Kaplica św. Mikołaja w Nowosybirsku
| kaplica | |||||||||||||||||||||||
 Widok ogólny | |||||||||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Obwód | |||||||||||||||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||||||||||
| Eparchia | |||||||||||||||||||||||
| Wezwanie |
św. Mikołaja | ||||||||||||||||||||||
| Wspomnienie liturgiczne |
9/22 maja; 6/19 grudnia | ||||||||||||||||||||||
| Przedmioty szczególnego kultu | |||||||||||||||||||||||
| Relikwie |
św. Mikołaja | ||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Nowosybirska  | |||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Rosji  | |||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie obwodu nowosybirskiego  | |||||||||||||||||||||||
 55°01′37,7″N 82°55′20,3″E/55,027139 82,922306
| |||||||||||||||||||||||
Kaplica św. Mikołaja Cudotwórcy (ros. Часовня во имя Святителя и Чудотворца Николая) – jedna z prawosławnych kaplic w Nowosybirsku. Przed przewrotem bolszewickim jeden z symboli miasta. W czasach Imperium Rosyjskiego uważano, że została wzniesiona w geograficznym centrum państwa[1]. W 1930 kaplica została zburzona przez władze sowieckie, a w 1993, już po upadku Związku Radzieckiego staraniem władz kościelnych oraz mieszkańców miasta odbudowana.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Decyzja o wzniesieniu kaplicy św. Mikołaja ma związek z jedną z organizacji charytatywnych (zajmowała się ona m.in. opieką nad sierotami i biednymi dziećmi) działających na terenie ówczesnego Nowonikołajewska[2][3]. W 1913 wysłała ona petycję do władz miejskich oraz władz Cerkwi o zgodę na wzniesienie kaplicy w centrum miasta. Patron kaplicy, św. Mikołaj Cudotwórca, uważany był nie tylko za opiekuna Nowonikołajewska, ale został także wybrany na cześć imperatora Mikołaja II, oraz w związku z obchodzą niedawną trzechsetną rocznicą wstąpienia na tron dynastii Romanowów[1]. Powołano komitet nadzorujący budowę, a opracowanie projektu powierzono architektowi Andriejowi Kriaczkowowi. Fundusze pod budowę nowego obiektu sakralnego w mieście zebrano wśród wiernych[1]. Wznoszenie kaplicy rozpoczęto 20 lipca 1914[4], w dwudziestą rocznicę budowy mostu kolejowego przez rzekę Ob. Kaplica została zaplanowana w historyzującym stylu rosyjsko-bizantyjskim nawiązującym do architektury Nowogrodu i Pskowa z XIII i XIV wieku[3]. 27 października 1915 została oddana do użytku, a 6 grudnia konsekrował ją biskup tomski i ałtajski (pod którego jurysdykcję kościelną podlegał Nowonikołajewsk) Anatol[1], który przekazał świątyni relikwie jej patrona św. Mikołaja oraz św. Pantaleona[1]. Kaplica św. Mikołaja zyskała sobie szybko na wielkiej popularności wśród mieszkańców miasta[3]. Pierwotnie podlegała parafii przy Soborze św. Aleksandra Newskiego[3], jednak już w 1919 zyskała sobie ona status samodzielnej placówki duszpasterskiej[1].
Nastanie władzy sowieckiej zmieniło sytuację kaplicy. Doświadczyła ona m.in. bolszewickiej akcji otwierania relikwii oraz w sposób szczególny w 1922 konfiskaty majątku kościelnego[3]. Pod koniec lat dwudziestych kierownictwo partii w Nowosybirsku inspirowało żądania robotników w sprawie przejęcia na własność budynków cerkiewnych i zamknięcia obiektów kultu pod hasłem walki z zabobonem[3]. Dało to niejako podstawę pod działania władz miejskich, które z uwagi na „żądania i pragnienia robotników”[3] skonfiskowały budynek. 9 listopada 1929 zdecydowano o jego zburzeniu, co zostało ostatecznie zatwierdzone 27 grudnia. Jeszcze przed jej zniszczeniem, kaplicę doszczętnie ogołocono z resztek sprzętów liturgicznych, elementów dekoracyjnych, całego wyposażenia oraz ikon. Ich los jest do dzisiaj nieznany[5]. 29 stycznia 1930 kaplica została wyburzona. Na zebraniach różnych komitetów dyskutowano co postawić na tym miejscu. Większość popierała pomysł budowy pomnika, który miałby upamiętnić bohaterów rewolucji[6]. Pojawiły się jednak także pomysły by miejsce to pozostawić puste lub zagospodarować je fontanną lub małym obserwatorium astronomicznym[6]. Ostatecznie na miejscu dawnej kaplicy postawiono Pomnik Komsomolca. W 1938 zastąpiono go natomiast pomnikiem Józefa Stalina, który został zdemontowany w latach 50. na fali procesu destalinizacji prowadzonego przez Nikitę Chruszczowa. Od tego czasu aż do rozpadu Związku Radzieckiego teren ten pozostawał pusty.
Kaplica obecnie
[edytuj | edytuj kod]
21 września 1991 duchowieństwo z biskupem nowosybirskim i barnaulskim Tichonem na czele oraz wierni przeszli w procesji z soboru Wniebowstąpienia Pańskiego na miejsce dawnej kaplicy św. Mikołaja[1]. Tego samego dnia poświęcono oraz wmurowano kamień węgielny pod mającą zostać wkrótce odbudowaną świątynię. Wkrótce rozpoczęła się jej rekonstrukcja, którą ukończono w 1993, na stulecie praw miejskich Nowosybirska. Autorem projektu był Aleksandr Czernobrowcew[7]. 22/23 maja dokonano ponownej konsekracji świątyni. Odbudowana świątynia jest nieznacznie większa od oryginału, została też umiejscowiona w trochę innej pozycji niż jej poprzedniczka[7]. W 2002 Boską Liturgię w kaplicy odprawił patriarcha moskiewski Aleksy II, który przekazał jej nową ikonę św. Mikołaja[5]. W 2003 Monaster Daniłowski w Moskwie przekazał na potrzeby nowosybirskiej kaplicy relikwie św. Mikołaja[1]. W 2012 wyemitowano pamiątkowe monety przedstawiające kaplicę św. Mikołaja, jako jeden z symboli Nowosybirska[8].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h Новосибирск. Часовня Николая Чудотворца. Sobory.ru. [dostęp 2012-05-30]. (ros.).
- ↑ W 1926 r. Nowonikołajewsk przemianowano na Nowosybirsk.
- ↑ a b c d e f g Часовня Святого Николая Чудотворца. Nsk.novosibdom.ru. [dostęp 2012-05-30]. (ros.).
- ↑ Daty z okresu Imperium Rosyjskiego podane w Starym Stylu.
- ↑ a b Часовня во имя Святителя Николая, Чудотворца. Orthedu.ru. [dostęp 2012-05-30]. (ros.).
- ↑ a b Новосибирск. Часовня Николая Чудотворца. Liveinternet.ru. [dostęp 2012-05-30]. [zarchiwizowane z [brak tego adresu] (2014-02-27)]. (ros.).
- ↑ a b Часовня Святого Николая. Sib.net. [dostęp 2012-05-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-03-13)]. (ros.).
- ↑ Монету с новосибирской часовней Николая Чудотворца отчеканили... на острове в Полинезии. Nsk.kp.ru. [dostęp 2012-05-30]. (ros.).