Jeżówka (roślina)
| ||
 Jeżówka purpurowa (Echinacea purpurea) | ||
| Systematyka[1][2] | ||
| Domena | eukarionty | |
| Królestwo | rośliny | |
| Podkrólestwo | rośliny zielone | |
| Nadgromada | rośliny telomowe | |
| Gromada | rośliny naczyniowe | |
| Podgromada | rośliny nasienne | |
| Nadklasa | okrytonasienne | |
| Klasa | Magnoliopsida | |
| Nadrząd | astropodobne | |
| Rząd | astrowce | |
| Rodzina | astrowate | |
| Podrodzina | Asteroideae | |
| Rodzaj | jeżówka | |
| Nazwa systematyczna | ||
| Echinacea Moench Meth. 591. 4. 1794 | ||
Jeżówka (Echinacea Moench) – rodzaj roślin należący do rodziny astrowatych. Należy do niego 9 gatunków pochodzących z Ameryki Północnej[3]. Gatunkiem typowym jest Echinacea purpurea (L.) Moench[4].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Rośliny tworzące kępy z wzniesionych pędów i posiadające grube, jadalne korzenie[3]. Liście pojedyncze, ulistnienie naprzemianległe. Kwiaty zebrane w przeważnie purpurowe lub fiołkoworóżowe koszyczki.
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
Brauneria Necker ex T. C. Porter et N. L. Britton, Helichroa Rafin
- Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system system APG III z 2009)
Angiosperm Phylogeny Website adoptuje podział na podrodziny astrowatych (Asteraceae) opracowany przez Panero i Funk w 2002[5], z późniejszymi uzupełnieniami[6]. Zgodnie z tym ujęciem rodzaj Echinacea należy do plemienia Heliantheae Cass., podrodziny Asteroideae (Juss.) Chev. W systemie APG III astrowate są jedną z kilkunastu rodzin rzędu astrowców (Asterales), wchodzącego w skład kladu astrowych w obrębie dwuliściennych właściwych[2].
- Pozycja w systemie Reveala (1993-1999)
Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida Batsch, podklasa astrowe (Asteridae Takht.), nadrząd astropodobne (Asteranae Takht.), rząd astrowce (Asterales Lindl), rodzina astrowate (Asteraceae Dumort.), rodzaj jeżówka (Echinacea Moench)[7].
- jeżówka blada (Echinacea pallida Britt.)
- jeżówka purpurowa (Echinacea purpurea Moench.)
- jeżówka wąskolistna (Echinacea angustifolia DC.)
Uprawa[edytuj | edytuj kod]
Gatunki uprawiane jako rośliny ozdobne są odporne na mróz[3]. Nadają się na rabaty i na kwiat cięty. Wymagają stanowiska w pełnym słońcu i żyznej gleby. Wskazane jest ściółkowanie. Po przekwitnięciu kwiatostany obcina się. Rozmnażane są przez podział albo przez sadzonki. Źle znoszą przesadzanie.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-15] (ang.).
- ↑ a b c Geoffrey Burnie i inni, Botanica : ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134.
- ↑ a b Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-01-30].
- ↑ Panero J.L., Funk V.A.. Toward a phylogenetic subfamilial classification for the Compositae (Asteraceae). „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 115 (4), s. 909–922, 2002. Biological Society of Washington.
- ↑ B. Baldwin, J.M. Bonifacino, T. Eriksson, V. A. Funk, C.A. Mannheimer, B. Nordenstam, N. Roque, I. Ventosa: Compositeae classification (ang.). Smithsonian National Museum of Natural History. [dostęp 2010-05-24].
- ↑ Crescent Bloom: Systematyka rodzaju Echinacea (ang.). The Compleat Botanica. [dostęp 2009-01-30].
- ↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
- ↑ Ludmiła (red.) Karpowiczowa: Słownik nazw roślin obcego pochodzenia łacińsko-polski i polsko-łaciński. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 1973.
