miejsce[1].

Dno jaskini w korytarzyku wejściowym próchniczno-gliniaste, w komorze głównej składa się z kamieni, próchnicy i gliny. Przez górny otwór komina do jaskini nawiewane są liście, wskutek czego jego dno jest próchniczno-liściaste. Na ścianach jaskini znajdują się wysuszone grzybki naciekowe, zniszczone stalaktyty, resztki polew mleka wapiennego, a miejscami także skamieliny gąbek[1].

Jaskinia jest przewiewna, sucha i ciemna, rozproszone światło słoneczne dostaje się tylko w okolice jej otworów. Brak w niej roślin, obserwowano natomiast bogatą faunę bezkręgowców: krocionogi, kilka gatunków ciem, muchówki. Nie hibernują w niej natomiast nietoperze. Przyczyną tego jest silny przeciąg spowodowany dwoma otworami. Zamknięcie górnego otworu stworzyłoby dla nich przyjazne miejsce do zimowania, zabezpieczyłoby przed przypadkowym wpadnięciem do jaskini, a także zmniejszyłoby zagrożenie spowodowane obsuwaniem się luźnych skał wewnątrz komina[1].

Historia poznania i dokumentacji[edytuj | edytuj kod]

Jaskinia jest łatwo dostępna, zapewne więc była znana od dawna. W literaturze nie była jednak wzmiankowana. Po raz pierwszy pomierzył ją i opisał Adam Polonius we wrześniu 2014 roku. On też sporządził jej plan[1].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e f Adam Polonius, Jaskinia w Ostryszni, [w:] Jaskinie Polski [online], Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy [dostęp 2019-08-08].
  2. Geoportal. Mapa topograficzna i lotnicza [online] [dostęp 2019-08-06].