Kaplica Dobrego Pasterza w Możdżanach

Kaplica Dobrego Pasterza
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Miejscowość	Możdżany
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Parafia	Wniebozięcia Najświętszej Maryi Panny w Kruklankach
Wezwanie	Chrystus Dobry Pasterz
Wspomnienie liturgiczne	IV Niedziela Wielkanocy
Historia
Data zakończenia budowy	XIX-XX w.
Aktualne przeznaczenie	świątynia katolicka
Fundator	rodzina Kramer lub Bucholz
Dane świątyni
Świątynia; • materiał bud.	; • kamień, cegła
Ołtarz; • liczba ołtarzy	; 1
Liczba naw	1
Nawa główna; • szerokość	; 6,6 m
	Położenie na mapie gminy Kruklanki Kaplica Dobrego Pasterza
	Położenie na mapie Polski Kaplica Dobrego Pasterza
	Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Kaplica Dobrego Pasterza
	Położenie na mapie powiatu giżyckiego Kaplica Dobrego Pasterza
	54°04′19,4″N 22°00′50,7″E/54,072056 22,014083
	Multimedia w Wikimedia Commons

Kaplica Dobrego Pasterza – rzymskokatolicka kaplica we wsi Możdżany, kaplica filialna parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Kruklankach, należy do dekanatu Giżycko – św. Krzysztofa diecezji ełckiej.

Położenie[edytuj | edytuj kod]

Kaplica stoi w polu, ok. 190 m od najbliższej drogi oraz 450 m od centrum miejscowości. Prowadzi do niej stara, lipowa aleja.

Przeznaczenie[edytuj | edytuj kod]

Kaplicę wybudowano jako miejsce pochówku rodu Kramerów i Bucholzów, którzy zarządzali pobliskim dworkiem i majątkiem. Ich ciała leżą w kryptach pod jej podłogą^[1]. W 1970 ówczesny administrator kruklaneckiej parafii, ks. Stanisław Gadomski, przekształcił grobowiec w kaplicę dojazdową, wyświęconą ku czci Chrystusa Dobrego Pasterza. W tym celu konieczne stało się przebicie dwóch okien w ścianach, których wcześniej budynek nie posiadał, a także naprawienie dachu^[2]. W późniejszych latach istniała koncepcja rozbudowy kaplicy z powodu dużej ilości wiernych przybywających na mszę, lecz pomysłu nie zrealizowano.

Architektura[edytuj | edytuj kod]

Główna bryła kaplicy jest zbudowana na planie zbliżonym do kwadratu o długości 5,2 m i szerokości 6,6 m. Wnętrze z wydzielonym prezbiterium, znajdującym się w zamykającej kaplicę od wschodu pięciokątnej apsydzie. Od zachodu stoi kruchta. Dwa okna, po jednym na ścianę północną i południową. Budynek postawiony na kamiennym fundamencie, wystającym nad ziemię na 40 cm. Kaplica jest nakryta dachem dwuspadowym, apsyda pięcio- a kruchta trzyspadowym. Od zewnątrz na przedsionkiem wisi żeliwny krzyż nagrobny, prawdopodobnie z pobliskiego cmentarza. Widnieje na nim napis w języku niemieckim, zaczerpnięty z jednej z popularnych, luterańskich pieśni kościelnych: "Christus, der ist mein Leben."(inne języki), co zazwyczaj tłumaczy się jako "Chrystus mym jest żywotem"^[3].

Pierwotna, przedwojenna posadzka składała się z kwadratowych czarnych i białych kafelków ułożonych naprzemiennie we wzór karo (przekątna kafelka jest prostopadła do ściany). Po remoncie w 2013, zostały one przykryte nowymi płytkami z gresu w kolorze piaskowym. Krypty znajdują się przy rogach wschodniej ściany, po jednej z każdej strony prezbiterium. Marmurowe płyty nagrobne zostały skute w czasie adaptacji kaplicy do celów sakralnych w latach 70. XX wieku. Ich dalszy los nie jest znany, a w ich miejsce wylano beton^[3].

We wrześniu i październiku 2023 przeprowadzono kolejny remont wnętrza. Wylano nową posadzkę w nawie oraz apsydzie, w wyniku czego podłoga w nawie i kruchcie jest na jednym poziomie, a prezbiterium pozostaje o ok. 20 cm wyżej. Do tej pory podłoga w nawie była 20 cm niżej niż w pozostałych częściach kaplicy. Powrócono do pierwotnego stylu kafelków w czarno-białą szachownicę, jednakże w trochę innym układzie. Ściany pomalowano na jasnoszaro, natomiast sklepienia pozostawiono białe^[3].

Ołtarz stoi w apsydzie, dosunięty do ściany. Wisi nad nim czarny krucyfiks z białą pasyjką. W wyniku zastosowanego układu przestrzennego w apsydzie msza święta jest sprawowana twarzą w kierunku ołtarza i krzyża (versus Deum), podobnie jak w mszy sprawowanej w klasycznym rycie rzysmkim. Przed ołtarzem stoi małe lektorium służące również jako ambona i miejsce przewodniczenia. W przedsionku znajduje się szafa służąca do przetrzymywania szat i naczyń liturgicznych. Z oryginalnego, przedwojennego wyposażenia kaplicy zachowały się dwa czarne drewniane stojaki na kwiaty, odrestaurowane w 2023. Nad wejściem do prezbiterium, na ścianie nawy, wisi obraz przedstawiający Jezusa Chrystusa Dobrego Pasterza, z prawej strony obraz Jezusa Miłosiernego, a z lewej wizerunek Matki Boskiej Częstochowskiej. Na ścianach wiszą również stacje drogi krzyżowej^[3].