Jon wodorotlenkowy
|
|||||||||||||
|
|||||||||||||
|
|||||||||||||
| Ogólne informacje | |||||||||||||
| Wzór sumaryczny | OH− | ||||||||||||
| Masa molowa | 17,08 g/mol | ||||||||||||
| Identyfikacja | |||||||||||||
| Numer CAS | 14280-30-9 | ||||||||||||
| PubChem | 961[2] | ||||||||||||
Jon wodorotlenkowy[1][3][4] (wodorotlenowy[5][6][7]), OH− – jednowartościowy anion (jon jednoujemny) zbudowany z dwóch atomów, tlenu i wodoru. Jon wodorotlenkowy wraz z jonem hydroniowym (oksoniowym) stanowi produkt autodysocjacji wody:
- 2H2O ⇄ H3O+ + OH−
Związki nieorganiczne oraz niektóre związki organiczne (np. czwartorzędowe wodorotlenki amoniowe) zawierające grupę hydroksylową nazywane są wodorotlenkami. Stopień dysocjacji jonów wodorotlenkowych w wodnych roztworach wodorotlenków decyduje o zasadowości danego związku; związki, które łatwo oddysocjowują jony hydroksylowe noszą nazwę zasad, a ich roztwory wodne to ługi. Do często spotykanych wodorotlenków należą:
- wodorotlenek sodu, NaOH
- wodorotlenek potasu, KOH
- wodorotlenek wapnia, Ca(OH)2
Jon wodorotlenkowy może też pełnić rolę ligandu w wielu związkach kompleksowych, np. [Al(OH)4]−, [Al(OH)6]−, [Au(OH)4]− oraz [Zn(OH)4]−. W takich związkach anion wodorotlenkowy jest donorem wolnej pary elektronowej (zasadą Lewisa) i nosi nazwę hydrokso[8] (np. tetrahydroksoglinian potasu).
Grupa hydroksylowa (−OH) występująca w m.in. alkoholach i kwasach jest związana kowalencyjnie i nie ulega dysocjacji z wytworzeniem jonu wodorotlenkowego (w związkach tych oddysocjowywać może jedynie jon wodorowy (H+).
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Nomenklatura chemii nieorganicznej. Zalecenia 1990. Polskie Towarzystwo Chemiczne, Komisja Nomenklatury Chemii Nieorganicznej. Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1998, s. 73, 140, seria: Wiadomości Chemiczne. Biblioteka. ISBN 83-229-1873-9.
- ↑ Jon wodorotlenkowy (CID: 961) (ang.) w bazie PubChem, United States National Library of Medicine.
- ↑ Adam Bielański: Podstawy chemii nieorganicznej. Wyd. 5. Warszawa: PWN, 2002, s. 341–342. ISBN 83-01-13654-5.
- ↑ J.D. Lee: Zwięzła chemia nieorganiczna. Wyd. 1. Warszawa: PWN, 1997, s. 114. ISBN 83-01-12352-4.
- ↑ Nomenklatura chemii nieorganicznej. Zalecenia 1990. Polskie Towarzystwo Chemiczne, Komisja Nomenklatury Chemii Nieorganicznej. Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1998, s. 153, seria: Wiadomości Chemiczne. Biblioteka. ISBN 83-229-1873-9.
- ↑ jony. W: Mały słownik chemiczny. Jerzy Chodkowski (red.). Wyd. V. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1976, s. 240.
- ↑ wodorotlenki [w:] Encyklopedia techniki. Chemia, Władysław Gajewski (red.), wyd. 1, Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 1965, s. 788, OCLC 33835352.
- ↑ Adam Bielański: Podstawy chemii nieorganicznej. Wyd. 5. Warszawa: PWN, 2002, s. 458. ISBN 83-01-13654-5.
