Karol Wajs

Karol Wajs

Data i miejsce urodzenia	2 stycznia 1924 Warszawa
Data i miejsce śmierci	4 sierpnia 1997 Warszawa
Miejsce spoczynku	Cmentarz Ewangelicko-Augsburski w Warszawie
Zawód, zajęcie	inżynier elektryk
Tytuł naukowy	prof. nadzw. dr hab. inż.

Karol Wajs (ur. 2 stycznia 1924 w Warszawie, zm. 4 sierpnia 1997 w Warszawie) – polski inżynier elektryk, doktor habilitowany Instytutu Elektrotechniki, profesor nadzwyczajny; syn Edwarda (lekarza) i Otylii z d. Dey, ojciec Huberta Wajsa – dyrektora Archiwum Głównego Akt Dawnych w Warszawie.

Życiorys

Ukończył Gimnazjum im. Mikołaja Reja w Warszawie w 1942 r., następnie podjął naukę w na Wydz. Elektrotechnicznym Państwowej Wyższej Szkoły Technicznej w Warszawie pracując jednocześnie w Wytwórni Silników Elektrycznych „Škoda”. Brał czynny udział w Powstaniu Warszawskim, po którym znalazł się w Stalagu XVIIIC w Markt Pongau k. Salzburga. Po zwolnieniu z obozu i przejściu do Szwajcarii został wcielony do II Dywizji Strzelców Pieszych pod dowództwem gen. Prugar-Ketlinga. W 1945 r. znalazł się we Francji, gdzie przez rok studiował matematykę na Uniwersytecie w Lille. W 1946 r. powrócił do kraju i podjął studia na Wydz. Elektrycznym Politechniki Warszawskiej, które ukończył w 1951 r. W 1948 r. rozpoczął pracę w Biurze Projektowania Urządzeń Elektrycznych (BPUE) w Warszawie, które w 1955 r. stało się Zakładem Konstrukcji Urządzeń i Maszyn Elektrycznych Instytutu Elektrotechniki (IEl). Z Instytutem Elektrotechniki był związany do końca życia. Pochowany na Cmentarzu Ewangelicko-Augsburskim w Warszawie (aleja 38, miejsce 22/24/26).

Pełnione funkcje i zajmowane stanowiska

• kierownik Pracowni w BPUE
• kierownik Pracowni Projektowania Układów Elektrycznych w IEl
• kierownik Ośrodka Dokumentacji i Informacji Naukowej w IEl (1960-1962)
• samodzielny pracownik naukowy w Zakładzie Zautomatyzowanych Napędów IEl (od 1962)
• kierownik Pracowni Badań Analogowych w Zakładzie Zautomatyzowanych Napędów IEl (od 1962 )
• członek Rady Naukowej IEl (od 1972)
• członek Komisji Egzaminacyjnej dla Dyplomowanych Pracowników Dokumentacji Naukowej PAN (od 1973)
• współpracownik Komitetu Elektrotechniki przy Wydziale IV PAN
• współpracownik Komitetu Naukoznawstwa PAN
• członek korespondent Towarzystwa Naukowego Warszawskiego (1982-1984)
• członek zwyczajny Towarzystwa Naukowego Warszawskiego (od 1984)
• uczestnik prac Rady Naukowo-Technicznej Centrum OBR „Polam” (1983-1991)
• członek Komitetu Problemów Energetyki PAN (od 1990 r.)
• członek kolegium redakcyjnego Przeglądu Elektrotechnicznego (od 1959)
• członek komitetu redakcyjnego Prac Instytutu Elektrotechniki

Twórczość

Opublikował ponad 350 artykułów i prac naukowych, był autorem ponad 1000 omówień i streszczeń artykułów z czasopism zagranicznych zamieszczanych zwykle w Przeglądzie Elektrotechnicznym i Wiadomościach Elektrotechnicznych. Zajmował się zagadnieniami automatyki napędu elektrycznego, a w ostatnim okresie życia problematyką energetyki odnawialnej (elektrownie wiatrowe). Pisywał także artykuły dotyczące zagadnień ogólnych (m.in. historii techniki, problematyki związanej z etyką środowisk naukowych, ochrony środowiska naturalnego). Ważniejsze prace:

• Badania wybranych zagadnień syntezy układu Leonarda (praca doktorska)
• Zakłócenia w układach napędowych, PWN, Warszawa 1969 (rozprawa habilitacyjna)
• Metody identyfikacji układów napędowych, PWN, Warszawa 1970
• Linie pierwiastkowe w automatyce. Problemy i zastosowania, WNT, Warszawa 1973

Czasopisma, w których publikował Karol Wajs

• Archiwum Automatyki i Telemechaniki
• Archiwum Elektrotechniki
• Biuletyn Informacyjny Instytutu Elektrotechniki
• Elettrificatione
• Horyzonty Techniki
• Nukleonika
• Pomiary, Automatyka, Kontrola
• Prace Instytutu Automatyki PAN
• Prace Instytutu Elektrotechniki
• Prasa Techniczna
• Przegląd Elektrotechniczny
• Przegląd Techniczny
• Wiadomości Elektrotechniczne
• Więź
• Zagadnienia Naukoznawstwa
• Znak
• Życie Szkoły Wyższej

Bibliografia

• Bielski W. M.: Ludzie energetyki. Karol Wajs – naukowiec i publicysta techniczny, „Przegląd Energetyczny”, 2001, nr 4
• Bugaj U., Owczarski T.: Profesor Karol Wajs (1924-1997) w piątą rocznicę śmierci, „Prace Instytutu Elektrotechniki”, 2002, z. 214
• Bugaj U., Nasiłowski J.: Profesor Karol Wajs, „Wiadomości Elektrotechniczne”, 1997, nr 10
• Kaczmarek T.: W pierwszą rocznicę śmierci. Prof. dr inż. Karol Wajs, „Przegląd Elektrotechniczny”, 1998, nr 9
• Słownik biograficzny techników polskich, z. 13, Federacja Stowarzyszeń Naukowo-Technicznych, Warszawa 2002 (hasło: Wajs Karol, opr. Danuta Merska)
• Zespół Redakcyjny „Przeglądu Elektrotechnicznego”: Wspomnienie pośmiertne. Prof. dr inż. Karol Wajs, „Przegląd Elektrotechniczny”, 1998, nr 2