Kamienica Pod Królem Salomonem we Wrocławiu
 nr rej. A/1593/36 z 26.10.1961[1]
| |
 Kamienica Pod Królem Salomonem | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres | |
| Styl architektoniczny |
klasycyzm |
| Kondygnacje |
trzy |
Położenie na mapie Wrocławia  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
 51°06′55,0″N 17°02′28,4″E/51,115278 17,041222
| |
Kamienica Pod Królem Salomonem lub Pod Złotym Krzyżem – narożna kamienica znajdująca się przy zbiegu ul. św. Jadwigi 9 i ul. Staromłyńskiej we Wrocławiu.
Historia kamienicy[edytuj | edytuj kod]
Kamienica wraz z sąsiednią kamienicą nr 10 została wzniesiona w 1795 roku, w miejsce zniszczonej przez pożar w 1791 roku szkoły klasztornej opactwa augustiańskiego istniejącej tu od pierwszej połowy XIV wieku. Projektantem wczesnoklasycystycznego budynku był architekt Karl Gottfried Geissler (1754-1823)[2][3].
W kamienicy po 1948 roku mieszkał m.in. Henryk Tomaszewski, twórca wrocławskiego Teatru Pantomimy[4].
Architektura[edytuj | edytuj kod]
Kamienica została wzniesiona na planie prostokąta, jako trójkondygnacyjny, trójtraktowy kalenicowo ustawiony budynek pokryty wspólnym z sąsiednią kamienicą trójspadowym dachem. Fasada budynku podzielona jest na pięć osi oddzielonych od siebie smukłymi lizenami ozdobionymi wiązkami rózg liktorskich, które wydzielają oś środkową i akcentują naroża. Pod prostokątnymi oknami znajdują się małe podokienniki a na drugiej kondygnacji również nadokienniki. W osi środkowej okna udekorowane są girlandami, a nad oknem pierwszego piętra znajduje się odcinkowy naczółek. Część parterowa jest boniowana[2]. W jej środkowej osi umieszczony został portal, nad którym znajduje się godło domu „złoty krzyż”. W latach 1912–1913 w części parterowej wybito dwa okna wystawowe oraz osobne wejścia do lokalu (zachowały się plany inwentaryzacji z tego okresu[5]). Po lewej stronie została otwarta apteka „Pod królem Salomonem” (niem. König Salomo Apotheke). Na wysokości pierwszego piętra, w niszy między wschodnimi osiami znajduje się rzeźba siedzącego króla Salomona, będącego godłem apteki. Na prawo od portalu wejściowego znajdował się sklep. Wyższe kondygnacje zajmowały mieszkania[2].
Po 1945[edytuj | edytuj kod]
Po działaniach wojennych w 1945 roku kamienica nie została znacząco zniszczona. W latach 1975–1976 została gruntownie odrestaurowana[2]; zlikwidowano wówczas osobne wejścia do lokali na parterze i zastąpiono je oknami[6].
Elewacja boczna kamienicy (od ulicy Staromłyńskiej), pięcioosiowa, ma podobny wystrój elewacji[2][4].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo dolnośląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023.
- ↑ a b c d e Harasimowicz 1998 ↓, s. 73.
- ↑ Broniewski 1967 ↓, s. 395.
- ↑ a b Harasimowicz 2006 ↓, s. 404.
- ↑ Plany inwentaryzacji budynku z 1912 roku
- ↑ Widok kamienicy jeszcze na początku lat 70. XX wieku
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Jan Harasimowicz (red.), Włodzimierz Suleja (red.): Encyklopedia Wrocławia. Wyd. 3, poprawione i uzupełnione. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 2006. ISBN 83-7384-561-5. OCLC 76363702.
- Jan Harasimowicz (red.): Atlas architektury Wrocławia t. II. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 1998. ISBN 83-7023-679-0.
- Tadeusz Broniewski (red.), Mieczysław Zlat (red.): Sztuka Wrocławia. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1967.
- Rafał Eysymontt, Jerzy Ilkosz, Agnieszka Tomaszewicz, Jadwiga Urbanik (red.): Leksykon architektury Wrocławia. Wrocław: Via Nova, 2011.