Kalendarium Starej Słupi

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Kalendarium Starej Słupi wsi kluczowej w dobrach klasztoru świętokrzyskiego od roku 1326 do czasu kasaty klasztoru w roku 1819.

Stara Słupia – wieś położona 2 km na NE od Nowej Słupi na prawym brzegu rzeki Słupinki; 4,5 km na NE od klasztoru

Nazwy lokalne miejscowości w dokumentach źródłowych: 1326-8 „Slupp”, 1336-58 „Slup”, 1351 „Nowa S”., 1373-4 „Slup”, 1437, 1442, 1452 „in Antiqua Slup”, 1464 „Stara Slup”, 1465, 1466 „antiqua Slupp”, 1470-80 „Slup Antiqua, Antiqua Slup, Slup utraque Nova et Vetus”, 1491 „utraque Slup”, „villa antiqua Slup”, „Sthara Slup”, 1504 Sthara Slupp, 1506 Slupij antiqua, 1510 slup antiqua, 1512 Stara Slup, 1519 antiqua Słup, 1529 Antiqua Slupya, „Slup Antiqua, utraque Slup, Stara Slup”, 1530 „Antiqua Slup”, „Stara Slup”, 1553 [1592, 1649] „vilula qua Slup” (1633, 1669n. Słup, 1699n. „Słup antiqua appelatur”), 1564-5 „Slup Stara”, 1578 „Stara Slup”, „Slup antiqua”, 1610 „antiqua Slupia”, 1780 w „Starey Słupi” 1787 „Słupi Stara”, 1827 „Słupi stara”[1][2] dodatkowo – publikacja Kwartalnika Historii Kultury Materialnej[3].

Podległość administracyjna świecka i kościelna[edytuj | edytuj kod]

1325-74, 1510, 1517, 1529, 1530-8, 1569, 1577-8 parafia własna[7][8][9].
1439 – Nowa Słupia, 1564-5, 1629 parafia Nowa Słupia[10][11].

Opis granic[edytuj | edytuj kod]

  • 1351 – graniczy z Nową Słupi 1452 graniczy z Nową Słupią, wspomniany jest most w Starej Słupi[12].
  • 1464 – opat i konwent świętokrzyski oraz dziedzice Grzegorzewic zawierają układ w sprawie granic między wsią klasztorną Stara Słupi i Grzegorzewicami, zgadzają się na wspólne pastwisko, nie egzekwować leśnego czyli obornego, a gdy któraś ze stron naruszy ustalenia i zagarnie bydło lub trzodę chlewną wchodzące w szkodę, wówczas 2 poddanych z każdej strony rozsądzi spór z mocą obowiązującą pod karą 3 grzywny.
Zgodzono się na wspólne użytkowanie łączki Smug, to znaczy prawa wypasu i przeganiania przez nią trzody chlewnej i bydła do wodopoju (Teki Naruszewicza XIX 225).
  • 1465 – Piotr Dunin z Prawkowic podkomorzy sandomierski rozgranicza Starą Słupię należącą do klasztoru i Grzegorzewice, wieś Katarzyny, córki Zakliki, żony Mikołaja Chrząstkowskiego chorążego krakowskiego.
Granica biegnie od narożnicy między wsiami Włochy, Pokrzywianka, Grzegorzewice i Starej Słupi, ulokowanej pod gajem Swarowiec, wzdłuż tego gaju do drogi ze Starej Słupi do Skał, za nią zaroślami zwanymi „Crukawa” do drogi ze Starej Słupi do Grzegorzewic, nią do bagna zwane „lawkÿ” dzielącego obie wsie, znaki wiodą po jego obu stronach do narożnicy między Starej Słupi Grzegorzewicami i dziedzictwem „Welschnow” (obecnie Wałsnów)[13].
W okolicy dużo lasu, zdatnego głównie na opał, na budynki bierze się głównie drewno jodłowe, sośniny mało i tylko drobna, na Chełmie las modrzewiowy (Inwentaryzacja klucza starosłupskiego 9-11).

Kalendarium – własność, powinności i obciążenia ekonomiczne[edytuj | edytuj kod]

Własność klasztoru świętokrzyskiego.

Wiek XIV i XV[edytuj | edytuj kod]

  • 1351 – Kazimierz Wielki przenosi na prawo średzkie imiennie wyliczone posiadłości klasztoru świętokrzyskiego, w tym miasto Słup Nowa Słupia z przyległą doń wioseczką Słup (Stara Słupia)[15].
  • 1437 – ponieważ opat świętokrzyski poparł Stefana wójta Nowej i Starej Słupi przeciw roszczeniom szlachetnego Jana Murcza z Wieloborowic, który pozwał go o prawo bliższości po swojej śp. ciotce Elżbiecie, sąd ziemi sandomierskiej nakłada na Jana wieczyste milczenie w sprawie spornego wójtostwa[16].
  • 1452 – Mikołaj Grin, Marcin Papyesz, Mikołaj Trsczenski, Mikołaj Karoni rajcy, Bogusz podwójci oraz 7 ławników: Stanisław Rychlica, Stanisław Białek, Mikołaj Krawiec alias Ambrosz, Maciej Lanczyczka, Mikołaj Brzeczka, Stanisław alias Stanik i Stefan zwany Zdun (Szdan) oświadczają, że przed ich sądem gajonym w Nowej Słupi Stanisław alias Stanikowicz, kmieć ze Starej Słupi zrezygnował na rzecz swego brata Jana z dziedzictwa matczynego w Starej Słupi położonego nad rzeką, idąc przez most w Starej Słupi, między dziedzictwami Jakuba Wchul i Janika, o które Jan pleban Obu Słupi pozwał niegdyś Katarzynę, wdowę po Staniku, a sąd w obecności Macieja opata świętokrzyskiego odrzucił jego roszczenia[12]
  • 1466 – Maciej Papyesz podwójci z radnymi Bogusławem Mikołajem Rudzkim, Stanisławem Stano, Wojciechem Kowalem oraz ławnikami: Wawrzyńcem Wrzoskiem, Stanisławem Gałką, Janem Piskorzem, Janem Janowskim, Mikołajem Czarnym, Szymonem Krawcem i Grzegorzem Ciemnym poświadczają, że Jan Krawiec sprzedał za 4 grzywny Janowi Światowiczowi ze Starej Słupi swój dom położony między domami Mikołaja Borowego i Piotra Szewca[17] – w roku 1467 ul. Opatowska[18].
  • 1470-80 – należy do klasztoru świętokrzyskiego. Długosz pisze o dużym folwarku klasztornym na 16,5 łanach kmiecych, 6 zagrodników z rolą, 2 karczmy klasztorne z rolą, 3 młyny, staw rybny. Kmiecie płacą po 1 wiardunku czynszu i 4 gr poradlnego, dają po 30 jaj, 2 koguty, pracują po 1 dniu w tygodniu własnym wozem lub pługiem, odrabiają obie powaby, wysiewając własną 1 miarę żyta i 2 miary owsa. Karczmy płacą odpowiednio 1 kopę oraz 1 wiardunku czynszu. Młyn, który ma 1 łana roli, płaci 2 kopy gr czynszu, drugi, przy stawie, 4 grzywny, a trzeci, również przy stawie, płaci 2 grzywny czynszu i trze tarcicę, wszystkie trzy oddają opactwu zysk ze słodu (Długosz L.B. III 231; II 489-90);

Wiek XVI[edytuj | edytuj kod]

  • 1504, 1506, 1510 – pobór z 9 łanów, od 2 zagrodników i z ⅛ karczmy dorocznej[19].
  • 1510 – pobór z młynów: Starosłupskiego o 2 kołach, Średniego o 3 kołach, Wielkiego o 2 kołach i stępach, dworskiego o 2 kołach walnych, z młyna Sosnowskiego o 2 kołach [20]
  • 1529 – klasztor daje pobór z 14 łanów, 2 karczem i młyna dziedzicznego o 2 kołach (Rejestr Poborowy);
  • 1529 – należy do stołu opata, płaci 8 grzywien 8 groszy czynszu[21].
  • 1530-1 – pobór z 6,5 łana, młyna dziedzicznego „Kiernoszek” o 1 kole, młyna wietrznego (wiatrak) dorocznego o 2 kołach, dzierżawionego przez Lipa, i 2 karczem[22].
  • 1532 – pobór z 6,5 łana, 2 karczem i młyna dorocznego[23]
  • 1532 – pobór z młyna dziedzicznego „Kiernoszek” o 2 kołach i młyna dorocznego wietrznego o 2 kołach[24].
  • 1538 – pobór z 6,5 łana, od 4 komorników, z 3 młynów i 2 karczem [25].
  • 1538 – klasztor świętokrzyski uzyskuje 2 grzywny od młyna zwanego „Kiernoszek” lub „Wielki” pod Starą Słupią[26].
  • 1553 – jak Nowa Słupia.
  • 1564-5 – należy do klasztoru [10].
  • 1569, 1571 – opat świętokrzyski daje pobór z 9 łanów, od 1 zagrodnik z rolą, 1 komornik i z młyna dziedzicznego o 2 kołach [27].
  • 1577 – klasztor świętokrzyski daje pobór od 24 kmieci na 9 łanach, 1 zagrodnik z ogrodem, 2 komorników, z 1 karczmy i 2 młynów dziedzicznych o 2 kołach[28].
  • 1578 – opat świętokrzyski daje pobór od 24 kmieci na 9 łanach, 2 zagrodników z rolą, 3 zagrodników z ogrodem, 1 komornik z bydłem, 5 komorników bez bydła i 3 rzemieślników, z karczmy z 1 kwartą roli, młyna dziedzicznego o 1 kole i stęp[29][30].

Wiek XVII[edytuj | edytuj kod]

  • 1610 – znani są młynarze Kuligowski i Zdzikowski .
  • 1629 – opat świętokrzyski daje pobór od 24 kmieci na 9 łanach, 2 zagrodników z rolą, 1 komornik z bydłem, 5 komorników bez bydła, 3 rzemieślników, z 1 kwarty roli karczmy, młyna dziedzicznego o 1 kole i stęp[31].
  • 1658 – opat przyłącza do należącej do stołu konwentu wsi Pokrzywianka pole Swarowiec, należące dotąd do folwarku opata w Starej Słupi [14].
  • 1662 – pogłówne od 17 czeladzi folwarcznej i 169 mieszkańców wsi[32].
  • 1673 – opat świętokrzyski daje pogłówne od zarządcy z żoną oraz 139 czeladzi folwarcznej i mieszkańców wsi[33].
  • 1674 – opat świętokrzyski daje pogłówne od 15 czeladzi folwarcznej i 134 mieszkańców wsi[34].
  • 1682 – opat Mikołaj Goski w dworze we wsi opackiej Stara Słupia potwierdza postanowienie poprzednika z 1658 r.[14].
  • 1686 – biskup krakowski potwierdza powyższe postanowienie, jest dwór opata w Starej Słupi[14].
  • 1689 – w rezydencji opackiej w Starej Słupi zmarli Andrzej Szeligowski, koadiutor opata i prepozyt wąwolnicki, oraz opat Michał Komornicki[35].

Wiek XVII i XVIII[edytuj | edytuj kod]

  • 1690-1706 – opat Aleksander Benedykt Wyhowski zbudował rezydencje opackie na Świętym Krzyżu i u jego podnóża (w Starej Słupi) [36].
  • ok. 1780 – opat Józef Niegolewski buduje w Starej Słupi dwór z kaplicą, w którym odtąd stale rezyduje [37][38].
  • 1780 – Stara Słupia stanowi centrum zarządu klucza starosłupskiego dóbr stołu opata klaustralnego, złożonego ze Starej Słupi, Nowej Słupi i Paprocic.
W Starej Słupi wokół 2 dziedzińców znajdują się: drewniany dwór opacki z 2 pokojami i mieszkaniem dla kapelana, 2 piwnice murowane, 2 stajnie z wozowniami, ogród włoski z 8 kwaterami, oranżeria, budynek ogrodniczy, folwark drewniany, 4 stodoły, spichlerz, plewnia, browar i gorzelnia, studnia, suszarnia, wołownia i staw rybny.
We wsi karczma ze stajnią, kuźnia, staw pod Górą Chełmową z nowym młynem z rolą i łąką, z którego młynarz płaci 150 zł. Do folwarku należy 5 niw, 9 łąk, 1 ogród, 1 pastewnik, 10 dymów dworskich, 10 plebańskich, 5 wójtowskich i 35 wiejskich. 7 kmieci (Marcin Mazur, Jan Majcher, Wojciech Mazur, Bartłomiej Giemze, Emeryk Majcher, Grzegorz Kosmala i Łukasz Czaja), z których 2 ostatnich ma po 3/4 łana, bo reszta roli nieużytkowana, 6 półrolnych (Adam Szczygieł, Mateusz Dziułka, Franciszek Bekiel, Mikołaj Bakalczyk, Felicjan Kopys, Benedykt Rafalski).
Role „kostrzewińska” i „mazurowska” worane do niw dworskich. 18 zagrodników (Wojciech Kwijas, Franciszek Bakalarczyk, Stefan Kwijas, Wojciech Mazur, Józef Gajec, Franciszek Sala, Stanisław Skiba, Emeryk Bujak, Wincenty Młynarczyk, Kazimierz Kopys, Tomasz Bakalarczyk, Dominik Nalewajko, Mateusz Kłosek, Franciszek Szczygieł, Wojciech Nalewajko, Łukasz Kopys, Marcin Stawnicki → najmuje za 40 zł, Paweł Szczygieł – polowy wolny od powinności), 6 komorników (wdowa Nawrotowa, wdowa Szczygłowa, Cyprian Bakalarczyk, Łukasz Majcher, Jan Giemza, wdowa Kozuchowa).
Kmiecie pracują po 4 dni w tygodniu sprzężajem w 2 konie i 2 woły, odrabiają po 6 łokci oprawy, płacą po 1 wiardunku czynszu, dają po 1,5 korca żyta, 2 kapłony i 30 jaj, półrolni dają połowę wymiaru, zagrodnicy pracują po 3 dni w tygodniu pieszo odrabiają po 2-3 łokcie oprawy, komornicy pracują po 1 dniu w tygodniu pieszo. Wszyscy stróżują, sadzą kapustę, komornicy obrabiają konopie.
  • Wójtostwo posiada J.P. Stobiecki.
Subsidium charitativum: wieś 595 zł, wójtostwo 40 zł, dwór 60 zł (Inwentaryzacja klucza starosłupskiego 1-4, 6-15);

Wiek XIX[edytuj | edytuj kod]

  • 1819 – folwark Stara Słupia z drewnianym dworem, wsią Stara Słupia z browarem, karczmą, młynkiem i wsią Paprocice należy do stołu opata, jako jedyny z jego dóbr we własnej administracji[40].
  • 1819 – ma 32 domy, 16,5 łanów, sołectwo, pałac, czyli murowaną rezydencję opata, złożoną z 6 pokoi, sali i kaplicy, kapelan i goście mieszkali w oficynach[41].
  • 1827 – Stara Słupia posiadała 55 domów i 491 mieszkańców[6].

Wydarzenia historyczne[edytuj | edytuj kod]

  • 1442 – Władysław Warneńczyk przenosi na prawo średzkie imiennie wyliczone posiadłości klasztoru świętokrzyskiego, w tym Stara Słupia[5] [42](brak w dokumencie tym Nowej Słupi).
  • 1553 – Zygmunt August przenosi na prawo niemieckie imiennie wyliczone posiadłości klasztoru świętokrzyskiego, w tym miasto Nowa Słupa z wioseczką zwaną. Słupia [Stara Słupia][43].
  • 1680 – opat i konwent przekazują wójtostwo, czyli sołectwo w należącej do opata wsi Stara Słupia, wakujące po zmarłym szlachcicu Janie Bakańskim, szlachcicowi Janowi Stobieckiemu i jego żonie Katarzynie Bidzińskiej w dożywocie obojga, mają oni płacić roczny czynsz na ś. Marcina [11 XI] w wysokości 5 florenów na potrzeby zakrystii[14].
  • 1815 – klasztor oddaje w 40-letnią dzierżawę wójtostwo w Starej Słupi [44].
  • 1819 – wspomniane stare sołectwo (ib. 257). (Po supresji rząd nadania te utrzymał).

Kalendarium kościoła – dziesięciny, patronat[edytuj | edytuj kod]

Kościół parafialny pod patronatem klasztoru świętokrzyskiego, okresowo nieparafialny.

  • 1326-8 – plebanem był Przybysław[45].
  • 1343 – plebanem był Zdziszko (KK II 252);
  • 1326-8, 1350-1, 1354-5 parafia płaci dziesięcinę papieską, taksa 4 grzywny[46][47].
  • podobnie 1328, 1336, 1341-2, 1346-58, 1373-4,
  • 1552-5 – parafia wymieniona w spisach świętopietrza, płaci 10 skojcy, (w 1341 r. tylko 2 skojce),.
  • 1552-5 – po 9 skojcy[46][48][49][50].
  • 1439 –, 1442, 1452-3 tak jak Nowa Słupia
  • 1471 – tak jak Modliborzyce.
  • 1471, 1472, 1474 – tak jak Nowa Słupia
  • 1470-80 – drewniany kościół nieparafialny pod wezwaniem ś. Wincentego, macierzysty dla parafialnego kościoła w Nowej S., w którym siedzibę ma pleban zarządzający obu kościołami. Z ⅛ wsi dziesięciny snopowej i konopnej wartości do 6 grzywien należy do klasztoru świętokrzyskiego, a z ⅛ dziesięciny snopowej i konopnej też wartości do 6 grzywien pobiera pleban Nowej Słupi, zaś z folwarku klasztornego nikt nie bierze dziesięcin (Długosz L.B. II 489-90, 230-1, 243). Okręg parafialny [!]: Pokrzywianka, Włochy (Długosz L.B. II 336, 490; III 235);
  • 1491,[1491-3], 1529 – kościół parafialny w prepozyturze kieleckiej z filią w Nowej Słupi, pleban mgr Bartłomiej. Z pewnych ról dziesięciny snopowe wartości 2 grzywny należy do stołu opata świętokrzyskiego.
Pleban Starej Słupi posiada opustoszałą karczmę z rolą, dziesięciny z całego → Jeżowa wartości 6 grzywien, z pewnych ról miejskich w Nowej Słupi wartości 3 grzywny, z niektórych ról folwarcznych opata [w Starej Słupi?], co trzeci rok, wartości 7 grzywien, z pewnych ról kmiecych w Starej Słupi co trzeci rok, wartości 5 grzywien, z folwarku rycerskiego w Jeleniowie wartości 15 groszy, z folwarku w Wilkocinie przemiennie, wartości 1 grzywny, dziesięcina konopna z parafii wynosi 18 gr, kolęda z Obu Słupi ma wartość 3 grzywny, a pleban dzieli ją ze swoimi wikarymi.
Jeden wikary ma dziesięciny z folwarku w Kunowie wartości 4 grzywny, drugi otrzymuje od plebana 1 kopę groszy
ministrant bierze dziesięcinę snopową z Sosnówki wartości 0,5 grzywny oraz otrzymuje od plebana następne 0,5 grzywny Łączny dochód parafii wynosi 30 grzywien 9 groszy[51].
  • 1564-5 – należy do parafii Nowa Słupia[10].
  • 1578 – okręg parafialny: Stara Słupia, Cząstków, Jeleniów, Milanowska Wólka, Podleszany, Pokrzywianka[30].
  • 1597 – drewniany kościół parafialny ś. Wincentego, konsekrowany, z 1 konsekrowanym ołtarzem, pleban Uczyński rezyduje w Nowej S., dom plebana w ruinie, dom wikarego, wikary Jan Słupski ordynowany przez Dembskiego, sufragana krak., ma 8 grzywien bez komendy, rektor szkoły ma z roli 1 osadnika dziesięciny wartości 2 grzywny, dziesięciny z wsi Stara Słupia pobiera na zmianę z opatem pleban Nowej Słupi.
Okręg parafialny: Stara Słupia, Cząstków, Jeleniów, Kunin, Podleszany, Pokrzywianka, Skoszyn, Wałsnów [52].
  • 1610 – prepozyt szpitalny ś. Michała w Nowej Słupi otrzymuje między innymi należące do stołu opata dziesięciny snopowe z Nowej Słupi i Starej Starej
  • 1655 – Mikołaj Oborski sufragan krakowski konsekruje w kościele w Starej Słupi ołtarz główny pod wezwaniem ś. Wincentego oraz 3 inne ołtarze: NMP, ś. Anny, ś. Macieja[53].
  • 1678, 1684, 1689, 1705 – patrz odpowiednie daty w kalendarium Nowej Słupi
  • 1711 – drewniany kościół świętych Wincentego i Anastazego, konsekrowany, z 3 ołtarzami konsekrowanymi, dedykacja w 1 niedzielę po ś. Franciszku [4 X], jego filią jest kościół w mieście Nowa Słupia, pleban ten sam, co w mieście Nowa Słupia.
Wikary świecki otrzymuje od plebana 100 florenów.
od 1710 r. jest nim Jan Pawlikiewicz, po rezygnacji z mansjonarii bodzentyńskiej, instalowany przez archidiakona Jana Tarłę, który odprawia mszę w niedzielę i święta oraz nieszpory, sprawuje sakramenty, głównie chrzest i ostatnie namaszczenie.
Jest kantor i rektor szkoły.
Mała kaplica prywatna w Cząstkowie obsługiwana w duże święta.
Okręg parafialny jak w 1597 r., ale bez Wałsnowa, liczy 440 osób[54].
  • 1738 – drewniany kościół świętych Wincentego i Anastazego, macierzysty dla kościoła w Nowej Słupi, z którym jest połączony, ma 3 ołtarze, główny świętych Wincentego i Anastazego, NMP i ś. Anny.
Wikarym jest mnich z klasztor świętokrzyski który prowadzi księgi chrztów, małżeństw i zgonów. Jest organista, dom dla ubogich bez fundacji[55].
  • 1747 – drewniany kościół świętych Wincentego i Anastazego konsekrowany w 1677 r, inkorporowany do kościoła w Nowej S., erygowany przez Jana opata świętokrzyski [którego?], o 3 ołtarzach: świętych Wincentego i Anastazego. NMP Częstochowskiej, NMP Śnieżnej.
Kościół obsługiwany był przez wikarego spośród zakonników rezydujących w kościele w Nowej Słupi
Organista, szpital dla ubogich. Na uposażenie składają się różne role, w tym zwana Winnicą i ⅛ łana pod Chełmem, dziesięciny z roli folwarcznej Czerników, z folwarku w Wólce Milanowskiej, z Jeleniowa, z Czażowa (nie jest to wiadomość pewna), pieniężną z folwarku w Cząstkowie i pewnych ról kmiecych snopowa z części Wałsnowa, z folwarku i od kmieci Skoszyna, łączna wartości 62 florenów[56].
  • 1780 – drewniany kościół świętych Wincentego i Anastazego jest filią kościoła w Nowej Słupi.
Dziesięcina snopowa wytyczna z 3 niw dworskich, Podmiejskiej, Okrąglicy i Czernikowa, należy do plebana Nowej Słupi, pozostałe grunty dworskie dziesięciny nie dają.
Dziesięcina z ról poddanych należy w części do prepozyta szpitalnego, który bierze ją z ról od Chełmu i olszyn przy granicy przegorzowskiej do pól miejskich Nowej Słupi, z pozostałych pobiera pleban Nowej Słupi (Inwentaryzacja klucza starosłupskiego 9);

Pochodzą ze Starej Słupi[edytuj | edytuj kod]

  • 1512, 1519 – Jan zwany Hutnik ze Starej Słupi, woźny sądu ziemskiego sandomierskiego[58] a także (Teki Naruszewicza w Bibliotece Częstochowskiej t.XXIX s.264)
Z powodu braku jednoznacznego rozdziału Słupi (Starej i Nowej) w dokumentach, można przyjąć, że lista alumnów Uniwersytetu Krakowskiego dotyczy w części także pochodzących ze Starej Słupi

Badania archeologiczne[edytuj | edytuj kod]

Badania archeologiczne prowadzone w Starej Słupi etapami w latach 50 – 60 ubiegłego wieku doprowadziły do odkrycia 8 stacji hutniczych ponumerowanych jako st.1,2,3,4,4a,4b,4c,5, datowanych ogólnie na okres wpływów rzymskich[59] [60][61] Kolejne badania z lat siedemdziesiątych XX w. Starej Słupi pozwoliły odkryć kolejne 3 stacje hutnicze ponumerowane jako stacje 6, 8 i 9, datowane na środkowy i późny okres wpływów rzymskich, w pierwszej z nich znaleziono denar Faustyny Starszej z okresu po 141 r.[62][63][64]

W kolejnych latach w oparciu o dalsze badania nie potwierdziły się hipotezy funkcjonowania na terenie Słupi Starej 3 osad wczesnośredniowiecznych[65][66] potwierdza to również K. Bielenin w pracy z roku 1992[67] Nie znaleziono też archeologicznego potwierdzenia dla hipotezy jakoby nazwa Słup związana była z rycerską wieżą mieszkalną [68] lub grodziskiem wczesnośredniowiecznym zgodnie z sugestią Gąssowskich [69][70].

Natomiast Elżbieta Kowalczyk, w rozprawie habilitacyjnej: „Nazwy obronne” Słup, Samborza i Zawada a zagadnienie obrony stałej ziem polskich w średniowieczu, chyba słusznie (zdaniem autorów Słownika HGZP) łączy nazwę „Słup” ze słupem drogowym stojącym u wejścia do „bramy komunikacyjnej”, jaką tworzyła w tym okresie Przełęcz Jeleniowska.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Kamińska ↓, s. 184.
  2. ↑ Kopertowska ↓, s. 105.
  3. ↑ Kiersnowska ↓, s. 442,448.
  4. ↑ Derwich 1992 ↓, s. 278.
  5. ↑ a b Piekosiński ↓, s. IV 1434.
  6. ↑ a b Tabela ↓, s. t.IIs.183.
  7. ↑ Ptaśnik ↓, s. I 169n..
  8. ↑ Archiwum skarbu ↓, s. I/7 190v,341,414 I/10 22v,221v,778.
  9. ↑ Liber retaxationum ↓, s. 373.
  10. ↑ a b c Lustracja woj. sandom. ↓, s. 1564-5 329.
  11. ↑ Rejestr poborowy ↓, s. 1629 64.
  12. ↑ a b Archiwum Główne ↓, s. 3252.
  13. ↑ Archiwum Główne ↓, s. 2247.
  14. ↑ a b c d e Archiwum Główne ↓, s. 1923.
  15. ↑ Derwich 1992 ↓, s. 228.
  16. ↑ Zbiór dokumentów Małopolskich ↓, s. III 502.
  17. ↑ Rokoszny 159 n. ↓.
  18. ↑ Kiryk 1994 ↓, s. 77.
  19. ↑ Archiwum skarbu ↓, s. I/734v,102,130 I/10 22v.
  20. ↑ Archiwum skarbu ↓, s. I/10 28.
  21. ↑ Liber retaxationum ↓, s. 349.
  22. ↑ Archiwum skarbu ↓, s. I/10 221v, 465v.
  23. ↑ Archiwum skarbu ↓, s. I/10 599v.
  24. ↑ Archiwum skarbu ↓, s. 614v, 626.
  25. ↑ Archiwum skarbu ↓, s. III 190v.
  26. ↑ Archiwum skarbu ↓, s. III 210.
  27. ↑ Archiwum skarbu ↓, s. I/7 267, 341, 414.
  28. ↑ Archiwum skarbu ↓, s. I/7 586.
  29. ↑ Archiwum skarbu ↓, s. I/10 778.
  30. ↑ a b Pawiński ↓, s. 194.
  31. ↑ Rejestr poborowy ↓, s. 1629 65.
  32. ↑ Archiwum skarbu ↓, s. I/67 34.
  33. ↑ Archiwum skarbu ↓, s. I/67 238.
  34. ↑ Archiwum skarbu ↓, s. I/67 409,461).
  35. ↑ Jonston ↓, s. III/6 114,115v.
  36. ↑ Jabłoński ↓, s. 216.
  37. ↑ Gacki ↓, s. 105,107.
  38. ↑ Monumenta Sandomiriensis ↓, s. 159 z datą 1769.
  39. ↑ a b Spis ↓, s. I 399; II 118.
  40. ↑ Akta Okupacji klasztoru ↓, s. 3v, 90-3, 94-5v, 237.
  41. ↑ Gacki ↓, s. 75, 245-6, 257.
  42. ↑ Archiwum Główne ↓, s. 1843.
  43. ↑ Archiwum Główne ↓, s. 1909.
  44. ↑ Gacki ↓, s. 262.
  45. ↑ Ptaśnik ↓, s. I 169, 244.
  46. ↑ a b Ptaśnik ↓, s. I 313, 389.
  47. ↑ Ptaśnik ↓, s. II 371, 403, 419.
  48. ↑ Ptaśnik ↓, s. II 179,181,199,208,218,227,236,246,254,263, 270,278,286,293,300.
  49. ↑ Ptaśnik ↓, s. IX 18.38.
  50. ↑ Gromnicki ↓, s. 350-1.
  51. ↑ Liber retaxationum ↓, s. 350, 373-4.
  52. ↑ Acta Visitationis ↓, s. VIII 22-3,LXV 511v.
  53. ↑ Kracik ↓, s. 142.
  54. ↑ Acta Visitationis ↓, s. XII 421-1v).
  55. ↑ Acta Visitationis ↓, s. XXVII,11-2, 436-41.
  56. ↑ Acta Visitationis ↓, s. XXXV 21-3,272-8.
  57. ↑ Akta Okupacji klasztoru ↓, s. 10.
  58. ↑ Bibl. Ossolińskich ↓, s. rps 93 189.
  59. ↑ Bielenin 1959 ↓, s. 289,291.
  60. ↑ Bielenin 1960 ↓, s. 241, 262.
  61. ↑ Bielenin 1992 ↓, s. 247-9.
  62. ↑ Bielenin 1976 ↓, s. 51.
  63. ↑ Bielenin 1992 ↓, s. 228.
  64. ↑ Kunisz ↓, s. 258.
  65. ↑ Dąbrowska ↓, s. 250,252.
  66. ↑ Piaskowski ↓, s. 160.
  67. ↑ Bielenin 1992 ↓.
  68. ↑ Kiersnowska ↓, s. 442n.,448.
  69. ↑ Gąssowski 1960 ↓, s. 350.
  70. ↑ Gąssowska i Gąssowski 1970 ↓, s. 94.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Maria Kamińska, Nazwy miejscowe dawnego województwa sandomierskiego, „Prace onomastyczne”, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1964–1965, ISSN 0079-4775.
  • Danuta Kopertowska, Nazwy miejscowe województwa radomskiego. Nazwy miast i wsi, nazwy części miast i wsi oraz nazwy osiedli mieszkaniowych, placów, alei i ulic, Wydawnictwo Prywatnego Liceum Zarządzania i Administracji, Kielce 1994.
  • Teresa Kiersnowska, „Słupy” rycerskie w Polsce średniowiecznej, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej”, 20, ISSN 0023-5881.
  • Franciszek Piekosiński (wyd.), Kodeks dyplomatyczny Małopolski, „Monumenta medii aevi historica res gestas Poloniae illustrantia”, I–IV, Akademia Umiejętności w Krakowie Komisja Historyczna.
  • Jan Ptaśnik (wyd.), Monumenta Poloniae Vaticana I, II- Acta camerae apostolicae, „Monumenta Poloniae Vaticana”, Kraków 1913.
  • Lustracja województwa sandomierskiego 1564-1565, W. Ochmański (wyd.), Wrocław 1963.
  • Archiwum Skarbu Koronnego, dział w AG., Archiwa Państwowe.
  • Tabela miast, wsi, osad Królestwa Polskiego z wyrażeniem ich położenia i ludności, alfabetycznie ułożone w biurze Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych i Policji, „Archiwum Główne Akt Dawnych”, I-II, Warszawa 1827.
  • Marek Derwich, Benedyktyński klasztor św. Krzyża na Łysej Górze w średniowieczu, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1992, ISBN 83-01-10300-0.
  • Z. Guldon, L. Stępkowski, Z. Trawicka, Rejestr poborowy powiatu sandomierskiego z roku 1629, „Teki Archiwalne”, 21, Kraków 1989, s. 17-108.
  • Księga dochodów beneficjów diecezji krakowskiej z roku 1529 (tzw. Liber retaxationum), Z. Leszczyńska-Skrętowa (wyd.), 1968.
  • J. Jonston, Annales Archicoenobii Calvo-Montani..., t. I-III.
  • Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie; jeśli nie zaznaczono inaczej, cyfra arabska oznacza numer dokumentu ze zbioru dokumentów pergaminowych, Archiwa Państwowe.
  • Adolf Pawiński, Polska XVI w. pod względem geograficzno-statystycznym. Małopolska, t. III-IV, J.E.Skiwski (wyd.), „Źródła dziejowe”, 14-15, Warszawa 1886.
  • Jacek Jabłoński, Drzewo Żywota z Raiu Naprzod na Gorze Jerozolimskiej, wyd. W Krakowie, w Drukarni Jakuba Matyaszkiewicza J.K.M.y J.O. JMci J. Biskupa Krakowskiego, Xiążęcia Siewierskiego, Ordynaryinego Typografa. (1737)., Kraków: Biblioteka Estreichera, 1737.
  • Spis ludności diecezji krakowskiej z r. 1787, cytuję: I – wyd. J. Kleczyński, AKH, t. 7, Kr. 1894, s. 269-478; II – wyd. B. Kumor, ABMK, 35-39, 1977-1979 i odbitka.
  • Akta Okupacji klasztoru świętokrzyskiego, 1819 r., ZDP rps 1456., Radom: rps w Archiwa Państwowe w Radomiu.
  • Acta Visitationis capituli cracoviensis, rps w AMetr., Archiwa Państwowe.
  • Franciszek Kiryk, Urbanizacja Małopolski. Województwo sandomierskie XIII-XVI w (Sandomiriana), Kielce 1994, ISBN 83-901551-0-9.
  • Tadeusz Gromnicki, Świętopietrze w Polsce, Kraków 1908.
  • Jan Kracik, Konsekracje kościołów i ołtarzy w diecezji krakowskiej w XVII-XVIII w, „Nasza Przeszłość : studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce” (61), Instytut Teologiczny Księży Misjonarzy, 1984, ISSN 0137-3218.
  • Biblioteka Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu., Wrocław.
  • Kazimierz Bielenin, M. Radwan, Badania nad starożytnym hutnictwem żelaza w rejonie Gór Świętokrzyskich w latach 1956 i 1957, „Materiały Archeologiczne”, 1, 1959, s. 279-323.
  • Kazimierz Bielenin, Badania nad starożytnym hutnictwem świętokrzyskim w 1959 r., „Materiały Archeologiczne”, 2, 1960, s. 237-269.
  • Kazimierz Bielenin, Starożytne górnictwo i hutnictwo żelaza w Górach Świętokrzyskich, Kielce 1992.
  • Kazimierz Bielenin, Dalsze badania stanowisk dymarskich w rejonie Gór Świętokrzyskich, „Materiały Archeologiczne”, 16, 1976, s. 43-53.
  • Andrzej Kunisz, Znaleziska monet rzymskich w Małopolsce, „Biblioteka Archeologiczna”, 30, Wrocław: Polska Akademia Nauk, 1985, ISBN 83-04-01798-9.
  • Elżbieta Dąbrowska, Wielkie grody dorzecza górnej Wisły, Wrocław 1973.
  • Eligia Gąssowska, Jerzy Gąssowski, Łysa Góra we wczesnym średniowieczu, t. 16, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1970 (Polskie Badania Archeologiczne), ISSN 0554-6052.
  • Jerzy Gąssowski, Materiały do osadnictwa wczesnośredniowiecznego sandomierszczyzny, „Materiały Wczesnośredniowieczne”, 6, 1960, s. 303-473.
  • Józef Gacki, Benedyktyński klasztor na Łysej Górze, Kielce: Wydawnictwo Jedność, 2006, ISBN 83-7442-389-7.
  • Monumenta dioecesis Sandomiriensis, J. Wiśniewski, Series I, [w:] Wiśniewski Iłża; Series II, [w:] Wiśniewski Radom; Series III, [w:] Wiśniewski Kozienice.
  • Zbiór dokumentów Małopolskich, S. Kuraś, I. Sułkowska-Kurasiowa (wyd.), t. I-VIII, Kraków-Wrocław 1962–1975.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kalendarium_Starej_Słupi&oldid=71745978”